1. Нэг дээр нэгийг нэмсэн тоо: хоёр амт (а. Хоёр нүүртэй, хуурамч зантай хүн; б. Хоёр амтай юм: дэлгэрэнгүй...
хоёр амтай буу), хоёр буудалт нисэх онгоц (нисэх онгоцны нэгэн зүйл, газар усны алинд ч буудаг онгоц), хоёр гэрт [ургамал] (эр, эм цэцэг нь дангаараа тус тус байрладаг ургамал), хоёр нутагтан (газар уснаа амьдардаг сээртэн амьтны анги, мэлхий, салмаандар зэрэг амьтан багтана), хоёр нүдний дуран (алс байгаа юмыг харахад зориулж, нүдний хараанд тохируулдаг хоёр хоолойг холбож хийсэн багаж), хоёр тал (а. Нэг юмны хоёр этгээд; б. Нэг юмны хоёр хэсэг; в. Хоёр хэсэг хуваагдсан; г. Хоёрдмол), хоёр талтай шийдвэр (хоёрдмол утгатай шийдвэр), хоёр төлөв (арга билиг хоёр хоёул тэс өөр боловч хослон дууддаг тэнгэр газар, нар сар, халуун хүйтэн, эр эм гэх мэт зүйлс), хоёр санаа өвөрлөх (үнэнч биш, хэрэгтэй цагт урвахад бэлэн), хоёр наст ургамал (соёолсон жилдээ зөвхөн үндэс, навч нь гарч, дараагийн жилдээ цэцэглэж үрээ өгдөг ургамал), хоёр чавхдаст хөгжим (янз шударга хөгжимтэй адилхан болоод модон цагариг нь уртхан өнцөгтэй, дотоод тал нь хөндий, хоёр чихэнд чавхдас торгож хуурдах хөгжмийн зэмсэг), хоёр шарга [зурхай] (Алтан гадас одны ойр орших, хоёр том одны нэр, Тайж од, Хаан од), *хоёрын хооронд, гурвын дунд (гүйцэд биш дутуу юм), *арьс яс хоёр (маш туранхай), *хоёр гар гаргах (юмыг чин сэтгэлээсээ бус, нөхцөл байдалд нь тааруулж сайн, муу хоёр янз хийх) - Тэгж хоёр гар гаргаагүй бол дахин засаад бичээчид өг дөө гэж хэлэн Очирыг үүд рүү харахад нь Бат хаалгыг хаачхав. З.Сандагаа. Хүний ганц., *хоёр гартай хүн (юм үйлдэхдээ нөхцөл байдалд нь тааруулж сайн муу хоёр янз хийдэг зантай хүн), *хоёр зээрд (хөл) - Хол ойр, уул хад хаана л бол хаана хоёр зээрдээрээ харайлгана. Д.Наваансүрэн. Минжийн хангай., *хоёр идэхгүй, хоосон хонохгүй [зүйр цэцэн үг] (мөчиг тачигхан, дунд зэрэг амь зуух) - Ховор хоосон, явар ядуу, хоёр идэхгүй, хоосон хонолгүй хоног сарыг элээж суусан юм. Д.Пүрэвдорж. Ширмэн цөгцний дууль., *хоёр нүүр гаргах (санаа бодол, ажил зорилго өөр хүмүүст нэгэн зэрэг үйлчлэх) - Үнэн зөв үг хэлэхгүй, итгэл хөсөрдүүлэх, хоёр нүүр гаргах явдал их байжээ. Ж.Дамдин. Үймээний жил., *хоёр нүүртэн (эсрэг тэсрэг хоёр этгээдэд үнэнч байдал гарган тал засаж, тэгш үйлчлэгч), *хоёр таарсан [амьтан] (ажил үйл нь бүтэлгүйгээрээ адил хоёр хүн), *хоёр тугалаа бэлчээрт гаргах (унтах) - Өвгөн жолооч өөд харвал, хэдийнээ бүхээгийн булан налж хоёр тугалаа бэлчээрт гаргасан байлаа. С.Дашдооров. Говийн өндөр., *хоёр үзүүртэй зүү (далдуур хутган үймүүлэгч) - Сав л хийвэл хоёр үзүүртэй зүү шиг далдуур довтолдоггүй үнэнч шударга хүн хэрэгтэй. Ц.Цэдэнжав. Хаврын урь., *хоёр яс (салах) хагацах (а. Ихэд зовж байж амаржих, нярайлах - Амар мэнд хоёр яс салсанд нь баярласан өвгөн хүүгээ харж сэтгэл баясна. Д.Гармаа. Цагаан булаг; б. Хүнд хүчир буюу өөрийн дургүй ажлыг хийж дуусгахчаан болох - Тэгээд би боорцог чанадаг жаал тосоо өгч хоёр яс салж амарсан. С.Дашдооров. Говийн өндөр), *хоёр хөлтэй, хохимой толгойтой (хүн) - Түй согтуу Дамчаа энэ тамын ертөнцөд арилаад өгнө өө. Гайгүй хоёр хөлтэй хохимой толгойтой бүхэн тэртэй тэргүй үхэж хумхын тоос болдог юм чинь. С.Эрдэнэ. Ойн захад., *хоёр чихнээс хойш орох юм яриа. (идэх юм) - Хөөрхий балар цагийн хүн хоёр чихнээс нь хойш орох юм л олдвол цадахаа мэдэхгүй идэж аваад түүнийгээ жаргалын дээд гэж үздэг байжээ. Б.Ринчен. Заан залуудай., *оонын хоёр эвэр шиг (хоёулхнаа) - Чи бид хоёр эцэг эхээс хойш оонын хоёр эвэр шиг хоёулаа үлдлээ шүү дээ. Чи миний үгийг дуулахгүй бол хэний үгийг дуулах вэ. Ц.Дамдинсүрэн. Бух Гомбо., хоёрын хооронд хоргол цацаж, гурвын дунд гурил цацах [зүйр цэцэн үг] (хоёр этгээдийн хооронд хутган үймүүлэх, муудалцуулах), *хоёр чихнээс хойш орохгүй (амт муутай), хоёр хүний хооронд хов бүү хутга [зүйр цэцэн үг] (хүмүүсийн хооронд хов хутгах тусгүй гэсэн санаа), хоёр хар хэрээ бие биеийнхээ харыг гайхна [зүйр цэцэн үг] (өөрийгөө мэдэхгүй байж өрөөл бусдыг муу хэлэх), хоёр хүн хэдий хол боловч учрах, хоёр хад хэдий ойр боловч үл учрах ~ хоёр уул хол боловч үүл манангаар нийлнэ, хоёр хүн хол суувч хэрэг явдлаар учирна [зүйр цэцэн үг] (замын хүзүү урт, заяа төөрөг байвал уулзана гэсэн санаа), хоёр хүн эвтэй бол төмөр хүрээ мэт бөх, хорин хүн эвгүй бол эвдэрхий хүрээ мэт хялбар [зүйр цэцэн үг] (эв нэгдэл хамгаас эрхэм гэсэн санаа), хоёр амт хорхой [амьтан] (сээртэн амьтны гэдсэнд амьдардаг, хоёр үзүүртээ сорох соруултай амьтны шим шүүсийг сорон амьдрагч хорхой);хоёр амт | а. Хоёр нүүртэй, хуурамч зантай хүн; б. Хоёр амтай юм хоёр амтай буу |
хоёр буудалт нисэх онгоц | нисэх онгоцны нэгэн зүйл, газар усны алинд ч буудаг онгоц |
хоёр гэрт ургамал | эр, эм цэцэг нь дангаараа тус тус байрладаг ургамал |
хоёр нутагтан | газар уснаа амьдардаг сээртэн амьтны анги, мэлхий, салмаандар зэрэг амьтан багтана |
хоёр нүдний дуран | алс байгаа юмыг харахад зориулж, нүдний хараанд тохируулдаг хоёр хоолойг холбож хийсэн багаж |
хоёр тал | а. Нэг юмны хоёр этгээд; б. Нэг юмны хоёр хэсэг; в. Хоёр хэсэг хуваагдсан; г. Хоёрдмол |
хоёр талтай шийдвэр | хоёрдмол утгатай шийдвэр |
хоёр төлөв | арга билиг хоёр хоёул тэс өөр боловч хослон дууддаг тэнгэр газар, нар сар, халуун хүйтэн, эр эм гэх мэт зүйлс |
хоёр санаа өвөрлөх | үнэнч биш, хэрэгтэй цагт урвахад бэлэн |
хоёр наст ургамал | соёолсон жилдээ зөвхөн үндэс, навч нь гарч, дараагийн жилдээ цэцэглэж үрээ өгдөг ургамал |
хоёр чавхдаст | янз шударга хөгжимтэй адилхан болоод модон цагариг нь уртхан өнцөгтэй, дотоод тал нь хөндий, хоёр чихэнд чавхдас торгож хуурдах хөгжмийн зэмсэг |
хоёр шарга | Алтан гадас одны ойр орших, хоёр том одны нэр, Тайж од, Хаан од |
хоёрын хооронд гурвын дунд | гүйцэд биш дутуу юм |
арьс яс хоёр | маш туранхай |
хоёр гар гаргах | юмыг чин сэтгэлээсээ бус, нөхцөл байдалд нь тааруулж сайн, муу хоёр янз хийх |
хоёр гартай хүн | юм үйлдэхдээ нөхцөл байдалд нь тааруулж сайн муу хоёр янз хийдэг зантай хүн |
хоёр зээрд | хөл |
хоёр идэхгүй хоосон хонохгүй | мөчиг тачигхан, дунд зэрэг амь зуух |
хоёр нүүр гаргах | санаа бодол, ажил зорилго өөр хүмүүст нэгэн зэрэг үйлчлэх |
хоёр нүүртэн | эсрэг тэсрэг хоёр этгээдэд үнэнч байдал гарган тал засаж, тэгш үйлчлэгч |
хоёр таарсан амьтан | ажил үйл нь бүтэлгүйгээрээ адил хоёр хүн |
хоёр тугалаа бэлчээрт гаргах | унтах |
хоёр үзүүртэй зүү | далдуур хутган үймүүлэгч |
хоёр яс салах хагацах | а. Ихэд зовж байж амаржих, нярайлах; б. Хүнд хүчир буюу өөрийн дургүй ажлыг хийж дуусгахчаан болох |
хоёр хөлтэй хохимой толгойтой | хүн |
хоёр чихнээс хойш орох юм | идэх юм |
оонын хоёр эвэр шиг | хоёулхнаа |
хоёрын хооронд хоргол цацаж гурвын дунд гурил цацах | хоёр этгээдийн хооронд хутган үймүүлэх, муудалцуулах |
хоёр чихнээс хойш орохгүй | амт муутай |
хоёр хүний хооронд хов бүү хутга | хүмүүсийн хооронд хов хутгах тусгүй гэсэн санаа |
хоёр хар хэрээ бие биеийнхээ харыг гайхна | өөрийгөө мэдэхгүй байж өрөөл бусдыг муу хэлэх |
хоёр хүн хэдий хол боловч учрах хоёр хад хэдий ойр боловч үл учрах, хоёр уул хол боловч үүл манангаар нийлнэ хоёр хүн хол суувч хэрэг явдлаар учирна | замын хүзүү урт, заяа төөрөг байвал уулзана гэсэн санаа |
хоёр хүн эвтэй бол төмөр хүрээ мэт бөх хорин хүн эвгүй бол эвдэрхий хүрээ мэт хялбар | эв нэгдэл хамгаас эрхэм гэсэн санаа |
хоёр амт хорхой | сээртэн амьтны гэдсэнд амьдардаг, хоёр үзүүртээ сорох соруултай амьтны шим шүүсийг сорон амьдрагч хорхой |
янаг хоёр | сэтгэл санаа нийлсэн дурлалт хос |
эмгэн өвгөн хоёр | эмгэн болон өвгөн |
Тус толь нь Мөнхгал компанийн зөвшөөрлөөр монгол бичгийн 'Menksoft 2012' үсгийн тиг хэрэглэж байна.
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монгол хэлний их тайлбар толь 2016 он