УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэл өнөөдөр “Интерном” их дэлгүүрт болсон энэхүү номын нээлтэд оролцож үг хэллээ. Тэрбээр хэлсэн үгэндээ, монголчууд бид үр хүүхдээ балчир бага наснаас нь номтой нөхөрлүүлэн хүмүүжүүлж, “Ном дор мөргөмү” хэмээн номыг сүслэн дээдэлж ирсэн оюуны хөгжлийн баялаг уламжлал, өв сантай ард түмэн билээ.

Өнөөдөр бидэнд хүн төрөлхтний оюун санааны нэгэн шилдэг бүтээл болж чадсан “Дэлхийн түүх” номтой төрөлх хэлээрээ танилцах сайхан боломж нээгдэж байна. Олон улс орны иргэд өөр өөрийн хэлээр уншиж, ширээний ном нь болсон энэ бүтээлийг Их Британи Улсын эрдэмтэн судлаачид туурвисан юм.

Та бүхэн номын өргөөний энэ танхимд, эргэн тойрноо орших номуудын дунд зогсоод “Дэлхийн түүх” номын ертөнцөөр аялах гэж яарч тэмүүлж буй гэдэгт би эргэлзэхгүй байна.

Энэ номноос та бид дэлхийн түүхийг уншиж, хүн төрөлхтний үүсэл, хөгжил, их бага гэлтгүй бүхий л улс орнуудын баялаг түүхийн талаар цэгцтэй ойлголт олж авна гэдэгт итгэж байна. Энэхүү дэлхийн түүхнээ бидний өвөг дээдсээс эхлээд өнөөгийн Монголын түүх ч өөрийн байр суурь, тусгалаа олсон нь мэдээж. Энэ бол та бидэнд өөрсдийгөө бусад улсуудын түүх, соёлтой харьцуулан харах сайхан боломж олгож байгаа хэрэг. Дэлхийн улс орнуудын хөгжил, дэвшлийн талаар мэдлэг олж авахын зэрэгцээ хүн төрөлхтний хөгжилд монголчуудын оруулсан түүхэн хувь нэмрийг энэ номноос мөн олж харах нь дамжиггүй гээд хэн боловч уншиж, хялбархан ойлгож болох, энгийн мөртлөө гүнзгий агуулгатай бичигдсэн “Дэлхийн түүх” номыг эх хэлнээ санаачлан орчуулж, шүүн тунгаасан бүх хүн болон монгол хэл дээр өнгө үзэмжтэй хэвлүүлсэн “Эдмон” компанийн хамт олонд талархал илэрхийлэв.

УИХ-ын дарга цааш нь, “Дэлхийн түүх” номыг ийнхүү Монгол орон өлгийдөн авлаа. Харин одоо “Монголын түүх”-ийг дэлхийн тавцанд залах цаг нь ирж байна. Улсын Их Хурлын даргын ивээл дор “Монголын түүх”-ийг шинээр туурвин бүтээх ажлыг зохион байгуулж, хэрэгжүүлэх бодолтой байгаагаа номын баярын энэ өдөр уншигч Та бүхэнд хэлэхэд таатай байна.

Хоёр мянган жилийн төрт ёсны түүхэн баялаг уламжлалтай монголчууд бид өөрсдийн түүхийг ч ийм энгийн мөртлөө хэн хүнд хялбархан ойлгогдох хэлбэрээр бичиж туурвих шаардлага байгаа, бас тийм боломж ч бий гэж үзэж байна гэлээ.

“Дэлхийн түүх” хэмээх энэ ном нь хүний мичин өвгөөс эхлээд 2007 оныг хүртэлх үеийн үйл явдлыг багтаасан долоон бүлэгтэй, сүүлчийн бүлгийн эцэст дэлхийн 195 улсын түүхийг улс тус бүрээр тусгайлан харуулсан үзүүлэн график бүхий хавсралттай юм. Энэ номд хүн төрөлхтний хөгжил дэвшил, үйл явцыг бүхий л талаас нь авч үзэж, түүхийн голлох үйл явдал, үндсэн үзэл санаа, улс төрийн хүч, гол үүрэг гүйцэтгэсэн хувь хүн, технологийн хувьсгал зэргийг нээн харуулжээ. Номын бүлэг тус бүрийг тухайн сэдвээр мэргэжсэн Англи, АНУ-ын их, дээд сургуулийн түүхийн профессор, судлаач, багш нар бичсэнээс гадна зөвлөх, шүүмжлэгч нарын маш том баг ажиллажээ.

Монгол орчуулгын хувьд тухайн сэдэв тус бүрээр мэргэжсэнээс гадна англи хэлний шаардлага хангасан шилдэг мэргэжилтнүүдийг урьж орчуулгыг хийлгэсэн аж. Мөн монгол хэвлэлийн нэр томъёо, орчуулгыг жигдэлж, оновчтой болгохын тулд зөвхөн түүхийн мэргэжилтнүүд төдийгүй байгаль шинжлэлийн эрдэмтэн, урлаг судлаач мэргэжилтэн, шашны лам хувраг, философич зэрэг олон хүний хувь нэмэр оржээ.

“Монсудар” хэвлэлийн газраас жил бүр уламжлан олгодог шилдэг орчуулагчийн энэ удаагийн шагналыг “Дэлхийн түүх” номын ерөнхий редактороор ажилласан философийн шинжлэх ухааны доктор Б.Батчулуунд олгосныг УИХ-ын дарга энэ үеэр гардуулж баяр хүргэлээ гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, сурталчилгааны хэлтэс мэдээлэв.