САРУУЛ  

1. Гэрэл гэгээ сайтай: саруул шөнө (тэнгэр цэлмэг, сартай шөнө), саруул тасалгаа (а. дэлгэрэнгүй...Гэрэл гэгээ сайтай тасалгаа; б. Уудам цэлгэр өрөө) - Саруул том тасалгаанд хөлгийн том загварыг байрлуулжээ. М.Чойжил. Андын нутаг алсдахгүй., сар саруул (сарны г‎эрэл сайн, гэгээтэй шөнө), гэгээн саруул [хоршоо] (гэрэл гэгээ сайтай), саруул тунгалаг [хоршоо] (а. Гэрэл гэгээтэй; б. [шилжсэн] Сэргэлэн цовоо, эрүүл энх; в. [шилжсэн] Амьд сэрүүн);

---

2. Уудам, тэнэгэр: саруул тал (өргөн уудам, цэлгэр тал) -дэлгэрэнгүй... Саруул талаа харахад санааны үзүүр сэвэлзэнэ. “Цог” сэтгүүл., уудам саруул (уудам цэлгэр), саруул тал байна гээд саадыг нь мэдэхгүй бүү давхи, сайн хүн байна гээд санааг нь мэдэлгүй бүү итгэ [зүйр цэцэн үг] (аливаа зүйлийн мөн чанарыг таниагүй байж гоомой бүү хөдөл гэсэн санаа);

---

3. [шилжсэн] Уужуу тайвуу, амгалан - Дотор саруул болов. И.Дамбажав. Монгол үгийн дээж;

---

4. [шилжсэн] Ухаан санаа тунгалаг, бодож сэтгэхдээ гүн: саруул ухаан (оюун ухаан хурц соргог), дэлгэрэнгүй...саруул ухаантан (цэцэн мэргэн хүн) - Алтан бумбат рашааныг саруул ухаантнууд хүртэнэ. Д.Равжаа. Зохиолын эмхэтгэл., саруул эрдмээр санаснаа бүтээнэ, ухаан эрдмээр угсаагаа мандуулна [зүйр цэцэн үг] (эрдэм мэдлэг, оюун билиг эрхэм гэсэн санаа), саруул ухаанаас илүү сайн нөхөр үгүй, мунхаг хилэнгээс илүү муу дайсан үгүй [зүйр цэцэн үг] (а. Оюун ухаан эрхэм; б. Уурын мунхаг хэцүү гэсэн санаа);

---

5. Эрүүл энх - Эрүүл саруул царайд нь баяр баясгалангийн охь хуран цуглараад дуу алдах хүсэл төрж явна. Л.Түдэв. Нүүдэл., эрүүл саруул [хоршоо] (өвчин эмгэггүй эрүүл), эрүүл биед саруул ухаан оршино [зүйр цэцэн үг] (хүний бие эрүүл бол цог жавхаатай, оюун ухаан хурц байдаг, эрүүл чийрэг байхыг эрхэмлэ гэсэн санаа).

---

• саруул шөнө - тэнгэр цэлмэг, сартай шөнө
• саруул тасалгаа - а. Гэрэл гэгээ сайтай тасалгаа; б. Уудам цэлгэр өрөө
• сар саруул - сарны гэрэл сайн, гэгээтэй шөнө
• гэгээн саруул - гэрэл гэгээ сайтай
• саруул тунгалаг - а. Гэрэл гэгээтэй; б. [шилжсэн] Сэргэлэн цовоо, эрүүл энх; в. [шилжсэн] Амьд сэрүүн
• саруул тал - өргөн уудам, цэлгэр тал
• уудам саруул - уудам цэлгэр
• саруул тал байна гээд саадыг нь мэдэхгүй бүү давхи, сайн хүн байна гээд санааг нь мэдэлгүй бүү итгэ - аливаа зүйлийн мөн чанарыг таниагүй байж гоомой бүү хөдөл гэсэн санаа
• саруул ухаан - оюун ухаан хурц соргог саруул ухаантан цэцэн мэргэн хүн
• саруул эрдмээр санаснаа бүтээнэ, ухаан эрдмээр угсаагаа мандуулна - эрдэм мэдлэг, оюун билиг эрхэм гэсэн санаа
... үргэлжлүүлэн харах ...
саруул ухаанаас илүү сайн нөхөр үгүй, мунхаг хилэнгээс илүү муу дайсан үгүй - а. Оюун ухаан эрхэм; б. Уурын мунхаг хэцүү гэсэн санаа
эрүүл саруул - өвчин эмгэггүй эрүүл
эрүүл биед саруул ухаан оршино - хүний бие эрүүл бол цог жавхаатай, оюун ухаан хурц байдаг, эрүүл чийрэг байхыг эрхэмлэ гэсэн санаа

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.