Ойрад уртын дууны аялгуу. Монгол уртын дууны томоохон салбар аялгуу. Дотроо үндсэн 7 зүйлээс бүрдэнэ. Үүнд: -Баяд аялгуу -Дөрвөд аялгуу -Захчин аялгуу -Торгууд аялгуу -Урианхай аялгуу -Өөлд аялгуу -Мянгад аялгуу гэж хуваагддаг. *Баяд аялгуу нь Увс аймгийн баяд угсаатан тархан суусан нутагт хамрагдах бөгөөд, өдгөө төвийн бүсийн зарим аймаг сумдад оршиж байна. Монгол уртын дууны ойрад салбарын баяд аялгуу нь хөгжлийн хувьд эртний хэв шинжээ хадгалсан боловч халх уртын дууны нөлөө туссан нь өвлөгчдийн дуулах ур чадвар, дууны урын сан, аялгуунаас мэдэгдэнэ. *Дөрвөд аялгуу нь Увс аймгийн дөрвөд угсаатан тархан суусан нутагт хамрагдах бөгөөд, өдгөө төвийн бүсийн зарим аймаг сумдад оршиж байна. Монгол уртын дууны ойрад салбарын дөрвөд аялгуу нь хөгжлийн хувд нэн эртний царцмал шинжээ хадгалсаар байна. Үүнийг өвлөгчдийнх нь дуулах ур чадвар, дууны аялгууных нь шинж, дууны урын сан, зан үйлийн уламжлалт хэрэглээнээс нь мэдэж болно. *Захчин аялгуу нь Ховд аймгийн захчин угсаатан тархан суусан нутагт хамраг

Монгол үндэстний уртын дууны ойрад салбар аялгууны ихээхэн хувийг уртын дууны балар эртний, дундад эртний гэж хэлж болмоор болхи, царцмал, түгжигдмэл хэв шинж зонхилдог. Энэ шинж нь уртын дууны судалгаа шинжилгээний ажилд туйлын хэрэгтэй, бодит эх сурвалж болох боломжтой.