1. Ямар нэгэн юмыг анхааран лавлан харах, хянах: ажиглан харах (аливааг нарийн анхаарч үзэх, ихэд дэлгэрэнгүй...анхааран харах, өчүүхэн шинж тэмдгийг ч анхааран харах) - Сойвон тайжийг нүднийхээ булангаар ажиглан харснаа, нүдээ буруулж, гэрийн хойд талыг эзэлсэн бурхан өөд чиглүүлэв. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., сэм ажиглах (сэмхэн харах, байдлыг нууцхан харах), удаан ажиглах (сайтар шинжин харах), царайг нь ажиглах (царайг нь анхааралтай харах) - Юу гэх вэ гэсэн шиг нөхрийнхөө царайг ажиглав. С.Лочин. Сэтгэлийн өнгө., *ажиглавал аавын хамар муруй (хэтэрхий өө сэв эрэх гэсэн санаа), ажиглавал арвагар, сэжиглэвэл сэрвэгэр [зүйр цэцэн үг] (хэтэрхий их өө сэв эрвэл юмны үнэн байдлыг олоход хэцүү гэсэн санаа);
2. Нийгмийн үзэгдэл, үйл явдлыг бүртгэн тэмдэглэж, мэдээлэл цуглуулах:
гаднаас нь ажиглах (судлагч судалгааны нэгж бүлгийнхээ гишүүн
дэлгэрэнгүй...нь бололгүй ажиглалт хийх), дотроос нь ажиглах (судлагч бодит нөхцөлд нь буюу судалгааны нэгж бүлгийнхээ дунд орж, гишүүн нь болж ажиглалт хийх).