II
1. Хүний амьдрал, нийгмийн оршин бүхий байдал: аж төрөх (амь зуух, амьдрах) - дэлгэрэнгүй...Айл болон амьдарч, аж төрөн суужээ. Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол., аж амьдрал сайжрах (ахуй амьдрал сайжрах) - Аж амьдрал ямар байна даа. С.Эрдэнэ. Холбоо гурван тууж., аж ахуйч (амьдрал ахуйдаа тооцоотой, нягт нямбай, ажил төрөл сайтай) - Ахуйч байвал амьдралд тустай. ААЗ; аж ахуйч байх (амьдрал ахуйдаа тооцоотой, хянамгай байх) - Аж ахуйч, арвич, хямгач байх ёстой. “Үнэн” сонин., аж байдал [хоршоо] (аж төрөл), аж амьдрал [хоршоо] (ахуй амьдрал) - Нүүдлийн нэгэн хэвийн аж амьдралд нь ганц нэг найр хурим болох юм. Б.Ринчен. Үүрийн туяа., аж зуулга [хоршоо] (амь зуулга) - Гадуур дотуурх аж зуулга юугаа дээш татна. А.Дашням. Өлзийнарангийн өчил., аж төрөл [хоршоо] (амьдрал ахуй) - Махбодыг боловсруулан өсгөж хүмүүжүүлэн аж төрлийн байдлыг олгоно. Хуримын ерөөл., аж явдал [хоршоо] (ахуй амьдрал, ажил хэрэгтэй холбоотой хэрэг явдал), аж амьжиргаа [хоршоо] (ахуй амьдрал, ажил хөдөлмөр), аз жаргалд төгсгөл байдаггүй, аж амьдралд дуусгал байдаггүй [зүйр цэцэн үг] (хүний амьдрал тасралтгүй үргэлжилдэг гэсэн санаа);
2. Үйлдвэрийн хэсэг, нэгж:
аж ахуй (а. Нийгмийн ямар нэгэн хэвшлийн үйлдвэрлэлийн арга; б. Үйлдвэрлэх харилцааны бүгд цогц; в.
дэлгэрэнгүй...Үйлдвэрлэлд шаардагдах болон үйлдвэрлэлийг бүрэлдүүлэх бүх юм, түүний цогц; г. Үйлдвэрлэлийн ямар нэгэн төрлийн салбар, нэгж), аж ахуйн нэгж (үйлдвэрлэл үйлчилгээ, арилжаа худалдаа эрхлэх үйл ажиллагаатай нь холбоотой үүрэг, өр төлбөр, хохирлыг бүрэн хариуцагч хуулийн этгээд) - Байгууллага, аж ахуйн нэгжүүдийн дунд зохион явуулж байгаа... тэмцээн өчигдөр эхэллээ. Өдрийн сонин., аж ахуйн тооцоо (а. Улсын төсвөөс тусламж авалгүй орлогоороо зарлагаа нөхөх зарчимд үндэслэн үйлдвэр аж ахуйг төлөвлөгөөтэй хөтлөх арга; б. Хувь хүн, албан байгууллага, аж ахуйн нэгж, үйлдвэр үйлчилгээний газрын орлого зарлагаа хөтлөх данс), хувийн аж ахуй (хувийн үйлдвэрлэлийн нэгж) - Гэрийн аж ахуй нь урьдаас нэн хөгжиж сайжирхуй. Эрт эдүгээгийн гайхамшиг сайхан үзэгдэл хэмээх судар., энгийн таваарын аж ахуй (энгийн таваарын үйлдвэрлэл), улсын аж ахуй (улсын үйлдвэрлэл) - Улсын аж ахуйнуудын алдагдлыг улс хариуцах ёстой мэт сэтгэлгээ өнөөг хүртэл байсаар ирлээ. “Үнэн” сонин., улс ардын аж ахуй (улс ардын үйлдвэрлэлийн цогц) - Улс ардын аж ахуйг хөгжүүлэх тавдугаар таван жилийн төлөвлөгөөг биелүүлжээ. “Үнэн” сонин., мал аж ахуй (таван хошуу малыг өсгөн үржүүлэх, адуулан маллах ажлыг голлон эрхэлсэн салбар), сангийн аж ахуй [хуучирсан] (газар тариалан, мал аж ахуй эрхэлдэг улсын аж ахуйн нэгж) - Мөд төгсөөд сангийн аж ахуйд очих юм гэнэ билээ. С.Удвал. Та бид уулзана., туслах аж ахуй (үйлдвэрлэлийн бус туслах чанарын аж ахуйн нэгж) - Туслах аж ахуйн хэмжээ бага байх нь өгөөж муутай юм. “Үнэн” сонин., хөдөө аж ахуй (хүн амыг хүнсний бүтээгдэхүүнээр, аж үйлдвэрийг түүхий эдээр хангадаг материаллаг үйлдвэрлэлийн үндсэн салбарын нэг), аж үйлдвэр [хоршоо] (үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл, хэрэглээний зүйл үйлдвэрлэх, байгалийн баялгийг олборлон боловсруулах, түүхий эд боловсруулан гаргах үйл ажиллагааг эрхэлсэн ардын аж ахуйн салбар) - Монгол улсад үндэсний аж үйлдвэр амжилттай хөгжиж байна. “Үнэн” сонин., баяжуулах аж үйлдвэр (байгалийн баялгийг боловсруулах үйлдвэр), боловсруулах аж үйлдвэр (нэхмэл, арьс шир, цаас, хими гэх зэрэг үйлдвэрийн газар), олборлох аж үйлдвэр (байгалийн баялгийг үйлдвэрийн аргаар олборлох ашигт малтмалын үйлдвэр) - Аж үйлдвэр нэлээд хөгжив. “Үнэн” сонин., машины аж үйлдвэр (машин үйлдвэрлэн гаргадаг үйлдвэр), нэхмэлийн аж үйлдвэр (хөвөн, ноос, мяндас зэргээр нэхмэл бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн гаргах үйлдвэр), хөнгөн аж үйлдвэр (ахуйн хэрэгцээний юм болон хүнс үйлдвэрлэх газар), хүнд аж үйлдвэр (машин механизм, үйлдвэрийн хэрэгсэл, цахилгаан, түлш үйлдвэрлэх үйлдвэрүүдийн цогц).
- аж төрөх - амь зуух, амьдрах
- аж амьдрал сайжрах - ахуй амьдрал сайжрах
- аж ахуй - а. Нийгмийн ямар нэгэн хэвшлийн үйлдвэрлэлийн арга; б. Үйлдвэрлэх харилцааны бүгд цогц в. Үйлдвэрлэлд шаардагдах болон үйлдвэрлэлийг бүрэлдүүлэх бүх юм, түүний цогц г. Үйлдвэрлэлийн ямар нэгэн төрлийн салбар, нэгж
- аж ахуйн нэгж - үйлдвэрлэл үйлчилгээ, арилжаа худалдаа эрхлэх үйл ажиллагаатай нь холбоотой үүрэг, өр төлбөр, хохирлыг бүрэн хариуцагч хуулийн этгээд
- аж ахуйн тооцоо - а. Улсын төсвөөс тусламж авалгүй орлогоороо зарлагаа нөхөх зарчимд үндэслэн үйлдвэр аж ахуйг төлөвлөгөөтэй хөтлөх арга; б. Хувь хүн, албан байгууллага, аж ахуйн нэгж, үйлдвэр үйлчилгээний газрын орлого зарлагаа хөтлөх данс
- хувийн аж ахуй - хувийн үйлдвэрлэлийн нэгж
- энгийн таваарын аж ахуй - энгийн таваарын үйлдвэрлэл
- улсын аж ахуй - улсын үйлдвэрлэл
- улс ардын аж ахуй - улс ардын үйлдвэрлэлийн цогц
- мал аж ахуй - таван хошуу малыг өсгөн үржүүлэх, адуулан маллах ажлыг голлон эрхэлсэн салбар
... үргэлжлүүлэн харах ...- сангийн аж ахуй - газар тариалан, мал аж ахуй эрхэлдэг улсын аж ахуйн нэгж
- туслах аж ахуй - үйлдвэрлэлийн бус туслах чанарын аж ахуйн нэгж
- хөдөө аж ахуй - хүн амыг хүнсний бүтээгдэхүүнээр, аж үйлдвэрийг түүхий эдээр хангадаг материаллаг үйлдвэрлэлийн үндсэн салбарын нэг
- аж ахуйч - амьдрал ахуйдаа тооцоотой, нягт нямбай, ажил төрөл сайтай
- аж ахуйч байх - амьдрал ахуйдаа тооцоотой, хянамгай байх
- аж байдал - аж ахуй, амьдрал
- аж амьдрал - ахуй амьдрал
- аж зуулга - амь зуулга
- аж төрөл - амьдрал ахуй
- аж үйлдвэр - үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл, хэрэглээний зүйл үйлдвэрлэх, байгалийн баялгийг олборлон боловсруулах, түүхий эд боловсруулан гаргах үйл ажиллагааг эрхэлсэн ардын аж ахуйн салбар
- баяжуулах аж үйлдвэр - байгалийн баялгийг боловсруулах үйлдвэр
- боловсруулах аж үйлдвэр - нэхмэл, арьс шир, цаас, хими гэх зэрэг үйлдвэрийн газар
- олборлох аж үйлдвэр - байгалийн баялгийг үйлдвэрийн аргаар олборлох ашигт малтмалын үйлдвэр
- машины аж үйлдвэр - машин үйлдвэрлэн гаргадаг үйлдвэр
- нэхмэлийн аж үйлдвэр - хөвөн, ноос, мяндас зэргээр нэхмэл бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн гаргах үйлдвэр
- хөнгөн аж үйлдвэр - ахуйн хэрэгцээний юм болон хүнс үйлдвэрлэх газар
- хүнд аж үйлдвэр - машин механизм, үйлдвэрийн хэрэгсэл, цахилгаан, түлш үйлдвэрлэх үйлдвэрүүдийн цогц
- аж явдал - ахуй амьдрал, ажил хэрэгтэй холбоотой хэрэг явдал
- аж амьжиргаа - ахуй амьдрал, ажил хөдөлмөр
- аз жаргалд төгсгөл байдаггүй, аж амьдралд дуусгал байдаггүй - хүний амьдрал тасралтгүй үргэлжилдэг гэсэн санаа
Ижил үг
