I
1. Хүмүүсийн дотно харьцаа, таарамж - Ах дүү нар ёстой л ингэж эвийн хүчээр хувьсгалыг хийж явсан билээ. дэлгэрэнгүй...Н.Батбаяр. Өндөрт хатгасан туг., эв нийлэх (а. Санаа сэтгэл таарч тохирох, хүчээ хамтатгах; б. Эвдэрсэн хагарсан зүйл ормоороо яв цав таарах), эв нэгдэх (олон хүний санаа бодол зохицох, нийцэх), эв муудах (найртай харилцаа эвдрэх), эв таарах (а. Хүмүүсийн сэтгэл санаа, үйл ажиллагаа нийцэх; б. Нөхцөл бололцоо гарах), эв эвдрэх (а. Хүмүүсийн санаа бодол тохирохоо болих; б. Найрсаг харилцаа эвдрэх), эв зүй [хоршоо] (а. Хүмүүсийн харилцааны таарамж, нийц; б. Юм хийх ур ухаан, эв дүй; в. Юмны өөр хоорондоо тохирох зохирох байдал) - Яаж ярих, эв зүйгээ сэтгэлдээ бодож, заримыг нь ганцаараа ярьж сургууль хийдэг байлаа. П.Лувсанцэрэн. Хөдөөгийн дуун), эв найрамдал [хоршоо] (эвийг эрхэмлэсэн дотно харьцаа), эв нөхөрлөл [хоршоо] (найрсаг дотно харьцаа) - Дайсан хэдий их хүчээр биднийг бүслэвч бидний эв нөхөрлөл түүнийг давж чадна. Н.Батбаяр. Өндөрт хатгасан туг., эв нэгдэл [хоршоо] (найрсаг нөхөрсөг байдал), эв санаа [хоршоо] (хүмүүсийн нэгдмэл үзэл бодол) - Эв санаагаа нэгтгэн, нийт нэгэн хүчийг нийлүүлэн, нэгэн зэргээр зориглон явав. Н.Батбаяр. Өндөрт хатгасан туг., эв нэгтэй (бодол санаа, санаа зорилго адилхан), эв түнжин [хоршоо] (эв найрамдал, хүмүүсийн хоорондын элэгсэг найрсаг харилцаа), эв хав [хоршоо] (таарамж, нийц, дүй) - Биерхэг бэлхүүсээрээ эв хав муутай бүдүүн, найз эмэгтэйг би нүднийхээ булангаар хайнгахан ажсаар байв. Д.Гарамжав. Нэгэн өглөө., эв эе [хоршоо] (хүмүүсийн элэгсэг дотно харилцаа), эвийн эхэнд тос, эвдрэлийн эхэнд цус [зүйр цэцэн үг] (эвтэй найртай байдлыг эрхэмлэ гэсэн санаа), эв эвдсэнээс, эд эвдсэн нь дээр [зүйр цэцэн үг] (эв нэгдэл эд хөрөнгөнөөс илүү чухал гэсэн санаа), эв нэгтэн эвдрэхгүй, үнэн явдалтан ганцаардахгүй [зүйр цэцэн үг] (эв нэгдэл, үнэн явдал хамгаас эрхэм гэсэн санаа), эвийг эртнээс, эрдмийг эхнээс нь [зүйр цэцэн үг] (аливаа зүйлийг хийхдээ эхнээс нь анхаарах хэрэгтэй гэсэн санаа), харийн газар үгээ бэхэл, халуун зуураа эвээ хичээ [зүйр цэцэн үг] (эв эеэ эрхэмлэ гэсэн санаа);
2. Юмыг хийх арга ухаан, ур дүй:
эв орох (а. Тухайн ажлыг хийхэд эв дүй, арга ухаан шаардагдах; б. Урласан зүйл хэлбэр галбир сайтай
дэлгэрэнгүй...болох), эв зэвгүй [хоршоо] (а. Ажилд эв дүйгүй, эв хавгүй; б. Зожиг, зөрүүд зантай), эв муутай (а. Хийсэн, урласан зүйлийн ур хийц тааруухан; б. Юм хийх ур дүй муутай) - Эвэршсэн гараараа эв муутайхан илээд сэвхтэж борлосон нүүрийг нь тогтуухан ажиглав. Д.Гарамжав. Нэгэн өглөө., эв хавгүй [хоршоо] (бүдүүн баараг, болхи) - Эв хавгүй бүдүүн хоолойгоор аялсан болов. Ж.Пүрэв. Гурван зангилаа., эв гав [хоршоо] (эв дүй), эв дүй [хоршоо] (а. Юмны таарах тохирох байдал; б. Юм хийх ур ухаан) - Хөдөө гэсэн үг Чимэдэд дахиад л урьдын адил эв дүйгүй сонсогдов. Т.Рэнцэн. Шинэ даваа., арга эв [хоршоо] (юмыг хийх арга ухаан, ур дүй), ая эв [хоршоо] (эв дүй), *эв нь таарсан мод шиг ~ эв мод шиг (яг тохирсон, таарсан) - Та бид хоёрын яриа ингээд л эв нь таарсан мод шиг нийлдэг сэн дээ гэв. Л.Чойжилсүрэн. Нартай бороо;
3. Юмны эдэлж хэрэглэхэд зохимжтой тохь тух;
4. Юмны нийлэх ором, өөр хоорондоо тохирох таарах боломж:
эв нийлэх (юмны зааг залгаас яг тохирох),
дэлгэрэнгүй...эв нь салах (наалттай юманд ан цав гарах), эвд нь оруулах (салсан, эвдэрсэн юмыг хэвийн болгох), эв эеийг нь үзэх (юмны зүй зохисыг харгалзах), эв эеийг нь тааруулах (а. Юмыг зүй зохист нь оруулах; б. Эвдэрч хагарсан зүйлийг ормоор нь эвлүүлж нийлүүлэх), эвээр нь нийлүүлэх (эвдэрсэн юмыг хуучин байдлаар нь болгох); эв зэвгүй (юмны эв нь нийлэхгүй болсон байдал);
5. Хоёр модноос бүтдэг ардын оньсон наадгай:
эв тоглох (бага насны хүүхдийн оюун ухааныг хөгжүүлэх зорилгоор зургаан аргаар тоглодог
дэлгэрэнгүй...наадгай: эв мод (а. Хил хязгаарын харуул цэргийн хоёр этгээд хайч солилцохдоо нийлүүлэн үзэх цуудас мод; б. Монгол ардын нэгэн наадгай).
- эв нийлэх - а. Санаа сэтгэл таарч тохирох, хүчээ хамтатгах; б. Эвдэрсэн хагарсан зүйл ормоороо яв цав таарах
- эв нэгдэх - олон хүний санаа бодол зохицох, нийцэх
- эв муудах - найртай харилцаа эвдрэх
- эв таарах - а. Хүмүүсийн сэтгэл санаа, үйл ажиллагаа нийцэх; б. Нөхцөл бололцоо гарах
- эв эвдрэх - а. Хүмүүсийн санаа бодол тохирохоо болих; б. Найрсаг харилцаа эвдрэх
- эв зүй - а. Хүмүүсийн харилцааны таарамж, нийц; б. Юм хийх ур ухаан, эв дүй; в. Юмны өөр хоорондоо тохирох зохирох байдал
- эв найрамдал - эвийг эрхэмлэсэн дотно харьцаа
- эв нөхөрлөл - найрсаг дотно харьцаа
- эв нэгдэл - найрсаг нөхөрсөг байдал
- эв санаа - хүмүүсийн нэгдмэл үзэл бодол
... үргэлжлүүлэн харах ...- эв нэгтэй - бодол санаа, санаа зорилго адилхан
- эв түнжин - эв найрамдал, хүмүүсийн хоорондын элэгсэг найрсаг харилцаа
- эв хав - таарамж, нийц, дүй
- эв эе - хүмүүсийн элэгсэг дотно харилцаа
- эвийн эхэнд тос эвдрэлийн эхэнд цус - эвтэй найртай байдлыг эрхэмлэ гэсэн санаа
- эв эвдсэнээс эд эвдсэн нь дээр - эв нэгдэл эд хөрөнгөнөөс илүү чухал гэсэн санаа
- эв нэгтэн эвдрэхгүй үнэн явдалтан ганцаардахгүй - эв нэгдэл, үнэн явдал хамгаас эрхэм гэсэн санаа
- эвийг эртнээс эрдмийг эхнээс нь - аливаа зүйлийг хийхдээ эхнээс нь анхаарах хэрэгтэй гэсэн санаа
- харийн газар үгээ бэхэл халуун зуураа эвээ хичээ - эв эеэ эрхэмлэ гэсэн санаа
- эв орох - а. Тухайн ажлыг хийхэд эв дүй, арга ухаан шаардагдах; б. Урласан зүйл хэлбэр галбир сайтай болох
- эв зэвгүй - а. Ажилд эв дүйгүй, эв хавгүй; б. Зожиг, зөрүүд зантай
- эв муутай - а. Хийсэн, урласан зүйлийн ур хийц тааруухан; б. Юм хийх ур дүй муутай
- эв хавгүй - бүдүүн баараг, болхи
- эв гав - эв дүй
- эв дүй - а. Юмны таарах тохирох байдал; б. Юм хийх ур ухаан
- арга эв - юмыг хийх арга ухаан, ур дүй
- ая эв - эв дүй
- эв нь таарсан мод шиг ~ эв мод шиг - яг тохирсон, таарсан
- эв нийлэх - юмны зааг залгаас яг тохирох
- эв нь салах - наалттай юманд ан цав гарах
- эвд нь оруулах - салсан, эвдэрсэн юмыг хэвийн болгох
- эв эеийг нь үзэх - юмны зүй зохисыг харгалзах
- эвээр нь нийлүүлэх - эвдэрсэн юмыг хуучин байдлаар нь болгох
- эв зэвгүй - юмны эв нь нийлэхгүй болсон байдал
- эв тоглох - бага насны хүүхдийн оюун ухааныг хөгжүүлэх зорилгоор зургаан аргаар тоглодог наадгай, эв мод а. Хил хязгаарын харуул цэргийн хоёр этгээд хайч солилцохдоо нийлүүлэн үзэх цуудас мод; б. Монгол ардын нэгэн наадгай
Ижил үг
