II
1. Хардах, сэрдэх байдал: хар ихтэй (маш их хартай, маш их сэрддэг);
2. Хардах санаа, хэтэрхий муу санаа, хорон санаа:
хар авах (муу санах, сэжиглэх),
хар буух (харамсан гэмших, хайран
дэлгэрэнгүй...юм гэж сэтгэл гутрах, гутрангуй сэтгэл төрөх) - Албан тушаалаа алдчих вий гэж хар бууна. Өдрийн сонин., арван хар нүгэл [шашин] (арван цагаан буян гэдгийн нөгөө эсрэг үйл: биеэр үйлдэх гурав, хэлээр үйлдэх дөрөв, сэтгэлээр үйлдэх гурав), хар санаа (сэжигтэй санаа, үл итгэх санаа, муу санаа), хар санах (а. Сэжиглэх, итгэхгүй байх; б. Муу санаа агуулах), хар сэр [хоршоо] (хардах санаа) - Хаана юу болохыг хар сэр тавин ажиж байв. Н.Лесков. Зовлонгийн далай., хар буруу [хоршоо] (муу, үл итгэх), хар буруу санах (муу юм бодох, муугаар бодох, итгэхгүй байх), хар хор [хоршоо] (атаархуу сэтгэл, бусдын сайнд хорссон буюу хэтэрхий хартай сэтгэл) - Ажилд гав шав хийсэн эмэгтэй боловч хар хор маш их. Монгол бичгийн хэлний зүйн удиртгал., *хар дотортой (муу санаатай) - Дархан охиноо буруутан гэж бодохгүй боловч цаадах нь хар дотортой хүн байсан гэхэд нэг л хачин. С.Эрдэнэ. Амьд явсан хүн., *хар буух (харамсах сэтгэл төрөх) - Чанцал эр юугаа ширтэн, үр үргүй, нэр нэргүй ухаан балай энэ маань хичээнхэн явах билээ гэж бодоход нь ханилсны төлөө хар буусан сэтгэл дорхноо дарагдана. З.Баттулга. Хөх тэнгэр., *хар дарах (аймаар муухай зүүд зүүдлэх) - Сэргэлэн түр дуг хийгээд хар дарж сэрснийг эс тооцвол энэ шөнө энүүхэн тасалгаанд арван зовхи хоромхон ч үл хамхив. М.Цэдэндорж. Нэгэн дурлалын түүх.
- хар ихтэй - маш их хартай, маш их сэрддэг
- хар авах - муу санах, сэжиглэх
- хар буух - харамсан гэмших, хайран юм гэж сэтгэл гутрах, гутрангуй сэтгэл төрөх
- арван хар нүгэл - арван цагаан буян гэдгийн нөгөө эсрэг үйл биеэр үйлдэх гурав, хэлээр үйлдэх дөрөв, сэтгэлээр үйлдэх гурав
- хар санаа - сэжигтэй санаа, үл итгэх санаа, муу санаа
- хар санах - а. Сэжиглэх, итгэхгүй байх; б. Муу санаа агуулах
- хар сэр - хардах санаа
- хар буруу - муу, үл итгэх
- хар буруу санах - муу юм бодох, муугаар бодох, итгэхгүй байх
- хар хор - атаархуу сэтгэл, бусдын сайнд хорссон буюу хэтэрхий хартай сэтгэл
... үргэлжлүүлэн харах ...
Ижил үг
