1. Байгалийн элдэв үзэгдэл, араатан амьтан зэргээс халхлах, хамгаалах хэрэгсэл, нөмөр халх -дэлгэрэнгүй... Захын гуалин дээр сандайлан сууж хүйтэн усаар зулайгаа шавшаад эргэж харахад нар борооноос халхавч болгон босгосон саравчны үүдэнд ёроол нь хөө болсон хөнгөн цагаан тогоо, улаан зэвд идэгдсэн төмөр зуух хоёр сэтгэлд уйтгар төрүүлнэ. Д.Мягмар. Газар бид хоёр., халхавч хаалга (хаалганы дотуур, гадуур давхарлан хийсэн үүд), халхавч ой (үер, ган, салхи шуурга, элс шороо зэрэг байгалийн элдэв гамшгаас сэргийлэхээр ургуулсан зурвас ой), халхавч хийх (а. Юмны араар орж биеэ далдлах - Ачаа бараагаар халхавч хийн хориглон галлаж эхэллээ. С.Удвал. Их хувь заяа; б. Салхи шуурга зэргээс хамгаалах халх босгох; в. [шилжсэн] Буруу үйл явдлаа зүйтэй сайхан үгээр далдлан овлох, бусдыг өмнөө барьж бамбай болгох - Миний зовлонгоор халхавч хийж амин хувийнхаа жаргалд ташуурна. С.Эрдэнэ. Хонгор зул), халхавч хороо (а. Цас, шуурга, салхинаас хамгаалахаар хотноос зайдуухан босгосон хороо; б. Нөмөр болгохоор барьсан шивээ хашаа); борооны халхавч (халуун нар, бороо зэргээс хамгаалах зүйл) - Дээр нь борооны халхавч барьжээ. С.Дашдэндэв. Улаан наран., сумны халхавч (сумны хаалт);
2. [шилжсэн] Буруу хэргээ нуун далдлах, хамгаалах, түрээ барих зүйл.
- халхавч хаалга - хаалганы дотуур, гадуур давхарлан хийсэн үүд
- халхавч ой - үер, ган, салхи шуурга, элс шороо зэрэг байгалийн элдэв гамшгаас сэргийлэхээр ургуулсан зурвас ой
- халхавч хийх - а. Юмны араар орж биеэ далдлах; б. Салхи шуурга зэргээс хамгаалах халх босгох; в. [шилжсэн] Буруу үйл явдлаа зүйтэй сайхан үгээр далдлан овлох, бусдыг өмнөө барьж бамбай болгох
- халхавч хороо - а. Цас, шуурга, салхинаас хамгаалахаар хотноос зайдуухан босгосон хороо; б. Нөмөр болгохоор барьсан шивээ хашаа
- борооны халхавч - халуун нар, бороо зэргээс хамгаалах зүйл
- сумны халхавч - сумны хаалт
