ТҮЛХҮҮР I  

1. Цоож, оньс зэргийг нээх, онгойлгох хэрэгсэл - дэлгэрэнгүй...Дариймаа хөвөнтэй халааснаас хэрмийнхээ улаан даавуу оосортой түлхүүр гаргаж хаалгаа онгойлгов. С.Лочин. Сэтгэлийн өнгө., түлхүүр тааруулах (а. Цоожийг өөрийн нь түлхүүрээс өөр зүйлээр онгойлгох; б. [шилжсэн] Хүний арга эвийг олох), түлхүүр хийлгэх (түлхүүртэй болох), *түлхүүр барих (нярав хийх, сан хөмрөгийн түлхүүрийг эзэмших), түлхүүрийн гэр (түлхүүр хадгалах сав), түлхүүрийн оосор (түлхүүрийг хэлхэх юм), авдрын түлхүүр (авдрын цоож онгойлгох зүйл), машины түлхүүр (машин хөдөлгөх хэрэгсэл), нууц түлхүүр (нууц бичгийг тайлж унших тусгай цагаан толгой), цагны түлхүүр (цаг тааруулах, сэрүүлэг тавих, цагны баадууг чангалах зориулалттай цагны эд анги), түлхүүр үг (ямар нэг далд утгатай үгсийг тайлах үг) - Хорин жил өнгөрөвч тэрхүү нууц түлхүүр үг чээжинд хадаатай байна. Л.Түдэв. Хувьсгал танаа өчье., түлхүүр цоож [хоршоо] (цоожлох онгойлгох хэрэгсэл);

---

2. Эрэг боолт суллах, чангалах хэрэгсэл - За хурдхан яваад хэдэн залгаас боолт, арван хоёрын түлхүүр аваад ир. Л.Дашням. Бурхантын цэцэг;

---

3. [шилжсэн] Аливаа зүйлийн арга эвийг олох арга ухаан - дэлгэрэнгүй...Эрдмийн алтан түлхүүрийг атгасан тэр хүн бол их сургуулийг онц төгссөн эрдэм шинжилгээний ажилтан Даш юм. Д.Гарамжав. Нэг өглөө.

---

• түлхүүр тааруулах - а. Цоожийг өөрийн нь түлхүүрээс өөр зүйлээр онгойлгох; б. [шилжсэн] Хүний арга эвийг олох
• түлхүүр хийлгэх - түлхүүртэй болох
• түлхүүр барих - нярав хийх, сан хөмрөгийн түлхүүрийг эзэмших
• түлхүүрийн гэр - түлхүүр хадгалах сав
• түлхүүрийн оосор - түлхүүрийг хэлхэх юм
• авдрын түлхүүр - авдрын цоож онгойлгох зүйл
• машины түлхүүр - машин хөдөлгөх хэрэгсэл
• нууц түлхүүр - нууц бичгийг тайлж унших тусгай цагаан толгой
• цагны түлхүүр - цаг тааруулах, сэрүүлэг тавих, цагны баадууг чангалах зориулалттай цагны эд анги
• түлхүүр үг - ямар нэг далд утгатай үгсийг тайлах үг
... үргэлжлүүлэн харах ...
түлхүүр цоож - цоожлох онгойлгох хэрэгсэл

---

Ижил үг

ТҮЛХҮҮР II

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.