1. Хүний амьдрах үе; нэгэн нас: урьд төрөл [шашин] (шашны ойлголтоор хүнд урьд нас, энэ нас, хойд нас дэлгэрэнгүй...гэж байдаг гэдгийн урьд нас нь, энэ ойлголтоор бол төрөхийн өмнө аливаа хүн, адгуус, хорхой шавж зэрэг амьтан байсан), хойд төрөл (шашны ойлголтод гарах гурван насны сүүлчийнх нь, хүн үхээд дахин төрдөг гэх номлол); *төрөл арилжих (а. Шашны ёсонд төрлөө солих, хувиран төрөх; б. Үхэх - Аягүйдвэл Эх дагина дээрхийн нэг оройн найрт Ханд ван, манай Сайн ноён хан хоёрт төрөл арилжих хундага дэвшүүлж орхиж магадгүй шүү. Б.Ринчен. Үүрийн туяа; в. Тэс өөр болох, огт өөр болох - Цаг хугацаа гэдэг уулын горхины түргэн урсгал шиг жирэлзэн өнгөрчээ. Одоог тэр үетэй зэрэгцүүлэн үзэхэд төрөл арилжсан юм шиг. С.Эрдэнэ. Хорьдол сарьдгийн дуулал), *төрөл арилжуулах (алах) - Хутагт аягүйдвэл намайг төрөл арилжуулж магадгүй юм байна шүү. Б.Ринчен. Үүрийн туяа;
2. Садан:
төрөл хүмүүс (садан хүмүүс, гарал угсаа нэгтэй хүмүүс),
төрөл хэл (гарал, үүсэл нэг буюу ойр хэлнүүд),
дэлгэрэнгүй...төрлийн ах (нэг овгийн ах), төрлийн дүү (нэг овгийн дүү), төрлийн холбоо (садан төрлийн сүлбээ), цусан төрөл (эхийн төрөл), ясан төрөл (эцгийн төрөл), махан төрөл (цусан төрөл, эхийн талын хамаатан), хааны төрөл (хааны угсааны хүмүүс), төрлийн дарга [түүх] (тайж нарын төрөл бүр өөр өөрийн нэжгээд төрлийн дарга байгуулж, уул төрлийн хамаг хэргийг хянан байцаадаг байсан Манжийн дарангуйллын үед хэрэглэж байсан захиргааны арга), төрөл садан [хоршоо] (хамаатан садан, мах цусны барилдлага бүхий хүмүүс) - Надад ах дүү төрөл садан, хань нөхөд, үр хүүхэд гэж байдаггүй. ААЗ., төрөл сүлбээ [хоршоо] (танил тал, хамаатан садан) - Дараа нь төрөл сүлбээгүй ч хатагтай нар мөн адил үйлдэв. Ж.Боккачо. Декамерон., төрөл төрөгсөд [хоршоо] (хамаатан садан, ураг төрлийн холбоотой хүмүүс) - Чингэвээс төрөл төрөгсдөө үл амруулна. Оюунтүлхүүр., төрөл түшмэд [хоршоо] (төрөл төрөгсөд, ноёд түшмэд) - Эвтэйеэ сайхан тэгш салган ялган явуулах тул төрөл түшмэд баярлах үгүй хүмүүн гэж үгүй. Монголын зан аалийн ойлбор., төрөл угсаа [хоршоо] (угсаа гарал, удам судар) - Манжийн хааны төрөл угсаа лугаа ураг болбоос... Монголын зан аалийн ойлбор., төрөл удам [хоршoo] (удам угсаа) - Гавьяа тусыг байцааж төрөл удмаа тайж ноёны хэргэм хуваарийг тогтоожээ. Монголын зан аалийн ойлбор., төрөл үе [хоршoo] (үе удам) - Тайж, тавнангийн төрөл үе болбоос хошууны тамгын дансанд нэр хадмуй. Монголын зан аалийн ойлбор., төрөл элгэн [хоршoo] (нэг овог аймгийн мах цусны барилдлагатай хүмүүс) - Өвгөнийг нутаг усанд нь хүргэх гэж төрөл элгэнийхээ хүнийг уулзан золгонгуут орхив. Б.Ринчен. Заан Залуудай., төрөл сүлбээ [хоршоо] (ураг төрлийн холбоо), бүл төрөл [хоршoo] (ойрын хамаатан садан), гэр төрөл [хоршoo] (гэр бүлийн хүмүүс), овог төрөл [хоршоо] (гарал нэг бүтэц ойролцоо ургамал, амьтны анги), омог төрөл [хоршоо] (садан төрлийн холбоо), төрөл ураг ~ ураг төрөл [хоршoo] (мах цусны холбоотой төрөл садан хүмүүс) - Танай олон цэцэд баатад түшмэд ба төрөл ураг албат улс бүгдээр захиаг минь дагаж явагтун. В.Инжаннаши. Хөх судар., төрөл элэг [хоршоо] (ураг төрөл) - Өөрийн мутраар алтан хундагат архи шагнан өргөмжлөн их хуримд суулгатугай хэмээн зарлиг болгосонд олноор хишигт мөргөж төрөл элгийг өргөн хуримлав. В.Инжаннаши. Хөх судар., төрөл садны хол нь дээр, төрсөн нутгийн ойр нь дээр [зүйр цэцэн үг] (хамаатан садан ч гэсэн бие биеийнхээ амьдралд хэтэрхий оролцох хэрэггүй гэсэн санаа), төрөл төрөгсдөө өргөвөл төрсөн үрдээ сургаалтай, төр ёсыг дагавал түмэн олондоо өлзийтэй [зүйр цэцэн үг] (төрөлд төрөгсөд, төр олондоо тахимдуу байх гэсэн санаа), төрлөө мэдэхгүй нохой, төмрөө мэдэхгүй хуурай [зүйр цэцэн үг] (удам угсаа, гарал үүслээ мэдэхгүй гэсэн санаа);
3. Анги, зүйл, янз:
аж ахуйн төрөл (аж ахуйн зүйл),
өөр өөр төрлийн хэмжигдэхүүн (өөр өөр зүйлийн хэмжигдэхүүн),
дэлгэрэнгүй...төрөл бүрийн (янз бүрийн), төрөл төрлийн (олон янзын), ажил төрөл [хоршoo] (янз бүрийн хэрэг явдал), анги төрөл ~ төрөл анги [хоршoo] (юмны харилцан адилгүй янз байдал);
4. Амьтан, ургамлын язгуурын дараа, дүрсийн дээр орох ангилал:
төрөл ойртол (ойр төрлийн бие махбод өөр хоорондоо үржих
дэлгэрэнгүй...үзэгдэл), мигуйн төрөл (муурын төрөл буюу мий төрлийн амьтан), цэцгийн төрөл (цэцгийн зүйл);
5. Юмны нэг ижил дүрс, байдал:
төрөл төрлөөр нь ангилах (юмыг адил шинжээр нь ангилах);
нэг төрөлд багтах (нэг
дэлгэрэнгүй...ангилалд багтах); төрөл зүйл [хоршoo] (юмыг адил төстэй шинжээр нь ялгаж ангилсан ангилал) - Янз бүрийн төрөл зүйл үргэлжилсэн зохиолыг оросоос орчуулжээ. Б.Ринчен. Марк Твений минь махыг идэж дээ.
- урьд төрөл - шашны ойлголтоор хүнд урьд нас, энэ нас, хойд нас гэж байдаг гэдгийн урьд нас нь, энэ ойлголтоор бол төрөхийн өмнө аливаа хүн, адгуус, хорхой шавж зэрэг амьтан байсан
- хойд төрөл - шашны ойлголтод гарах гурван насны сүүлчийнх нь, хүн үхээд дахин төрдөг гэх номлол
- төрөл арилжих - а. Шашны ёсонд төрлөө солих, хувиран төрөх; б. Үхэх ; в. Тэс өөр болох, огт өөр болох
- төрөл арилжуулах - алах
- төрөл хүмүүс - садан хүмүүс, гарал угсаа нэгтэй хүмүүс
- төрөл хэл - гарал, үүсэл нэг буюу ойр хэлнүүд
- төрлийн ах - нэг овгийн ах
- төрлийн дүү - нэг овгийн дүү
- төрлийн холбоо - садан төрлийн сүлбээ
- цусан төрөл - эхийн төрөл
... үргэлжлүүлэн харах ...- ясан төрөл - эцгийн төрөл
- махан төрөл - цусан төрөл, эхийн талын хамаатан
- хааны төрөл - хааны угсааны хүмүүс
- төрлийн дарга - тайж нарын төрөл бүр өөр өөрийн нэжгээд төрлийн дарга байгуулж, уул төрлийн хамаг хэргийг хянан байцаадаг байсан Манжийн дарангуйллын үед хэрэглэж байсан захиргааны арга
- төрөл садан - хамаатан садан, мах цусны барилдлага бүхий хүмүүс
- төрөл сүлбээ - танил тал, хамаатан садан
- төрөл төрөгсөд - хамаатан садан, ураг төрлийн холбоотой хүмүүс
- төрөл түшмэд - төрөл төрөгсөд, ноёд түшмэд
- төрөл угсаа - угсаа гарал, удам судар
- төрөл удам - удам угсаа
- төрөл үе - үе удам
- төрөл элгэн - нэг овог аймгийн мах цусны барилдлагатай хүмүүс
- төрөл сүлбээ - ураг төрлийн холбоо
- бүл төрөл - ойрын хамаатан садан
- гэр төрөл - гэр бүлийн хүмүүс
- овог төрөл - гарал нэг бүтэц ойролцоо ургамал, амьтны анги
- омог төрөл - садан төрлийн холбоо
- төрөл ураг ураг төрөл - мах цусны холбоотой төрөл садан хүмүүс
- төрөл элэг - ураг төрөл
- төрөл садны хол нь дээр төрсөн нутгийн ойр нь дээр - хамаатан садан ч гэсэн бие биеийнхээ амьдралд хэтэрхий оролцох хэрэггүй гэсэн санаа
- төрөл төрөгсдөө өргөвөл төрсөн үрдээ сургаалтай төр ёсыг дагавал түмэн олондоо өлзийтэй - төрөлд төрөгсөд, төр олондоо тахимдуу байх гэсэн санаа
- төрлөө мэдэхгүй нохой төмрөө мэдэхгүй хуурай - удам угсаа, гарал үүслээ мэдэхгүй гэсэн санаа
- аж ахуйн төрөл - аж ахуйн зүйл
- өөр өөр төрлийн хэмжигдэхүүн - өөр өөр зүйлийн хэмжигдэхүүн
- төрөл бүрийн - янз бүрийн
- төрөл төрлийн - олон янзын
- ажил төрөл - янз бүрийн хэрэг явдал
- анги төрөл~төрөл анги - юмны янз байдал
- төрөл ойртол - ойр төрлийн бие махбод өөр хоорондоо үржих үзэгдэл
- мигуйн төрөл - муурын төрөл буюу мий төрлийн амьтан
- цэцгийн төрөл - цэцгийн зүйл
- төрөл төрлөөр нь ангилах - юмыг адил шинжээр нь ангилах
- нэг төрөлд багтах - нэг ангилалд багтах
- төрөл зүйл - юмыг адил төстэй шинжээр нь ялгаж ангилсан ангилал
