ТООС I
1. Нарийн хумхи - Дөрвөн хүдэр цагаан мөчөөрөө дөрвөн хөллөөд унахаар нь огторгуйд улаан тоос хадав. дэлгэрэнгүй... тоос болох (юман дээр тоос суух), тоос бургих (тоос бужигнаж хөдлөх), тоос бариур (хий болон агаарын урсгалаас тоосыг ялгаж авах багаж), тоос гарах (тоос бий болох), тоос гөвөх (а. Юмны тоосыг нь сэгсрэх, сэвж унагаах; б. [шилжсэн] Зодох, жанчих), тоос дэгдэх (тоос босох, тоос бужигнах), тоос манарах (тоос дэгдэн бужигнах), тоос сорогч (тоос соруур), тоос соруур (тоосыг агаараар сорж тоосны саванд хадгалах төхөөрөмж), тоос татах (тоос манаран түгэх), тоос хадах (тоос дээш ихэд бужигнан хөдлөх), тоос хүртэх (цэцэгт ургамлын үр тогтох), тоосон товрог болох (юм тоос мэт болон сарниж үрэгдэх); хумхын тоос (гэрэл туяанд харагдах төдий нарийн хумхи) - Хун хонио өсгөж хороонд багтахгүй болгож, хумхын тоос шиг олшруулж гэнэ. ААЗ., тоосны дусал [ёгт] (сар), тоосны жолооч [ёгт] (салхи), тоосны ус [ёгт] (хяруу, цан), тоос манан [хоршоо] (хаа сайгүй босож манан мэт болсон их шороо) - Тоос манан татуулж тогтож ядан үргэв гэнэ. Монгол ардын баатарлаг тууль., тоос товрог [хоршоо] (тоос шороо) - Төөч хорхой шиг сунаж мөргөн тоос товрог болсон тийм мөргөлчний дунд оров. Б.Ринчен. Үүрийн туяа., тоос тоорог [хоршоо] (тоос шороо, хүн, амьтны хөлөөр дэгдэж боссон их шороо) - Их цэргийн хүрээний өмнөх тоос тоорог дунд манж цэргийн эрээн туг далбаа мяралзан үзэгдэв. Б.Ринчен. Гүнж., тоос тоором [хоршoo] (тоос шороо, тоос тоорог) - Бас хасаг тэрэгний дээр авчирч Тайчуудын туг далбаа тоос тоормыг үзээд одоо нэхэж болно хэмээн их цэргийг хөдөлгөв. В.Инжаннаши. Хөх судар., тоос тортог [хоршoo] (а. Хир буртаг, бохир байдал; б. Үнснээс гарах тортог), тоос шороо [хоршoo] (а. Хир буртаг, бохир заваан; б. Сул шороо), *тоос хөдөлгөх (амьд явах) - Би таны ачаар өнөөдөр хорвоо дээр тоос хөдөлгөж явна. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., *тоосонд нь багтах (үйл явдалд оролцох, хамт явах) - Нэгэнт ингэж эргүүлэгтээ орж эрчилж эхэлсэн олны ажлын тоосонд нь багтан яваагаас хойш болж өгвөл тэр олон үг яриаг нь дув дуугүй тэсвэрлэн номхон төлөв л явж байхаас биш яах вэ. Ц.Цэдэнжав. Хаврын урь., *тоосонд нь дарагдах (а. Тоосонд нь хучигдах, булагдах; б. [шилжсэн] Хоцрох, сүүлдэх), *тоосоо өргөх (а. Уралдаан тэмцээнд оролцох; б. Хүчин зүтгэх) - Их хутагтад өргөн мэдүүлсэн буулт нь тийнхүү төрийн хэрэгт “тоосоо өргөж” яваад Базар, Доодоо хоёр үнэнээсээ баярласан бол тэр бичгийг гардан үйлдсэн гол эзэд нь цөөн жилийн танил Базар, цөөн мөчийн танил Дагдан хоёр нь байсанд Лхамсүрэн тэр хоёроосоо дутуугүй ихээр баярлаж билээ. Д.Маам. Газар шороо., *тоосоороо булах (ажил хэргийн түрүүнд манлайлан явах), *тоосны үзүүрт явах (түрүүлж явах), *тоосоо гөвөлцөх (зодолдох), *тоосыг нь гөвөх (зодох); тоос нь гадагшаа, тос нь дотогшоо [зүйр цэцэн үг] (муу зүйл алга болж, сайн зүйл ирэх болтугай гэсэн санаа), тоосгүй байлдаан, цусгүй дайн байдаггүй [зүйр цэцэн үг] (дайн байлдаан хэрэггүй гэсэн санаа), тоосонд дарагдахаар тосонд дарагд [зүйр цэцэн үг] (цэвэр цэмцгэр яв гэсэн санаа);
2. Цэцэгт ургамлын тоосовчинд бүрэлдэх зүйл: цэцгийн тоос (цэцгийн дохиурын хэсэгт бүрэлдэх үр), дэлгэрэнгүй...
- тоос болох - юман дээр тоос суух
- тоос бургих - тоос бужигнаж хөдлөх
- тоос бариур - хий болон агаарын урсгалаас тоосыг ялгаж авах багаж
- тоос гарах - тоос бий болох
- тоос гөвөх - а. Юмны тоосыг нь сэгсрэх, сэвж унагаах; б. [шилжсэн] Зодох, жанчих
- тоос дэгдэх - тоос босох, тоос бужигнах
- тоос манарах - тоос дэгдэн бужигнах
- тоос сорогч - тоос соруур
- тоос соруур - тоосыг агаараар сорж тоосны саванд хадгалах төхөөрөмж
- тоос татах - тоос манаран түгэх ... үргэлжлүүлэн харах ...
