1. Ертөнцийн төв хэмээн тооцогдох, долоон алтан уул, их бага арван хоёр тивээр хүрээлэгдсэн домогт уулын нэр - дэлгэрэнгүй...Сүмбэр уулын дөрвөн зүгт дорно Үлэмж биет тив, өмнө Замбуутив, өрнө Үхэр эдлэгч тив, умар Муу дуут тив хэмээх дөрвөн их тив, тив бүрд их тивийн хагас хэмжээтэй өнгө хэлбэр адил, хоёр хоёр бага тив зэрэгцсэн найман бага тив буй. Жамбадорж. Болор толь., сүмбэр уулыг дов гэж сүн далайг шалбааг гэх [зүйр цэцэн үг] (юмыг хэтэрхий амархан гэж дүрслэх нь), Сүмбэр уулыг сөгтгөж, Сүн далайг номхотгох гэх [зүйр цэцэн үг] (бүтэхгүй, чадал сачий хүрэхгүй зүйлийг хийх гэж санаархах), Сүмбэр уулыг сөөмөөр хэмжиж, Сүн далайг шанагаар яндах [зүйр цэцэн үг] (а. Аливаа ажил үйлийг хийж гүйцэтгэх арга, багаж хэрэгслээ буруу сонгох; б. Худал мэдэмхийрэн буруу зүтгэх);
2. Уул хайрхны сүр жавхлан төгс цогцолсон, өндөр сүрлэг байдал, сүндэр - Х
дэлгэрэнгүй...ан тэнгэрийн ойлд мөнгөн багана болж сүр жавхаагаа бүгдэд гайхуулан байдаг Алтайн хөх сүмбэр оргилд үүлс тогтон саатна. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн.
