1. Идээлж болгосон шир арьсыг элдэж урт зүссэн нь - дэлгэрэнгүй...Миний олсон муу сур тасраад өнөө золигт чинь даруулах шахлаа. С.Удвал. Их хувь заяа., сур элдэх (сур үрж зөөлрүүлэх) - Хиа зүүн гэрт орж тэнд сур элдэж суусан Магсаржавт: -Хүү минь багш дуудлаа- гэхэд тэр түргэн бослоо. С.Удвал. Их хувь заяа., сураар баглах (элдэж зөөлрүүлж, боловсруулсан сураар ороож боох) - Ачаалахад бэлэн болгож сураар багласан авдар байна. Ц.Дамбадорж. Толбо нуур., гөрмөл сур (сүлжсэн сур) - Данзангийн хувцсыг тайлж, нарийн гөрмөл сураар ороолгодог билээ. Ц.Дамдинсүрэн. Гологдсон хүүхэн., сур бөлжин (багаж хэрэгслийг бэхлэхээр нарийн сурыг сүлжин зангидсан гархи), суран аргамжаа (сураар хийсэн аргамжаа) - Суран аргамжааны нэг үзүүрийг бэхлэн уяж нөгөө үзүүрт битүү гогцоо гаргана. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., суран бүс (сураар хийсэн бүс) - Өргөн шар сураг бүс бүслэх юмсан гэж бодно. Ц.Уламбаяр. Зовлон жаргал., суран жолоо (сураар хийсэн жолоо), суран ногт (сураар хийсэн ногт), суран оосор (сураар хийсэн оосор) - Суран оосортой хүрэн савхин саванд ном дэвтэр хийжээ. П.Хорлоо. Түүвэр зохиол., суран хуйв (нарийн сурыг эрчлэн хийсэн хуйв) - Цоройлон зүтгэвч суран хуйв улам чивчрэн чангарна. Ч.Чимид. Хавар намар., ганзагын сур (ганзагалсан юмыг бэхлэн уях зориулалттай нарийн сур), ташуурын сур (ташуурын үзүүрт байх сул сур) - Пил дандаа юм зажилдаг зантай болохоор ташуурын сур юм уу эсвэл морин дээрээсээ дэрсний толгой тасдан авч зажилж явдаг байлаа. Л.Түдэв. Нүүдэл., сур дээс [хоршоо] (юм татаж чангалах, боож баглахад хэрэглэх урт, нарийн бөх уяа) - Сур дээсийг залган нэгэн үзүүрийг хадны дээр ургасан мэт түлээнээс уяж... орхижээ. В.Инжаннаши. Хөх судар., сур татлага [хоршоо] (сур зэргээр хийсэн юм бөхлөх, боох уяа), *сурны амт үзүүлэх (сураар ороолгон зодох), сурсан юмыг сураар боодоггүй [зүйр цэцэн үг] (сурсан занг яаж ч өөрчилж болдоггүй гэсэн санаа), сур идэх нохой боов идэхээ болихгүй [зүйр цэцэн үг] (муу юм, муу дадлаа хаях хэцүү гэсэн санаа), сураа бүсэлж сурсан дуугаа дуулах [зүйр цэцэн үг] (дадсан заншсанаа л үйлдэх, хийх буюу хэвшсэн зуршсанаа л баримтлах гэсэн санаа), сур мэт сунаж сухай мэт улайх [зүйр цэцэн үг] (нам, бөх унтах гэсэн санаа);
2. Нарийн зүссэн сураар сүлжиж хийсэн хонгио, бөмбөг:
сур харвах (а. Нумны хөвчийг татаж сум тээглүүлэн харвах -
дэлгэрэнгүй...Бэлэг сэлттэй морилон ирж шатар тавьж, сур харван саатаж найр тавьж явдаг байлаа. С.Удвал. Их хувь заяа; б. [шилжсэн] Гүйлгэх, чацга алдах - Хоолны хордлого болж ходоодоо эргэтэл бөөлжин “сур харваж” мажийх шахаж байсан удаа ч бий. С.Эрдэнэ. Өгүүллэгүүд), сурын цуваа (нум сум харвах дэс дарааллын цэс).
Ижил үг
