СААРАЛ I  

1. Үл мэдэг үнс‎эн цэнхэр, хар туяатай з‎эвхий цагаан өнгө: бор саарал (а. Хар цагаан дэлгэрэнгүй...хольцолдсон зэвхий өнгө - Хамаг юмны өнгө бүдгэрэн хувирч, цав цагаан цас ч гэсэн бор саарал ч юм шиг, бүдэг цэнхэрдүү ч юм шиг харагдах болов. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн; б. Адууны харавтар сортой цайвар зүсэм), зэвхий саарал (а. Онгож гандсан мэт өнгөгүй байдал; б. Адууны гялбаагүй бор саарал зүсэм), зэгэл саарал (үнсэн саарал), орог саарал (өнгө будаг жигд бус, алаг халтар) - Орог саарал үүлс их цэргийн цувааны дээгүүр баруун тийш хөвөлзөнхөн нүүдэллэнэ. Д.Цэдэв. Айргийн амт., үнсэн саарал (зэвхий саарал, үнсний өнгө шиг өнгө) - Үнсэн саарал тэнгэр аажмаар барайж, төмрийн өнгөөр тунарна. Л.Дашням. Бурхантын цэцэг., хар саарал (цагаантай хольцолдсон хар) - Тохой хэрийн шавар яндан паглайж үзэгдэх агаад амаар нь хар саарал утаа залхуутайяа савсана. Л.Түдэв. Улаан долгион., саарал юм (цайвар хар өнгөтэй зүйл) - Дамбын нүдэнд нэг саарал юм өртөв. Л.Түдэв. Нүүдэл., саарал цагаан элэгт [амьтан] (цайвар цагаан өнгийн сар шувуу);

---

2. Мал адгуусны з‎эгэл зүс: саарал морь (үн‎сэн зүстэй морь) - дэлгэрэнгүй...Сайд баатар Боорчи саарал мориндоо мордож, самуун дайсны өмнөөс, самбааг олж очив. Монголын нууц товчоо., *саарал нохой (чонын цээр нэр) - Зун нэгэн айхтар аянга цахилгаантай борооны үеэр хул азаргын сүрэг рүү дэлт саарал сүргээ дагуулан дайрчээ. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн., саарал морины зүс солигддоггүй, шар алтны өнгө хувирдаггүй [зүйр цэцэн үг] (юмны уг чанар хэзээ ч өөрчлөн хувирдаггүй гэсэн санаа);

---

3. [шилжсэн] Чанар тааруу, муухан: саарал бүтээл (чанар муутай ном зохиол) - дэлгэрэнгүй...“Саарал” бүтээл гэдэг томьёог бид их хэрэглэж, голцуу саарал зохиол бичиг ч чамлахааргүй тоотой байна. “Утга зохиол урлаг” сонин.

---

• бор саарал - а. Хар цагаан хольцолдсон зэвхий өнгө - Хамаг юмны өнгө бүдгэрэн хувирч, цав цагаан цас ч гэсэн бор саарал ч юм шиг, бүдэг цэнхэрдүү ч юм шиг харагдах болов. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн; б. Адууны харавтар сортой цайвар зүсэм
• зэвхий саарал - а. Онгож гандсан мэт өнгөгүй байдал; б. Адууны гялбаагүй бор саарал зүсэм
• зэгэл саарал - үнсэн саарал
• орог саарал - өнгө будаг жигд бус, алаг халтар
• үнсэн саарал - зэвхий саарал, үнсний өнгө шиг өнгө
• хар саарал - цагаантай хольцолдсон хар
• саарал юм - цайвар хар өнгөтэй зүйл
• саарал цагаан элэгт - цайвар цагаан өнгийн сар шувуу
• саарал морь - үнсэн зүстэй морь
• саарал нохой - чонын цээр нэр
... үргэлжлүүлэн харах ...
саарал морины зүс солигддоггүй, шар алтны өнгө хувирдаггүй - юмны уг чанар хэзээ ч өөрчлөн хувирдаггүй гэсэн санаа
саарал бүтээл - чанар муутай ном зохиол

---

Ижил үг

СААРАЛ II

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.