1. Нарийн ногоон туяхан иш, мод, бутнаас бусад ургамал: борог өвс (хуучирч хатсан хагд өвс) - дэлгэрэнгүй...Борог өвс хөлд орооцолдон үнэхээр сайхан байж билээ. С.Лочин. Сэтгэлийн өнгө., бэлчээрийн өвс (бэлчээрт ургасан ургамал, ногоо), даваа өвс (эгнүүлж хураасан нуруу өвс), нарийн өвс (шим тэжээл сайтай ургамал) - Нарийн өвс ургасан малын сайхан бэлчээртэй. Д.Нацагдорж. Зохиолууд., говийн өвс (говь нутагт ургадаг ургамал, ногоо), хангайн өвс (хангай газрын ургамал, ногоо), тачир өвс (ургамал, ногоо тачир сийрэг ургасан байдал), хур өвс (өнжмөл өвс), хортой өвс (хүн, амьтан, малд сөрөг нөлөө үзүүлдэг идэж болохгүй ургамал), хуурай өвс (хатаж гандсан ургамал), чийгтэй өвс (ургамал, ногооны шүүдэр хатаагүй байгаа нь), эмийн өвс (эмийн найрлагад ордог ургамал, ногоо), өвс найгах (ургамал ногоо салхины аясаар хөдлөх), өвс халиурах (ургамал ногоо ихээр ургах) - Өндөр ургасан өвс халиуран найгаад... шарласан мод нарны гэрэлд шижир алтан туяа цацруулан... байлаа. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., өвс ногоо [хоршоо] (өвс ургамал), өвс ургамал [хоршоо] (ургаж байгаа ургамал ногоо), биелэг өвс [ургамал] (хээр тал, сүүдэрлэг чийгтэй газар ургадаг, навч шулуун, наймаас гучин сантиметр өндөр ургамал; хорхойн тариа, туужууны өвс) - Биелэг өвс бол тэжээлийн шимт чанараар дунд зэрэг юм. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., хазаар өвс [ургамал] (сүрэл нь хэд хэдээр буталж шулуун ургадаг, навч нь дугуй гилгэр бөгөөд үсгүй олон наст өвс), хувин өвс [ургамал] (нэг наст өвс), хүж өвс [ургамал] (угийн нь хэсэг модлог, эш салаа маш олон, бариулгүй навчтай олон наст өвс; бүхэл өвс эмийн найрлагад орно, шатаахад сайхан үнэр гарна), цагаан өвс [ургамал] (элсэн хялгана) - Цагаан өвс шигсэн элсэн довын дундаас хонин харгана. Б.Бааст. Алтайн цэцэг., цагаалж өвс [ургамал] (цагаан хялгана), чихэр өвс [ургамал] (гол үндэс их урт, бор цэцэгтэй, хүрэн буурцагт жимс суудаг олон наст өвс; үндэслэг иш нь чихэрлэг амттай, эмийн найрлагад орно), чөдөр өвс [ургамал] (мод, өвсөнд ороож ургадаг ургамлуудын ерөнхий нэр);
2. Өвсөөр хийсэн, хулдсан зүйл:
өвсөн нөмрөг (хялгана зэрэг өвсөөр сүлжсэн борооны нөмрөг),
өвсөн шаахай (өвсөөр
дэлгэрэнгүй...гөрж хийсэн шаахай), өвсөн гэр (а. Өвс ургамлаар хучиж бүрсэн овоохой; б. Муу гэр) - Өвсөн гэр нь хийсээд явчихжээ. ААЗ.,
3. Мал тэжээхээр хадаж хатаасан ногоо:
өвсөн бухал (хэсэг хэсэг газарт шовойлгож овоолсон өвс),
дэлгэрэнгүй...өвсөн нуруу (нуруулдаж хураасан өвс), өвсний дэгнүүр (өвс дэндийлэх хэрэгсэл), өвсний хадуур ~ өвсний хамуур (өвс хадах багаж) - Өвсний хамуур дархлан зогсож байв. Ч.Лхамсүрэн. Шүлэг., өвсний хашаа (өвсний хороо), өвсний хороо (хадаж хатаасан ургамал ногоог агуулах сав) - Зуны цагт... өвсний хашаанд унтана. И.С.Тургенев. Ангуучны тэмдэглэл., өвсний сэрээ (өвс ногоог хатган сэрээдэж авах хэрэгсэл), өвсөнд гарах (өвс хадахаар явах, хадланд явах), өвснөөс буух (хадлангийн ажил дуусаж, гэртээ харих), өвс буух (хадаж хураасан өвсөө хашаандаа буулгах), өвсөө өвөлжөөндөө татах (хадаж хураасан өвсөө өвөлжөөндөө буулгах), өвс бухалдах (хадсан ургамал ногоогоо хэсэг хэсэг газарт бага багаар овоолох), өвс дүйзлэх (а. Хураасан өвсийг бага багаар боох; б. Хураасан өвсийг бага багаар овоолох), өвс нуруулдах (хадсан өвсийг ихээр овоолж, цас бороо нэвтрэхээргүй хураах) - Өвс нуруулдахдаа газрын хэлбэр байдлыг харгалзан... хэд хэдэн жижиг нуруу хийж болно. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., өвс бордоо [хоршоо] (тусгай аргаар бэлдсэн малын тэжээл) - Өмнө газрын халуун агаарт газар эчвээс өвс бордоо сайхан идэж... В.Инжаннаши. Хөх судар., өвс бэлчээр [хоршоо] (ургамал ногоо бүхий газар нутаг), өвс тэжээл [хоршоо] (мал тэжээхээр бэлдсэн ургамал ногоо, тариа будаа зэрэг) - Хургыг хужир, ус, өвс тэжээлээр онцгой хангах шаардлагатай. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., өвс ургац [хоршоо] (газрын гарц), өвс хадлан [хоршоо] (а. Ургамал ногоо өтгөн ургасан газар; б. Хадаж хураасан ургамал ногоо), өвсөн тэжээлтэн [амьтан] (ургамал, ногоогоор хооллодог амьтдын ерөнхий нэр), *өвсөн дотроос зүү эрэх (бүтэшгүй зүйл сэдэх, хийх), *өвсөнд хаясан зүү (сураг чимээгүй гэнэт алга болох, ямар нэгэн зүйлийг хайгаад олдохгүй байх), өвс идэж, ус уусан [зүйр цэцэн үг] (хүч тэнхээ муутай, тамиргүй байдал) - Хэд сайн цохиж авъя гэсэн Төмөрийн урам хугарах шиг болоод “Өвс идэж, ус уусан золиг уу даа” гээд ногоон дээр хэвтүүлэв. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., өвсгүй бол малгүй, малгүй бол махгүй [зүйр цэцэн үг] (мах идье гэвэл малаа сайн тэжээж маллах хэрэгтэй гэсэн санаа), өвсөнд ороовч үхэр идэхгүй, өөхөнд ороовч нохой идэхгүй [зүйр цэцэн үг] (хэн ч үл тоох хэрэггүй зүйл гэсэн санаа).
- борог өвс - хуучирч хатсан хагд өвс
- бэлчээрийн өвс - бэлчээрт ургасан ургамал, ногоо
- даваа өвс - эгнүүлж хураасан нуруу өвс
- нарийн өвс - шим тэжээл сайтай ургамал
- говийн өвс - говь нутагт ургадаг ургамал, ногоо
- хангайн өвс - хангай газрын ургамал, ногоо
- тачир өвс - ургамал, ногоо тачир сийрэг ургасан байдал
- хур өвс - өнжмөл өвс
- хортой өвс - хүн, амьтан, малд сөрөг нөлөө үзүүлдэг идэж болохгүй ургамал
- хуурай өвс - хатаж гандсан ургамал
... үргэлжлүүлэн харах ...- чийгтэй өвс - ургамал, ногооны шүүдэр хатаагүй байгаа нь
- эмийн өвс - эмийн найрлагад ордог ургамал, ногоо
- өвс найгах - ургамал ногоо салхины аясаар хөдлөх
- өвс халиурах - ургамал ногоо ихээр ургах
- өвс ногоо - өвс ургамал
- өвс ургамал - ургаж байгаа ургамал ногоо
- биелэг өвс - хээр тал, сүүдэрлэг чийгтэй газар ургадаг, навч шулуун, наймаас гучин сантиметр өндөр өвс
- хазаар өвс - сүрэл нь хэд хэдээр буталж шулуун ургадаг, навч нь дугуй гилгэр бөгөөд үсгүй олон наст өвс
- хувин өвс - нэг наст өвс
- хүж өвс - угийн нь хэсэг модлог, эш салаа маш олон, бариулгүй навчтай олон наст өвс бүхэл өвс эмийн найрлагад орно, шатаахад сайхан үнэр гарна
- цагаан өвс - элсэн хялгана
- цагаалж өвс - цагаан хялгана
- чихэр өвс - гол үндэс их урт, бор цэцэгтэй, хүрэн буурцагт жимс суудаг олон наст өвс үндэслэг иш нь чихэрлэг амттай, эмийн найрлагад орно
- чөдөр өвс - мод, өвсөнд ороож ургадаг ургамлуудын ерөнхий нэр
- өвсөн нөмрөг - хялгана зэрэг өвсөөр сүлжсэн борооны нөмрөг
- өвсөн шаахай - өвсөөр гөрж хийсэн шаахай
- өвсөн гэр - а. Өвс ургамлаар хучиж бүрсэн овоохой; б. Муу гэр
- өвсөн бухал - хэсэг хэсэг газарт шовойлгож овоолсон өвс
- өвсөн нуруу - нуруулдаж хураасан өвс
- өвсний дэгнүүр - өвс дэндийлэх хэрэгсэл
- өвсний хадуур ~ өвсний хамуур - өвс хадах багаж
- өвсний хашаа - өвсний хороо
- өвсний хороо - хадаж хатаасан ургамал ногоог агуулах сав
- өвсний сэрээ - өвс ногоог хатган сэрээдэж авах хэрэгсэл
- өвсөнд гарах - өвс хадахаар явах, хадланд явах
- өвснөөс буух - хадлангийн ажил дуусаж, гэртээ харих
- өвс буух - хадаж хураасан өвсөө хашаандаа буулгах
- өвсөө өвөлжөөндөө татах - хадаж хураасан өвсөө өвөлжөөндөө буулгах
- өвс бухалдах - хадсан ургамал ногоогоо хэсэг хэсэг газарт бага багаар овоолох
- өвс дүйзлэх - а. Хураасан өвсийг бага багаар боох; б. Хураасан өвсийг бага багаар овоолох
- өвс нуруулдах - хадсан өвсийг ихээр овоолж, цас бороо нэвтрэхээргүй хураах
- өвс бордоо - тусгай аргаар бэлдсэн малын тэжээл
- өвс бэлчээр - ургамал ногоо бүхий газар нутаг
- өвс тэжээл - мал тэжээхээр бэлдсэн ургамал ногоо, тариа будаа зэрэг
- өвс ургац - газрын гарц
- өвс хадлан - а. Ургамал ногоо өтгөн ургасан газар; б. Хадаж хураасан ургамал ногоо
- өвсөн тэжээлтэн - ургамал, ногоогоор хооллодог амьтдын ерөнхий нэр
- өвсөн дотроос зүү эрэх - бүтэшгүй зүйл сэдэх, хийх
- өвсөнд хаясан зүү - сураг чимээгүй гэнэт алга болох, ямар нэгэн зүйлийг хайгаад олдохгүй байх
- өвс идэж ус уусан - хүч тэнхээ муутай, тамиргүй байдал
- өвсгүй бол малгүй, малгүй бол махгүй - мах идье гэвэл малаа сайн тэжээж маллах хэрэгтэй гэсэн санаа
- өвсөнд ороовч үхэр идэхгүй, өөхөнд ороовч нохой идэхгүй - хэн ч үл тоох хэрэггүй зүйл гэсэн санаа
