1. Туурвин бүтээсэн бичиг зохиол - Хэнд ном байна тэнд нөхөр хурна, хэнд эд байна тэнд дайсан хурна. дэлгэрэнгүй...style="font-size: 10px;">Оюунтүлхүүр хэмээх сургаал., ном үзэх (зохиол бүтээл уншиж судлах) - Царайд нь баатар мэргэн эрийн шинж буйн дээр бас ном үзэж их юм боддог болсон шинжтэй эр ажээ. Б.Ринчен. Гүнж., ном нийлэх (а. Онолын маргаанд бэлтгэх зорилгоор хэд хэдээр хамтран ном үзэх; б. Ном зохиолыг уг эхтэй нь тулган нягтлах), ном унших (зохиол бүтээл унших), ном хэвлэх (зохиол бүтээлийг хэвлэн нийтлэх), ном бүтээх (ямар нэгэн зүйлийн тухай өөрийн үзэл бодол, дүгнэлтийг нэгтгэн бичих) - Хүний сэтгэлд шингэтэл зураглан бичсэн дуртгалын ном бүтээж, уншигч танаа толилуулж байна. Х.Зандраабайдий, З.Ядмаа. Дэлгэрхангай уулнаас дэлхийг харсан Дооров., номын ах (эрдэм мэдлэгээр илүү, өөрөөс нь ахмад насны хүн), номын багш (эрдэм зааж сургасан хүн), номын баринтаг (ном судрыг ороож бооход зориулсан бөс даавуу), номын дүү (насаар дүү бөгөөд хожим сургуульд орсон хүн), номзүй (зохиол бүтээлийн жагсаалт), номзүйч (номзүйн ажилд мэргэшсэн хүн), номын сан (а. Ном судрын зүйлийг хөмрөглөн хадгалах газар; б. Олон нийтэд хэрэгцээт ном, сэтгүүл зэргээр үйлчлэх газар), номын санч (номын сангийн мэргэжилтэн), номын хаяг (зохиол бүтээлийн тэмдэг), номын шогол (зохиол бүтээлийг хийх модон хайрцаг, хавтас), номын шүүмж (тухайн зохиол бүтээлийн ололттой, дутагдалтай зүйлийг дүгнэсэн үнэлэлт), ширээний ном (үргэлж үзэж хэрэглэдэг зохиол бүтээл), ном бичиг [хоршоо] (бичиж тэмдэглэсэн зохиол бүтээл) - Сонгон олж орчуулсан ном бичиг нь аль дайралдсан буюу хялбар хөнгөнийг авч орчуулсан зүйл огт биш. Б.Ринчен. Монгол бичгийн хэлний зүйн удиртгал; ном судар [хоршоо] (барлаж хэвлэсэн бичиг зохиол) - Ном судар дунд арьсан хавтастай өөр янзын хэд хэдэн дэвтэр онц ялгаран харагдаж байгаа нь... цөм Eсүстэний бэлэглэсэн ном... байв. Б.Ринчен. Гүнж., ном зохиол [хоршоо] (зохиол бүтээл), ном сонин [хоршоо] (хэвлэсэн зохиол бүтээл болон сонин), ном товхимол [хоршоо] (дэвтэрлэж үдсэн бичиг зохиол, эмхэтгэл), ном хэвлэл [хоршоо] (хэвлэж нийтийн хүртээл болгосон зохиол бүтээл, сонин сэтгүүл), хичээл ном [хоршоо] (а. Сурч мэдсэн зүйл; б. Юм сурч мэдэх газар), ном барлах [хуучирсан] (барын хэвээр ном дармаллах), ном хаялцах (мэдлэгтээ тулгуурлан, ямар нэгэн асуудлаар цэц булаалдан маргах) - Бид гурвуул өглөөний цайны өмнө амралтын хүрээ зуур зугаацахын дашрамд мөн ном хаялцаж явлаа. С.Эрдэнэ. Цэрмаагийн учир; нойрт сэргэг, номд мэргэн [зүйр цэцэн үг] (цовоо сэргэлэн, ухаалаг), номоос салахгүй хүний эрдэм их, нойроос салахгүй хүний зүүд их [зүйр цэцэн үг] (эрдмийг хичээл зүтгэлээр сурах гэсэн санаа);
2. Эрдэм мэдлэг, боловсрол:
ном заалгах (эрдэм заалгах),
ном заах (эрдэм заах),
дэлгэрэнгүй...ном сурах (сургуульд орж эрдэм сурах), ном муутай (а. Мэдлэг боловсрол багатай; б. Уншлага муутай), ном сайтай (а. Мэдлэг боловсрол ихтэй; б. Уншлага сайтай), эрдэм ном [хоршоо] (эрдэм мэдлэг) - Одоо миний хүү ном эрдэм овоо сурсан билээ. Монгол ардын үлгэр., номын мөр (эрдмийн ажил), номын мөр хөөх (а. Номд эрдэмд шамдан суралцах; б. Эрдмийн ажил хийх), номын хурим (эрдмийн зэрэг хамгаалсны баяр найр) - Маргааш арван дөрвөн цагт Жавзмаагийн номын хуримд ирэхийг урья. С.Лочин. Үргэлжлэлтэй долоон өдөр., номын хур буух (ном сонсох), хүний номоор явах (өөрийн үзэл бодолгүй байх);
3. [шашин] Буддагийн гүн ухааны чухал ухагдахуун, жаяг:
бурхны ном (бурхны уншлага, дэг жаяг),
ном айлдах (уншлага
дэлгэрэнгүй...унших), ном бясалгах (а. Уншиж судалсан зүйлээ тунгаан бодох; б. Шашны уншлага үйлдэх, судлах), ном залах (уншлага уншуулахаар ламыг урих), номд суух (хийдэд ном хурах үеэр очиж суух), буян ном [хоршоо] (өргөл барьц өргөн, ном гүрэм унших нь), ном гүрэм [хоршоо] (уншлага), ном гүрэм уншуулах (уншлага уншуулах), хурал ном [хоршоо] (лам нар олноороо цуглаж, шашны ном уншиж элдэв зан үйл хийх нь), ном номлох [xуучирсан] (а. Номыг сэнхрүүлэн мэдрүүлэх; б. Учир утгыг ухуулан сургаал айлдах, мэдлэг олгох), ном тавих [хуучирсан] (а. Бурхны ном заах; б. Сургаал айлдах), номын завсарлал [хуучирсан] (олон тун ном номлох, хурал хурах тэргүүтнийг үйлдэлгүй уужим сууж, өөрийн мэдлэг боловсролоо үзэж шинжилсэн нь), номын дуу сонсох (а. Мэдлэг эзэмшихээр суралцах; б. Бурхны номлол сургаалаас сонсох), номдоо муу боловч, цавдаа сайн [зүйр цэцэн үг] (эрдэмгүй боловч идэхдээ сайн гэсэн санаа);
4. [шилжсэн] Ёс дүрэм, журам:
номоороо болох (дүрэм журмын дагуу болох, ёсоороо болох),
номын дагуу хийх (аливаа
дэлгэрэнгүй...зүйлийг зохих ёс дүрмээр нь хийж гүйцэтгэх), номд нь оруулах (ёс дүрэмтэй болгох), номоор нь явах (ёс журмыг нь баримтлах).
- ном үзэх - зохиол бүтээл уншиж судлах
- ном нийлэх - а. Онолын маргаанд бэлтгэх зорилгоор хэд хэдээр хамтран ном үзэх; б. Ном зохиолыг уг эхтэй нь тулган нягтлах
- ном унших - зохиол бүтээл унших
- ном хэвлэх - зохиол бүтээлийг хэвлэн нийтлэх
- ном бүтээх - ямар нэгэн зүйлийн тухай өөрийн үзэл бодол, дүгнэлтийг нэгтгэн бичих
- номын ах - эрдэм мэдлэгээр илүү, өөрөөс нь ахмад насны хүн
- номын багш - эрдэм зааж сургасан хүн
- номын баринтаг - ном судрыг ороож бооход зориулсан бөс даавуу
- номын дүү - насаар дүү бөгөөд хожим сургуульд орсон хүн
- ном зүй - зохиол бүтээлийн жагсаалт
... үргэлжлүүлэн харах ...- ном зүйч - номын жагсаалт, номын цэсийг эмхлэн боловсруулдаг мэргэжилтэн
- номын сан - а. Ном судрын зүйлийг хөмрөглөн хадгалах газар б. Олон нийтэд хэрэгцээт ном, сэтгүүл зэргээр үйлчлэх газар
- номын санч - номын сангийн мэргэжилтэн
- номын хаяг - зохиол бүтээлийн тэмдэг
- номын шогол - зохиол бүтээлийг хийх модон хайрцаг, хавтас
- номын шүүмж - тухайн зохиол бүтээлийн ололттой, дутагдалтай зүйлийг дүгнэсэн үнэлэлт
- ширээний ном - үргэлж үзэж хэрэглэдэг зохиол бүтээл
- ном бичиг - бичиж тэмдэглэсэн зохиол бүтээл
- ном судар - барлаж хэвлэсэн бичиг зохиол
- ном зохиол - зохиол бүтээл
- ном сонин - хэвлэсэн зохиол бүтээл болон сонин
- ном товхимол - дэвтэрлэж үдсэн бичиг зохиол, эмхэтгэл
- ном хэвлэл - хэвлэж нийтийн хүртээл болгосон зохиол бүтээл, сонин сэтгүүл
- хичээл ном - а. Сурч мэдсэн зүйл; б. Юм сурч мэдэх газар
- ном барлах - барын хэвээр ном дармаллах
- ном хаялцах - мэдлэгтээ тулгуурлан, ямар нэгэн асуудлаар цэц булаалдан маргах
- нойрт сэргэг номд мэргэн - цовоо сэргэлэн, ухаалаг
- номоос салахгүй хүний эрдэм их, нойроос салахгүй хүний зүүд их - эрдмийг хичээл зүтгэлээр сурах гэсэн санаа
- ном заалгах - эрдэм заалгах
- ном заах - эрдэм заах
- ном сурах - сургуульд орж эрдэм сурах
- ном муутай - а. Мэдлэг боловсрол багатай б. Уншлага муутай
- ном сайтай - а. Мэдлэг боловсрол ихтэй б. Уншлага сайтай
- эрдэм ном - эрдэм мэдлэг
- номын мөр - эрдмийн ажил
- номын мөр хөөх - а. Номд эрдэмд шамдан суралцах; б. Эрдмийн ажил хийх
- номын хурим - эрдмийн зэрэг хамгаалсны баяр найр
- номын хур буух - ном сонсох
- хүний номоор явах - өөрийн үзэл бодолгүй байх
- бурхны ном - бурхны уншлага, дэг жаяг
- ном айлдах - уншлага унших
- ном бясалгах - а. Уншиж судалсан зүйлээ тунгаан бодох; б. Шашны уншлага үйлдэх, судлах
- ном залах - уншлага уншуулахаар ламыг урих
- номд суух - хийдэд ном хурах үеэр очиж суух
- буян ном - өргөл барьц өргөн, ном гүрэм унших нь
- ном гүрэм - уншлага
- ном гүрэм уншуулах - уншлага уншуулах
- хурал ном - лам нар олноороо цуглаж, шашны ном уншиж элдэв зан үйл хийх нь
- ном номлох - а. Номыг сэнхрүүлэн мэдрүүлэх; б. Учир утгыг ухуулан сургаал айлдах, мэдлэг олгох
- ном тавих - а. Бурхны ном заах; б. Сургаал айлдах
- номын завсарлал - олон тун ном номлох, хурал хурах тэргүүтнийг үйлдэлгүй уужим сууж, өөрийн мэдлэг боловсролоо үзэж шинжилсэн нь
- номын дуу сонсох - а. Мэдлэг эзэмшихээр суралцах; б. Бурхны номлол сургаалаас сонсох
- номдоо муу боловч цавдаа сайн - эрдэмгүй боловч идэхдээ сайн гэсэн санаа
- номоороо болох - дүрэм журмын дагуу болох, ёсоороо болох
- номын дагуу хийх - аливаа зүйлийг зохих ёс дүрмээр нь хийж гүйцэтгэх
- номд нь оруулах - ёс дүрэмтэй болгох
- номоор нь явах - ёс журмыг нь баримтлах
