ИЧИХ I  

Буруушааж шоовдорловол зохих хэрэг явдалд сэтгэл зовних: худал хэлсэндээ ичих (худал хэлсэндээ дэлгэрэнгүй...зовох), ичсэндээ нүүр нь улайх (сэтгэл зовсондоо нүүр улайх) - Насаа нэм! Дондог чи хүүтэй болох нь гэж эмгэн бэлгэшээн уулга алдав. Дашмаа ичиж, Дондог баярлаж инээв. Д.Гармаа. Тайгын цэнхэр манан., айх ичих [хоршоо] (а. Мэгдэн сандрах: б. Буруутай үйлдэлдээ ихэд гэмших, санаа зовох), ичих эмээх [хоршоо] (а. Сэтгэл зовж нэрэлхэх: б. Бусдын үг сургаалыг дааж биелүүлэхийн төлөө хичээх - Наймд буруугаа эгүүлж ичих эмээхийг мэдэх. В.Инжаннаши. Хөх судар), *ичих нүүр (ичих сэтгэл, зохисгүй явдалд санаа зовнин нүүр улайх байдал) - Бусдын хүчээр амьдрахыг хичээгчид бузраас ч бузар ажлыг хийж суухдаа ичих нүүргүй ажээ. В.Шарма. Таван сургамж., ичих нүүрэндээ илэг наах [зүйр цэцэн үг] (ёс журамгүй үйл үйлдээд түүндээ санаа зовохгүй байх, эрээ цээрээ алдах) - Эхнэрийн минь хор шар хөдөлж, -Хүн төрсөн нутагтаа хүрч ирээд ийм сайхан юм санаачилж байхад чухам нэг ичих нүүрэндээ илэг наасан чам шиг юмнууд л ингэж ичихгүй хороор хусаж суухаас биш дээ. Ц.Цэдэнжав. Хаврын урь., ичсэн хүн хүн алах, айсан хүн айл эвдэх [зүйр цэцэн үг] (хүн ихэд ичиж сандарвал юу ч хийхээс буцахгүй гэсэн санаа) - “Айсан хүн айл эвдэнэ, ичсэн хүн хүн ална” гэж чи бас надад хүрнэ гэнэ ээ. Д.Нацагдорж. Зохиолууд.

• худал хэлсэндээ ичих - худал хэлсэндээ зовох
• ичсэндээ нүүр нь улайх - сэтгэл зовсондоо нүүр улайх
• айх ичих - а. Мэгдэн сандрах; б. Буруутай үйлдэлдээ ихэд гэмших, санаа зовох
• ичих эмээх - а. Сэтгэл зовж нэрэлхэх; б. Бусдын үг сургаалыг дааж биелүүлэхийн төлөө хичээх - Наймд буруугаа эгүүлж ичих эмээхийг мэдэх. В.Инжаннаши. Хөх судар
• ичих нүүр - ичих сэтгэл, зохисгүй явдалд санаа зовнин нүүр улайх байдал
• ичих нүүрэндээ илэг наах - ёс журамгүй үйл үйлдээд түүндээ санаа зовохгүй байх, эрээ цээрээ алдах
• ичсэн хүн хүн алах, айсан хүн айл эвдэх - хүн сандарч тэвдсэн үедээ яаж ч мэднэ гэсэн санаа

ИЧИХ II