ЕРӨӨЛ I  

1. Монгол ардын аман зохиолын нэг төрөл, сайн сайхныг бэлгэдэн зөгнөж, аз жаргалтай амьдрах хүсэл дэлгэрэнгүй...мөрөөдөл биелэн бүтэхийг хүсэн эрмэлзсэн зан үйлийн холбогдолтой уран шүлэг: гэрийн ерөөл (шинэ гэрт зориулсан, шинэ гэрийн эздэд сайн сайхныг хүссэн утгатай ерөөл), хуримын ерөөл (гэр бүл болж буй хосын амьдралд сайн сайхныг хүссэн ерөөл) - Хүүхдийн маань хурим дээр ерөөл барьж хайрлахгүй юу. Л.Түдэв. Уулын үер., сөнгийн ерөөл (айраг, архины сав дүүрэн байхыг бэлгэдсэн агуулгатай ерөөл), ерөөл авах (ерөөл хэлэх), ерөөл барих (ерөөл хэлэх), ерөөл бат орших (ерөөл шүлгийн бэлгэ дэмбэрэл биелэх, сайны учрал бүрдэх), ерөөл тавих (ерөөл хэлэх), ерөөл магтаал [хоршоо] (ерөөж, магтсан уран шүлэг);

---

2. Сайныг хүсэж талархаж хэлсэн үг: ерөөлөөр болтугай (сайн сайхныг хүссэн үг биелэх болтугай) дэлгэрэнгүй...- Та бүхний юу санасан есөн хүсэл сэтгэлчлэн бүтэх болтугай гэж ерөөл тавья гэхэд цэргүүд алга ташицгаав. С.Удвал. Их хувь заяа., ерөөлөөр болох (сайн сайхныг хүссэн ёсоор ажил төрөл бүтэх), ерөөлийн үзүүрт тос [зүйр цэцэн үг] (сайн сайхныг хүссэн ёсоор үйлс бүтэх гэсэн санаа); 

---

3. [шашин] Сайныг хүсэж, бурхад догшдыг магтан аргадсан залбирал: ерөөл айлтгах (а. Ерөөл хэлэх; б. Талийгаачийн хойчийн сайн төрөлд дэлгэрэнгүй...зориулан, хурал ном хуруулж буян үйлдэх - Дэргэд нь очиж өврөөсөө нэг мөнгөн янчаан гаргаж “лам нар минь ерөөл айлтгая” гээд дунд нь өгчээ. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир), ерөөлийн хаан (гурван цагт хураасан буян нугуудыг бүхнээ сайн явдлын учир зорин ерөөхийн арга ялгамжийг үзүүлсэн судар бөгөөд ерөөл бүгдийн хаан хэмээн үздэг), маанийн ерөөл (нас нөгчигсдийн хойдын буянд зориулж маань унших, ерөөл тавиулах шашны зан үйл), ерөөл тарни [хоршоо] (бурхад, догшдыг аргадан, тэднээс ач буян гуйн хүссэн залбирал) - Гурван сургуулийн гэрээс гарсныг цуглуулан ерөөл тарни уншуулж... В.Инжаннаши. Хөх судар.

---

• гэрийн ерөөл - шинэ гэрт зориулсан, шинэ гэрийн эздэд сайн сайхныг хүссэн утгатай ерөөл
• хуримын ерөөл - гэр бүл болж буй хосын амьдралд сайн сайхныг хүссэн ерөөл
• сөнгийн ерөөл - айраг, архины сав дүүрэн байхыг бэлгэдсэн агуулгатай ерөөл
• ерөөл авах - ерөөл хэлэх
• ерөөл барих - ерөөл хэлэх
• ерөөл бат орших - ерөөл шүлгийн бэлгэ дэмбэрэл биелэх, сайны учрал бүрдэх
• ерөөл тавих - ерөөл хэлэх
• ерөөл магтаал - ерөөж, магтсан уран шүлэг
• ерөөлөөр болтугай - сайн сайхныг хүссэн үг биелэх болтугай
• ерөөлөөр болох - сайн сайхныг хүссэн ёсоор ажил төрөл бүтэх
... үргэлжлүүлэн харах ...
ерөөлийн үзүүрт тос - сайн сайхныг хүссэн ёсоор үйлс бүтэх гэсэн санаа
ерөөл айлтгах - а. Ерөөл хэлэх; б. Талийгаачийн хойчийн сайн төрөлд зориулан, хурал ном хуруулж буян үйлдэх
ерөөлийн хаан - гурван цагт хураасан буян нугуудыг бүхнээ сайн явдлын учир зорин ерөөхийн арга ялгамжийг үзүүлсэн судар бөгөөд ерөөл бүгдийн хаан хэмээн үздэг
маанийн ерөөл - нас нөгчигсдийн хойдын буянд зориулж маань унших, ерөөл тавиулах шашны зан үйл
ерөөл тарни - бурхад, догшдыг аргадан, тэднээс ач буян гуйн хүссэн залбирал

---

Ижил үг

ЕРӨӨЛ II