1. Хүн, амьтан, ургамлын амьдралд зайлшгүй чухал азот, хүчилтөрөгч бүхий хийн нэгдэл дэлгэрэнгүй...- Амьдарч өссөн энэ газрын агаар нь хүртэл амьсгалахад цаанаа өөр байдаг. Д.Гарамжав. Нэгэн өглөө., агаар бэлтгэл (агаарыг эрүүл ахуйд нийцүүлэн боловсруулах ажиллагаа), агаар судлал (дэлхийн агаар мандлын дээд давхаргуудын физик, химийн шинжийг судлах цаг уурын шинжлэх ухааны салбар), агаар сэлгэлт (агаар дутагдалтай газарт нэмэлт агаарыг тогтмолжуулах үйлдэл), агаар эмнэлэг (нарны гэрэл, илч, дулаанаар эмчлэх эмнэл зүй), агаарын давхарга (газрын дээрх шим мандал, давхарга мандал, цэнэгт мандал гэсэн гурван давхаргаас бүрдсэн агаар мандлын ерөнхий нэр), агаарын сонсгол зүй (агаар мандалд дуу авиа түгэн тархахуйг судлах ухаан), агаарын тунадас (хур бороо, цас, мөндөр), агаарын үнэмлэхүй чийг (нэг шоо дөрвөлжин метр агаарт оршиж буй усны уурыг граммаар хэмжсэн тоо чанар), агаарын хараа зүй (агаарт гэрэл сарних, шингэх, хугарах, ойх, цацрах зэрэг агаар мандлын үзэгдлийг судлах ухаан), агаарын харьцангуй чийг (агаарт хуралдах чийгийг халуун хүйтний нөхцөлд хамааруулан хэмжих чанар), агаарын даралт (агаарын дээд давхарга доод давхаргаа дарах хүч), агаарын бохирдол (агаарын хий болон аэрозолууд амьд биетэд сөрөг нөлөө үзүүлэх хэмжээнд хүрэх нь), агаарын урсгал (халуун хүйтний улмаас агаарын даралт газар бүр нягт сийрэг нь харилцан адилгүй болж, нягт газраас сийрэг тийш хий урсах үзэгдэл; салхи гарах), агаарын хугарал (агаар мандал дахь гэрлийн хугарлын нөлөөгөөр агаарын бодис харагдах байдал), агаарын хуурай багана (гаднах даралтад шахагдан нягтарч агшин зуур дулаан үл нэвчих чанар олсон хуурай хий), агаар мандал (дэлхийн болон бусад зарим гарагийн хийн бүрхүүл), агаар мандлын цахилгаанлаг (агаар мандалд гарах элдэв цахилгаан үзэгдлийн цогц); агаар цэвэршүүлэгч (агаарыг цэвэр ариун болгох төхөөрөмж), агаарын чийгшил (агаарт агуулагдаж буй усны уур), агаар чийгшүүлэгч (агаарын хуурайшлыг багасгагч төхөөрөмж), агаарын температур (агаарын халуун хүйтний хэмжээ), агаар тэнгэр [хоршоо] (а. Тэнгэр огторгуй; б. Цаг агаар) - Арван гурав хоногийн газраас агаар тэнгэрээр шуугин нисэж л гэнэ. Монгол ардын тууль;
2. Газрын гадаргуу дээгүүр үргэлжлэх чөлөөт орон зай, огторгуй:
агаарт нисэх (огторгуйд нисэх),
дэлгэрэнгүй...агаарт хөөрөх (огторгуйд хөөрөх), хоосон агаар (хоосон зай); агаарын байлдаан (агаарт байлдах байлдаан), агаарын зам (нисэх онгоцоор зорчих зам), агаарын мэдээ (1. агаарын цахилгаан мэдээ, утасгүй цахилгаан мэдээ; 2. аяндаа буй болдог цахилгаан соронзны хутгаруулах дохио. Олонхдоо агаар мандлын цахилгаан ниргэлгээс үүснэ. Цаг уурын шинжилгээнд агаарын цахилгааныг хайх аргаар аянга зэргийн хөдөлгөөнийг судалдаг), агаарын тээвэр (нисэх онгоцоор тээх тээвэр), агаарын теннис (спорт тоглоомын нэгэн төрөл), агаарын бөмбөлөг (агаараас хөнгөн хийгээр дүүргэсэн, хий үл нэвтрэх бүрхүүлтэй хөөрөх аппарат), агаарын цэрэг (нисэх хүчний цэрэг), агаарын шуудан (онгоцоор илгээх шуудан);
3. Орон зай, багтаамж;
номын агаар (шашин ном дэлгэрэн түгэх орон);
4. Тэнгэрийн байдал, шинж төлөв:
цаг агаар [хоршоо] (цаг уур);
5. Хэвлэмэл бүтээгдэхүүний хайрцагласан бичвэр, зураг чимэглэлийн хоорондох зай:
агаар ихтэй (зайтай байрлуулсан, сийрэг
дэлгэрэнгүй...зохиомжтой), агаар алх (авчмал агаараар хөдөлгөх хүч болгодог давтан дэлдэх гар багаж. Голдуу агаараар түлхдэг бүлүүр ба бүлүүрийн хөдөлгөөнийг эзэмших авто нээлхий зэргээр бүрэлдэнэ. Олонхдоо хадаас тавлахад хэрэглэнэ), агаарын өндөр дарцат тойрог (агаарын дарц нь эргэн тойрноосоо их байдаг газар орон. Ийм оронд ердөө агаар доошилж, агаар мандлын доод давхаргаар гадагшаа урсдаг бөгөөд цаг агаар нь үргэлж цэлмэг тунгалаг байдаг. Бас агаарын өнөр дарцат орон гэдэг), агаарын бөөм (физикийн шинж чанар буюу дулаац, чийгдэц хоёр нь хэвтээ чиглэлээр чийгтэн байгаа хэсэг хий агаар. Тухайн газрын гадаргууны дулааны хэмжээнээс хүйтэн ба дулаан хоёр зүйл бий. Түүний эзлэх орон зай нь өндрөөрөө хэдэн км, өргөнөөрөө хэдэн мянган км байдаг. Хүйтэн дулаан хоёр зүйлийн агаарын бөөм ойртон золголдох үед цаг агаарын байдалд илт хувирал гарна).
- агаар бэлтгэл - агаарыг эрүүл ахуйд нийцүүлэн боловсруулах ажиллагаа
- агаар судлал - дэлхийн агаар мандлын дээд давхаргуудын физик, химийн шинжийг судлах цаг уурын шинжлэх ухааны салбар
- агаар сэлгэлт - агаар дутагдалтай газарт нэмэлт агаарыг тогтмолжуулах үйлдэл
- агаар эмнэлэг - нарны гэрэл, илч, дулаанаар эмчлэх эмнэл зүй
- агаарын давхарга - газрын дээрх шим мандал, давхарга мандал, цэнэгт мандал гэсэн гурван давхаргаас бүрдсэн агаар мандлын ерөнхий нэр
- агаарын сонсгол зүй - агаар мандалд дуу авиа түгэн тархахуйг судлах ухаан
- агаарын тунадас - хур бороо, цас, мөндөр
- агаарын үнэмлэхүй чийг - нэг шоо дөрвөлжин метр агаарт оршиж буй усны уурыг граммаар хэмжсэн тоо чанар
- агаарын хараа зүй - агаарт гэрэл сарних, шингэх, хугарах, ойх, цацрах зэрэг агаар мандлын үзэгдлийг судлах ухаан
- агаарын харьцангуй чийг - агаарт хуралдах чийгийг халуун хүйтний нөхцөлд хамааруулан хэмжих чанар
... үргэлжлүүлэн харах ...- агаарын даралт - агаарын дээд давхарга доод давхаргаа дарах хүч.
- агаарын урсгал - халуун хүйтний улмаас агаарын даралт газар бүр нягт сийрэг нь харилцан адилгүй болж, нягт газраас сийрэг тийш хий урсах үзэгдэл салхи гарах
- агаарын хугарал - агаар мандал дахь гэрлийн хугарлын нөлөөгөөр агаарын бодис харагдах байдал
- агаарын хуурай багана - гаднах даралтад шахагдан нягтарч агшин зуур дулаан үл нэвчих чанар олсон хуурай хий
- агаар мандал - дэлхийн болон бусад зарим гарагийн хийн бүрхүүл
- агаар мандлын цахилгаанлаг - агаар мандалд гарах элдэв цахилгаан үзэгдлийн цогц
- агаар цэвэршүүлэгч - агаарыг цэвэр ариун болгох төхөөрөмж
- агаар чийгшүүлэгч - агаарын хуурайшлыг багасгагч төхөөрөмж
- агаар тэнгэр - а. Тэнгэр огторгуй; б. Цаг агаар
- агаарт нисэх - огторгуйд нисэх
- агаарт хөөрөх - огторгуйд хөөрөх
- хоосон агаар - хоосон зай
- агаарын байлдаан - агаарын тулалдаан, агаарт тулалдах
- агаарын зам - нисэх онгоцоор зорчих зам
- агаарын мэдээ - 1. агаарын цахилгаан мэдээ, утасгүй цахилгаан мэдээ; 2. аяндаа буй болдог цахилгаан соронзны хутгаруулах дохио. Олонхдоо агаар мандлын цахилгаан ниргэлгээс үүснэ. Цаг уурын шинжилгээнд агаарын цахилгааныг хайх аргаар аянга зэргийн хөдөлгөөнийг судалдаг
- агаарын тээвэр - нисэх онгоцоор тээх тээвэр
- агаарын теннис - спорт тоглоомын төрөл, бадминтон
- агаарын бөмбөлөг - агаараас хөнгөн хийгээр дүүргэсэн, хий үл нэвтрэх бүрхүүлтэй хөөрөх аппарат, агаарын цэрэг нисэх хүчний цэрэг
- агаарын шуудан - онгоцоор илгээх шуудан
- цаг агаар - цаг уур
- номын агаар - шашин ном дэлгэрэн түгэх орон
- агаар ихтэй - зайтай байрлуулсан, сийрэг зохиомжтой
- агаарын температур - агаарын халуун хүйтний хэмжээ
- агаар алх - авчмал агаараар хөдөлгөх хүч болгодог давтан дэлдэх гар багаж. Голдуу агаараар түлхдэг бүлүүр ба бүлүүрийн хөдөлгөөнийг эзэмших авто нээлхий зэргээр бүрэлдэнэ. Олонхдоо хадаас тавлахад хэрэглэнэ
- агаарын өндөр дарцат тойрог - агаарын дарц нь эргэн тойрноосоо их байдаг газар орон. Ийм оронд ердөө агаар доошилж, агаар мандлын доод давхаргаар гадагшаа урсдаг бөгөөд цаг агаар нь үргэлж цэлмэг тунгалаг байдаг. Бас агаарын өнөр дарцат орон гэдэг
- агаарын бөөм - физикийн шинж чанар буюу дулаац, чийгдэц хоёр нь хэвтээ чиглэлээр чийгтэн байгаа хэсэг хий агаар. Тухайн газрын гадаргуун дулааны хэмжээнээс хүйтэн ба дулаан хоёр зүйл бий. Түүний эзлэх орон зай нь өндрөөрөө хэдэн км, өргөнөөрөө хэдэн мянган км байдаг. Хүйтэн дулаан хоёр зүйлийн агаарын бөөм ойртон золголдох үед цаг агаарын байдалд илт хувирал гарна
Ижил үг
