(хуучирсан)  

Урьдын цагт албан хэргийн талаар таслан тогтоох явдалд оролцох эрх тушаал бүхий хүн - дэлгэрэнгүй...Хичээл зааж байсан багш маань отготой жинстэй малгай, дүрэмт хувцсаа өмсөөд тэр түшмэлд бараалхах боллоо. Б.Ринчен. Гүнж., түшмэл болох (төрийн эрх мэдэл бүхий тушаалтан болох), түшмэл эвдэх (түшмэдийг халах, огцруулах), дайлаар одуулах түшмэл түүх (дайны хэрэг явдал хариуцсан тушаалтан), эрхэлсэн түшмэл [хуучирсан] (дарга, эрхлэгч), зөвлөх түшмэл (зөвлөн зааварлах тушаалтан), түшмэл түшээ [хоршоо] (эрх мэдэлтэн, албан хаагч, албат) - Олон ван сайд, түшмэл түшээ Алтан улсыг дайлсан баясгалангийн ёсоор мөргөж их хурим хуримлав. В.Инжаннаши. Хөх судар., түшмэл шуувин [хоршоо] (төрийн яамны албан хаагч) - Жанжин сайд, түшмэл шуувингийн ар гэрийн хүн байв. Б.Ринчен. Үүрийн туяа., түшмэл сайд ~ сайд түшмэл [хоршоо] (төрийн эрх мэдэл бүхий тушаалтан) - Хэрвээ цэрэг хуяг албат иргэн минь эндүү бурууг олж сонсоод өргөн хэлэгсдэд зуун адуу мянган хонь шагнаж дэвшүүлэн түшмэл сайдад хэрэглэнэ. В.Инжаннаши. Хөх судар., түшмэлээр тэрэг бариулбал тэрэг эвдэрнэ, тэргээр төр мэдүүлбэл төр эвдэрнэ [зүйр цэцэн үг] (түшмэл төр барих эрхгүй гэсэн санаа).

• түшмэл болох - төрийн эрх мэдэл бүхий тушаалтан болох
• түшмэл эвдэх - түшмэдийг халах, огцруулах
• дайлаар одуулах түшмэл - дайны хэрэг явдал хариуцсан тушаалтан
• эрхэлсэн түшмэл - дарга, эрхлэгч
• зөвлөх түшмэл - зөвлөн зааварлах тушаалтан
• түшмэл түшээ - эрх мэдэлтэн, албан хаагч, албат
• түшмэл шуувин - төрийн яамны албан хаагч
• түшмэл сайд сайд түшмэл - төрийн эрх мэдэл бүхий тушаалтан
• түшмэлээр тэрэг бариулбал тэрэг эвдэрнэ тэргээр төр мэдүүлбэл төр эвдэрнэ - түшмэл төр барих эрхгүй гэсэн санаа