II
1. Тодорхой мэдэгдэхгүй, огт, зүгээр: ер дуулдаггүй (а. Угаасаа сонсдоггүй; б. Огт дуулдаггүй), дэлгэрэнгүй...ер мэдэхгүй (огт мэдэхгүй) - Аав тань манайхаар орж байсныг ер мэдэхгүй юм. Б. Бааст. Уйтай намрын сэрүүн., ер санахгүй (огт санахгүй) - Чойбалсан Шагдарынд очоод хэд хоног болоход гадагш явахыг ер санахгүй, ганцхэн эх минь ирээд буцсан гэдгийг Жамбаа тойноос сонссон тул эхийн тухай санаашран суух болов. Ц. Дамдинсүрэн. Маршал Чойбалсангийн бага нас., ер үзээгүй (огт үзээгүй), ер харагдахгүй (бараа нь үзэгдэхгүй, тодорхой харагдахгүй) - Дайсны бараа ер харагдахгүй, бургасан дотор шивээлсэн байжээ. Д.Гонгор нар. Д.Сүхбаатарын тухай дуртгалууд;
2. [шилжсэн] Хэрэв, харин, хэрвээ
- Ер нь таныг эс дааж оруулахгүй бол хэнийг дааж оруулах юм билээ дээ. Ши.Аюуш. Түүвэр зохиол;
3. Энгийн, жирийн, байдаг л:
ерийн айлтгах бичиг [хуучирсан] (мэдээлэх зорилгоор тамга даралгүй айлтгасан бичиг),
дэлгэрэнгүй...ерийн арга (энгийн арга), ерийн байдал (хэвшил зуршил болсон байдал), ерийн зүйл (хэвийн зүйл) - Хүүхэн, өөрийгөө цулбуурдах нь уу гэж хардан, ухасхийн хурдлахаар морио давирснаа, Товууг хээв нэг зэрэгцэн ирж ерийн зүйл ярин алхуулахад нь дэмий хар санаснаа огоорч ханьсан галигуулав. С. Дашдооров. Оосор бүчгүй орчлон., ерийн найруулга (аливаа зүйлийн бичихэд дээд, доод найруулгын өнгө аяс оруулаагүй, үзэгдэл, үйл явдалд хандах сэтгэлийн онцгой өнгө аяс илэрхийлээгүй, үгийг шууд утгаар нь сонгосон найруулга), ерийн өдөр (жирийн өдөр) - Батмөнхийн ерийн өдөр ярьдаг нь дайн тулаан, ан гараа, ав хомрого байдаг билээ. Ш. Нацагдорж. Мандхай цэцэн., ерийн үзэгдэл (заншил, зуршил болсон үзэгдэл) - Тэр үес байрны хүүхэд бидний дунд өглөө оройн цай хоолны талх, боорцог, мантуу, ёотонгийн наймаа ерийн үзэгдэл болж байсан юм. С. Дашдооров. Уулсын өнгө., ерийн хэллэг (жирийн хэллэг), ерийн хэмжээ (тогтсон хэмжээ), ерийн хэрэг (байдаг л хэрэг) - Ан амьтан барих байтугай бэлэн байгаа идшийг идэх гэхдээ хальт авах нь ерийн хэрэг болсон бөгөөд гагцхүү үзэхийн ихийг үзэж өгөр муу санаа бүхнийг олсон хөгшнийхөө ивээлээр амьдрах болсон ажээ. Д. Намдаг. Хөгшин чоно ульсан нь., ерийн хүн (энгийн, жирийн хүн) - Хэнтэй ч гэсэн нэгэн адил харьцдаг маш дөлгөөн даруу байдалтай, ерийн гүдэсхэн хүн байв. Ж.Дамдин. Миний Монгол;
4. Ерөнхийдөө, тоймдоо:
ер нь зүйтэй (ерөнхийдөө зөв);
5. Үргэлж, дандаа, угаасаа, ямагт, бас
- Ерөөс цэргийн газар дан идэр залуу эрүүл чийрэг улс байдаг хойно. Б.Ринчен. Үүрийн туяа., ер байхгүй (огт байхгүй, үргэлж байхгүй)
- Бууз хуушуурыг бол хонины махаар хийнэ гэж ер байхгүй. Д.Мягмар. Нийлэх замын уулзварт., ер болдоггүй (угаасаа болдоггүй),
ер сайн морь (хамар нь сартгар, уруул өмгөр, нүд бүлтгэр, бие бүдүүн, хавирга матархай ихтэй, сүвээ цухал, ташаа тэгшхэн, ясан сүүл урт, дөрвөн хөл бүдүүн, салтаа омруу агуу, бөгс сайхан морины шинж),
үгүй ер (үгүй бас) -
Ямар их турж эцсэн байх юм бэ гэж бодсоноо үгүй Мандхай чинь тураад улам булбарай, улам аятайхан харагддаг байна шүү гэж бас бодож үгүй ер эмэгтэй хүн гэж сонин юм. Ш. Нацагдорж. Мандхай цэцэн., ер ийм (угаас тийм) -
Ажваас ч ер ийм унаанд тэнгэр заяатай та мэт морилохоос биш гуйрамч ядууст заяасангүй бололтой. Д. Гармаа. Харуул Алтай., ерөөсөө тийм (дандаа тийм),
ерөөс тийм (угийн тийм) -
Гурван залуус, ерөөс тийм том могой байдаг гэж сонсохоос биш, бараагий нь ч урьд өмнө үзээгүй тул, тэр муухай том амьтны гулдарч явахыг хараад, айдас нь хүрэвч хүч хурды нь мэдэхгүй. Б. Ринчен. Заан Залуудай.
- ер дуулдаггүй - а. Угаасаа сонсдоггүй; б. Огт дуулдаггүй
- ер мэдэхгүй - огт мэдэхгүй
- ер санахгүй - огт санахгүй
- ер үзээгүй - огт үзээгүй
- ер харагдахгүй - бараа нь үзэгдэхгүй, тодорхой харагдахгүй
- ерийн айлтгах бичиг - мэдээлэх зорилгоор тамга даралгүй айлтгасан бичиг
- ерийн арга - энгийн арга
- ерийн байдал - хэвшил зуршил болсон байдал
- ерийн зүйл - хэвийн зүйл
- ерийн найруулга - аливаа зүйлийн бичихэд дээд, доод найруулгын өнгө аяс оруулаагүй, үзэгдэл, үйл явдалд хандах сэтгэлийн онцгой өнгө аяс илэрхийлээгүй, үгийг шууд утгаар нь сонгосон найруулга
... үргэлжлүүлэн харах ...- ерийн өдөр - жирийн өдөр
- ерийн үзэгдэл - заншил, зуршил болсон үзэгдэл
- ерийн хэллэг - жирийн хэллэг
- ерийн хэмжээ - тогтсон хэмжээ
- ерийн хэрэг - байдаг л хэрэг
- ерийн хүн - энгийн, жирийн хүн
- ер нь зүйтэй - ерөнхийдөө зөв
- ер байхгүй - огт байхгүй, үргэлж байхгүй
- ер болдоггүй - угаасаа болдоггүй
- ер сайн морь - хамар нь сартгар, уруул өмгөр, нүд бүлтгэр, бие бүдүүн, хавирга матархай ихтэй, сүвээ цухал, ташаа тэгшхэн, ясан сүүл урт, дөрвөн хөл бүдүүн, салтаа омруу агуу, бөгс сайхан морины шинж
- үгүй ер - үгүй бас
- ер ийм - угаас тийм
- ерөөсөө тийм - дандаа тийм
- ерөөс тийм - угийн тийм
Ижил үг
