I
1. Толгойг нь тоононы хүрээн дэх нүхэнд хатгаж, бөгсийг нь ханын толгойд сагалдаргаар бэхэлж цаваг, дээвэр тавих дэлгэрэнгүй...зориулалт бүхий монгол гэрийн урт нарийн моднууд: бөгтөр унь (бөгсөн талыг бөгтөр болтол нь матаж, хатгуур гэрийн хаяаг тэлэх буюу ханын толгойд бэхэлж барьдаг унь), дааган унь (хүү гэрлэж шинэ гэр төхөөрөхөд эцгийнхээ гэрээс нэг унь авч, тоононы голыг чиглүүлэн чанх хойд талын уньтай зэрэгцүүлэн өлгөөд, зэрэгцээ хоёр унинаас холбож тогтоосон унь), матмал унь (бургас, улиас зэрэг нарийн ширхэгтэй зулзган модыг матуураар тэгшилж шулуутгах буюу эсвэл бөгтрөг гаргах ба бөгсөн хэсгийг нь махийлгаж, дугуйруулсан унь), савхан унь (шув шулуун болгон зассан унь), шоргоолжин унь (унины улыг ханын толгойд суух догол углуур гаргаж хийсэн сагалдаргагүй унь), унь даагалах (хоёр унины толгойг оосроор холбож, нэг унин дээр тээлгэн, бөгсийг ханын хоёр толгойд өлгөж торгох), унь өлгөх (унийг тоононы нүхэнд шургуулж, ханын толгойд бэхлэх), унины бөгс (унийг хананд бэхлэх бүдүүн хэсэг), унины сагалдарга (унийг хананд бэхлэх оосор), унины толгой (унины нарийн үзүүр), унины үзүүр (унины нарийн хэсэг) - Мод нь шажигнан ганц хоёр унь унах сонстож байв. Ч.Чимид. Хавар намар., унь хана [хоршоо] (гэрийн туургаар босгон барих тор мод хийгээд түүнд бэхлэн тоононд шургуулан тогтоох урт мод) - Майхны нуруу багана, өргөөний унь хана хийгээд эмээлийн бүүрэг, ачааны хавчаар зэрэг модны зүйл шатаж бүхий бага сага галыг унтраав. В.Инжаннаши Хөх судар;
2. Байшин саравчны нуруу, хавирга нуруунд ташаалж тавих адрыг тоссон нарийн мод.
- унь даагалах - хоёр унины толгойг оосроор холбож, нэг унин дээр тээлгэн, бөгсийг ханын хоёр толгойд өлгөж торгох
- унь өлгөх - унийг тоононы нүхэнд шургуулж, ханын толгойд бэхлэх
- унины бөгс - унийг хананд бэхлэх бүдүүн хэсэг
- унины сагалдарга - унийг хананд бэхлэх оосор
- унины толгой - унины нарийн үзүүр
- унины үзүүр - унины нарийн хэсэг
- унь хана - гэрийн туургаар босгон барих тор мод хийгээд түүнд бэхлэн тоононд шургуулан тогтоох урт мод
- бөгтөр унь - бөгсөн талыг бөгтөр болтол нь матаж, хатгуур гэрийн хаяаг тэлэх буюу ханын толгойд бэхэлж барьдаг унь
- дааган унь - хүү гэрлэж шинэ гэр төхөөрөхөд эцгийнхээ гэрээс нэг унь авч, тоононы голыг чиглүүлэн чанх хойд талын уньтай зэрэгцүүлэн өлгөөд, зэрэгцээ хоёр унинаас холбож тогтоосон унь
- матмал унь - бургас, улиас зэрэг нарийн ширхэгтэй зулзган модыг матуураар тэгшилж шулуутгах буюу эсвэл бөгтрөг гаргах ба бөгсөн хэсгийг нь махийлгаж, дугуйруулсан унь
... үргэлжлүүлэн харах ...- савхан унь - шув шулуун болгон зассан унь
- шоргоолжин унь - унины улыг ханын толгойд суух догол углуур гаргаж хийсэн сагалдаргагүй унь
Ижил үг
