1. Хавар, зун, намар, өвөл буюу жилийн арван хоёр сарыг гурав гурваар хуваасан нь: дөрвөн улирал дэлгэрэнгүй...(хавар, зун, намар, өвөл), хаврын улирал (сарны зурхайн ёсны нэг, хоёр, гуравдугаар сар), зуны улирал (сарны зурхайн ёсны дөрөв, тав, зургаадугаар сар), намрын улирал (халуун харьж, сэрүү орох цаг үе буюу сарны зурхайн ёсны долоо, найм, есдүгээр сар) - Зун, намрын улиралд үнээний маллагааг саалийн ажилтай зөв хослуулан зохицуулах хэрэгтэй. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., өвлийн улирал (сарны зурхайн ёсны арав, арван нэг, арван хоёрдугаар сар), аргын улирал (нарны явдлыг баримталсан өрнө зүгийн зурхайн он тоолол, аргын тоолол), билгийн улирал (сарны явдлыг баримталсан дорно зүгийн зурхайн он тоолол, билгийн тоолол), улирал бүр (гурван сар тутам), улирал бодогч түшмэл [хуучирсан] (жилийн тухайн улиралд болох од зүйн бүх үзэгдлийг бодож гаргах ажил эрхэлсэн хүн), улирлаар гэсдэг давхарга (жилийн дулааны улиралд гэсэж доод хэсэг нь олон жил хөлдүү цэвдэг байдаг хөрсний давхарга), улирлаар хөлддөг давхарга (жилийн хүйтэн улиралд хөлддөг хөрсний давхарга юм уу уулын чулуулаг), улирал муудахад ууль хүртэл дарлах [зүйр цэцэн үг] (ядарч явахад юм бүхэн хэцүү гэсэн санаа), улирлын аясыг ургамал дагадаг, газрын аясыг урсгал дагадаг [зүйр цэцэн үг] (юм жамаараа болдог гэсэн санаа);
2. Уур амьсгал:
улирлын ажил (байгаль цаг уурын нөхцөлөөс шалтгаалан жилд найман сараас дээшгүй хугацаагаар ажиллах ажил),
дэлгэрэнгүй...улирлын ажилчин (тодорхой хугацаанд буюу тодорхой улиралд ажил хийдэг хүн), дулааны улирал (дулаан цаг үе), сэрүүн улирал (хавар, намрын цаг үе), хүйтний улирал (хүйтэн уур амьсгалтай цаг үе), улиралд дасгах (тухайн уур амьсгалд нь дасгах), цаг улирал [хоршоо] (а. Хүйтэн халуунаар нь хуваасан цаг мөчлөг; б. Уур амьсгал);
3. Оюутан сурагчдын хичээллэх үе, семестр:
нэгдүгээр улирал (хичээлийн жилийн нэгдүгээр үе),
улирлын шалгалт (оюутан
дэлгэрэнгүй...сурагчдын хичээлийн улирлын эцэст өгдөг шалгалт), улирлын амралт (хичээллэх үе дуусах бүрд амрах амралт).
- дөрвөн улирал - хавар, зун, намар, өвөл
- хаврын улирал - сарны зурхайн ёсны нэг, хоёр, гуравдугаар сар
- зуны улирал - сарны зурхайн ёсны дөрөв, тав, зургаадугаар сар
- намрын улирал - халуун харьж, сэрүү орох цаг үе буюу сарны зурхайн ёсны долоо, найм, есдүгээр сар
- өвлийн улирал - сарны зурхайн ёсны арав, арван нэг, арван хоёрдугаар сар
- аргын улирал - нарны явдлыг баримталсан өрнө зүгийн зурхайн он тоолол, аргын тоолол
- билгийн улирал - сарны явдлыг баримталж цаг улирлыг тогтоох зурхайн ёс, дорно зүгийн цаг тооллын ёс нь сарны явдлыг гол болгоно
- улирал бүр - гурван сар тутам
- улирал бодогч түшмэл - жилийн тухайн улиралд болох од зүйн бүх үзэгдлийг бодож гаргах ажил эрхэлсэн хүн
- улирлаар гэсдэг давхарга - жилийн дулааны улиралд гэсэж доод хэсэг нь олон жил хөлдүү цэвдэг байдаг хөрсний давхарга
... үргэлжлүүлэн харах ...
