МЭЛХИЙ (амьтан)  

1. Хойд хоёр хөл нь дэвхрэн хөдлөхөд зохицсон, урт бөгөөд сүүлгүй, газар уснаа амьдрах хоёр нутагт амьтан - дэлгэрэнгүй...Мэлхий тэргүүтэн усны бүх амьтад өвгөн дэглийд итгэжээ. В.Шарма. Таван сургамж., намгийн мэлхий [амьтан] (намагт амьдардаг мэлхий), яст мэлхий [амьтан] (гадуураа эвэрлэг ясан хуягтай, богино хөлтэй, удаан хөдөлгөөнтэй мөлхөгтөн багийн амьтан), мэлхий замаг [ургамал] (иш нь урт, нуур цөөрмийн ус, гуу суваг, тутаргын тарианд зэллэн ургах бөгөөд үе бүрт нь сахал, үндэс, навч ургадаг, дугариг зүрхэн хэлбэртэй, гүн ногоон болоод улбар шар навчтай, цагаан цэцэг бүхий олон наст өвс), мэлхий тариа [ургамал] (навч нь тэгшхэн хавтгай, сүрэл нь өндөр шулуун, нарийн сахлаг үндэстэй, усны хажуу, нойтон чийгтэй газар ургах нэг наст өвс), алаг мэлхий (шагайгаар мэлхийн биеийг дүрслэн өрөөд шоо орхиж наадах монгол үндэсний нэг зүйл тоглоом), мэнд сууж, мэлхийд хазагдахгүй байх [зүйр цэцэн үг] (муу зүйлд өртөхгүй, амар тайван амьдрах гэсэн санаа), мэлхий харайвч мөн дороо, мөндөр үсрэвч энэ дороо [зүйр цэцэн үг] (хэмжээндээ байх гэсэн санаа), мэднэ мэднэ гэхлээр мэлхий алж ганзагална [зүйр цэцэн үг] (мэдэхгүй атлаа мэдэх мэт царайлж, шившгээ тарих гэсэн санаа);

---

2. [шилжсэн] Мэлхий шиг жижиг, намхан: мэлхий ааруул (аарцаар хийсэн базмал идээ), мэлхий хаалга (а. Хотын хэрэмний дэлгэрэнгүй...хаалганы дээрээс унагаж тавих хавтгай мод; б. Хашаа, хэрэм, том хаалга зэрэгт хийсэн жижиг хаалга);

---

3. Өрнийн зурхай ёсоор долоодугаар сар: мэлхий сар (долоодугаар сар).

---

• намгийн мэлхий - намагт амьдардаг мэлхий
• яст мэлхий - гадуураа эвэрлэг ясан хуягтай, богино хөлтэй, удаан хөдөлгөөнтэй мөлхөгтөн багийн амьтан
• мэлхий замаг - иш нь урт, нуур цөөрмийн ус, гуу суваг, тутаргын тарианд зэллэн ургах бөгөөд үе бүрт нь сахал, үндэс, навч ургадаг, дугариг зүрхэн хэлбэртэй, гүн ногоон болоод улбар шар навчтай, цагаан цэцэг бүхий олон наст өвс
• мэлхий тариа - навч нь тэгшхэн хавтгай, сүрэл нь өндөр шулуун, нарийн сахлаг үндэстэй, усны хажуу, нойтон чийгтэй газар ургах нэг наст өвс
• алаг мэлхий - шагайгаар мэлхийн биеийг дүрслэн өрөөд шоо орхиж наадах монгол үндэсний нэг зүйл тоглоом
• мэнд сууж, мэлхийд хазагдахгүй байх - муу зүйлд өртөхгүй, амар тайван амьдрах гэсэн санаа
• мэлхий харайвч мөн дороо, мөндөр үсрэвч энэ дороо - хэмжээндээ байх гэсэн санаа
• мэднэ мэднэ гэхлээр мэлхий алж ганзагална - мэдэхгүй атлаа мэдэх мэт царайлж, шившгээ тарих гэсэн санаа
• мэлхий ааруул - аарцаар хийсэн базмал идээ
• мэлхий хаалга - а. Хотын хэрэмний хаалганы дээрээс унагаж тавих хавтгай мод; б. Хашаа, хэрэм, том хаалга зэрэгт хийсэн жижиг хаалга
... үргэлжлүүлэн харах ...
мэлхий сар - долоодугаар сар

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.