1. Юм хум агуулж тавих тавцантай, хэвтээ хэлбэртэй хэрэглэл, хэлбэр болоод зүйл ялгал олон янз: дэлгэрэнгүй...аяганы ширээ (аяга агуулах ширээ), бичгийн ширээ (бичиг ном хийх, бичих ширээ) - Хүрлээ баглаж боосон номоо задалж, бичгийнхээ ширээн дээр хурааж суутал, үүд сэвхийтэл нээгдэж Цэвлээ орж ирэв. П.Хорлоо. Багш., дархны ширээ (дархан хүний урлан хийх ширээ), дугуй ширээ (дугуй хэлбэртэй ширээ), мэс заслын ширээ (мэс засал хийх зориулалтын ширээ), хоолны ширээ (хоол тавьж идэх ширээ), явган ширээ (намхан ширээ) - Зүүн дээдэх явган ширээг тохойлдон сууж ном уншин буй Нэргүйг нүд хариулан ажив. З.Баттулга. Уяхан замбуутив., ширээ авах (а. Шинээр ширээ худалдан авах; б. Ширээн дээр засаж бэлтгэх хоол унд, зуушны зүйлийг худалдан авах), ширээ бэлдэх (зочинд хоол зууш бэлтгэх), ширээ засах (хоол ундны зүйл засаж бэлтгэх) - Голд нь урт эгнээ ширээ засаж, улаан цэмбээр бүтээн цэцэг тавьжээ. Ч.Алагсай. Алтайн зам., ширээний ард суух (ширээний цаана суух) - Бидний ороход Сүхбаатар ширээний ард суугаад, захидал уншиж байсан бөгөөд Янжмаа галын өрөөнд хоол унд хийж байв. Д.Гонгор нар. Сүхбаатарын тухай дурдатгалууд., ширээний бүтээлэг (ширээг бүтээх бүтээлэг), ширээний дэн (ширээн дээр тавьж гэрэлтүүлэх чийдэн, дэн) - Тасалгаан дотор нь номын шүүгээ, радио, ширээний гэрэл, хувцасны өлгүүр тэргүүтэн байна. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн., ширээний ном (а. Уншигч олонд ихэд таашаагдсан ном; б. Гар дор байнга хэрэглэгддэг чухал хэрэгцээтэй ном), ширээний нүд (ширээний шургуулга) - Ширээний нүд татаж, юм эрэхэд юу ч дайралдсангүй. Б.Бааст. Алтайн цэцэг., ширээний теннис ~ ширээний одон бөмбөг (тусгай ширээн дээр тоглох одон бөмбөг), вандан ширээ [хоршоо] (урт модон ширээ болон сандал), сандал ширээ ~ ширээ сандал [хоршоо] (юм тавих, суух эдлэл) - Нөгөө хүн муухайгаар хараал тавьж, ширээ сандал нурааж байгаа бололтой байв. С.Эрдэнэ. Хонгор зул., ширээ цагаан ембүү (тавин лангийн ембүү);
2. [хуучирсан] Хаан хүн, төрийн ёслолын үед суух сандал;
3. [шилжсэн] Хааны ор залгамжлал:
хаан ширээнд суух (хааныг ор залгамжлан суух, хаан болох) -
дэлгэрэнгүй...Үүнээс хойш миний ургаас хаан ширээг залгамжлан суугчид, энэ мэт тус хийснийг хариулсан ёсыг сэтгэжээ. Монголын нууц товчоо., хаан ширээ залгамжлах хөвгүүн (хаан болох, хаан төрийг залгамжлах хөвгүүн) - Морин цаг болмогц, Богд эзэн монголын хаан ширээнд залран суусныг зарлаж, үхэр буу хэдэнтээ пинхийн дуугарлаа. Л.Түдэв. Алтан гадас чигийг заана., *ширээ булаацалдах (албан тушаал авахыг санаархах).
Ижил үг
