Хэвлэх


2024-05-08 01:21:41http://mongoltoli.mn/

УУР

1. Ус хийгээд ихэнх нь уснаас бүрдсэн шингэн зүйлийг халаахад агаарт дэгдэн хий болох усыг уур гэнэ. Уур нь хүйтэн сэрүүн агаарт цагаан өнгөтэй болно. Байгальд оршин байгаа уур нь манан, будан, үүл гэх мэтийн олон хэлбэртэй: - Өвөлжөөндөө буусан айлууд халуу бутран уур савсуулан, юм бүхэн ер бусын тайван байдаг. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., уур болох (уурших, ус нойтон хий болох), уур усны холимог (дулаан солилцооны төхөөрөмж, уурын зуух, ууршуулагч гэх мэт уур үүсгэх төхөөрөмж дэх уур усны хольц), уур үүсэх (бодис шингэн юм уу хатуу төлөвөөс хийн төлөвт шилжих үйл явц), уурт орох (зориулалтын байранд улайтгасан чулуу, ширмэн дээр ус цацаж халуун уур гарган биеэ хөлөргөх нэгэн төрлийн эмчилгээний арга), уурын зуух (барилга, байшин, орон сууцыг уураар халаах зуух), уурын нүх (уур гарах нүх), уурын тогоо (уурын хүчээр ажиллах тогоо), уурын тэрэг (а. Уурын хүчээр хөдлөх тэрэг, бух тэрэг; б. хуучирсан Автомашин) - Замаар явах хүн морьтой, тэрэгтэй, явган, дугуйтай маш олон хэсэг, уурын тэрэгний хүмүүс хажуугаар дараа дараагаар зөрөлдөн өнгөрнө. Д.Нацагдорж. Хаврын сайн өдөр., уурын угаал хийх (халуун уураар эмчилгээ хийх), уурын халаагуур (уураар ажиллах халаагуур), уурын хоолой (уур дамжуулах хоолой), уурын хөдөлгүүр (уурын хүчийг механик хүч болгож хувиргах хэрэгсэл); уур манан [хоршоо] (шингэнээс гарах чийгтэй хий) - Халуун тогоо нь чис, няс дуугаран уур манан дээш хаяад нам гүм боллоо. Д.Намдаг. Цаг төрийн үймээн., уур цан [хоршоо] (хүйтэн агаарт гарсан уур буюу хөлдөж цан болсон нь), уур манан боловч ус болон хөлддөг, ус шингэн боловч уур болон дэгддэг [зүйр цэцэн үг] (хэлбэр өөр боловч, агуулга ижил гэсэн санаа);


2. Цаг агаарын нөхцөл, байдал: цаг уурын мэдээ (тухайн үеийн уур амьсгалын мэдээ), уур амьсгал [хоршоо] (а. Хүний амьдрах цаг агаарын нөхцөл, байдал, хувьсан өөрчлөгдөх орчин; б. Тодорхой газар нутгийн газар зүйн үндсэн үзүүлэлтийн нэг, цаг агаарын олон жилийн статистик горим) - Монгол газрын уур амьсгал хүйтэн сэрүүн, цан хяруу унах нь эрт байдаг. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан., цаг уур [хоршоо] (тэнгэрийн байдал, байгалийн элдэв үзэгдлийн өөрчлөлт), хаврын уур (хаврын эхэн улирал буюу газар доороосоо гэсэж, хөлдсөн ус уярах үе), зуны уур (зуны улирал эхлэх буюу хөхөө донгодож, мэлхий гуаглаж, мал агтлах хийгээд яргуй нүдлэх үе), өвлийн уур (өвлийн тэргүүн улирал дунаа орох буюу ус зайрмагтан хүйтний эрч нэмэгдэх үе).

--oOo--