Хэвлэх


2024-04-27 09:53:16http://mongoltoli.mn/

УРАХ

1. Эд бөс мэтийг хүчлэн тасдаж хэсэглэх - Цамцаа урж боогоод шазуур зуун босож харав. Л.Түдэв. Уулын үер., дээлээ урах (а. Дээлийн даавууг хүчлэн таслах; б. Дээлээ огло татах), *үсээ урж, үйлээ үзэх (ихэд зовох, шаналах);


2. Шалбалах: арьсаа урах (арьсаа шалбалах, гэмтээх) - Нэг нүхээр биеэ чирсээр байж гарахдаа хамаг арьс хөрсөө шалбалан урчхав. В.Шарма. Таван сургамж., хумсаараа урах (хумсаараа маажих, шалбалах);
3. Юмыг огло татан, хага татан, онгорхой цоорхой, ан гуутай болгох - Хойд хормойноос нь хонхойтол ураад хаячхаж гэнэ. Б.Бааст. Алтайн цэцэг;
4. Нохой, чоно зэрэг араатны хүн, амьтныг хазаж шархдуулах: урдаг нохой (зуудаг нохой, хүн рүү дайрч гэмтээдэг нохой) - Айлын нохой холуур дөлсөн хүнийг урдаг. Ж.Дамдин. Миний Монгол;
5. [шилжсэн] Муу үг зааж, хүний сэтгэлийг үймүүлэх, хутгах - За яамай, ноён хатан хоёр бие биеэ урж л байг, тэгэхээр биднийг урах нь бага гэсэн. С.Удвал. Их хувь заяа., *сэтгэл урах (сэтгэл өвтгөх, сэтгэл эмзэглүүлэх);
6. [шилжсэн] Бусдыг анхаарах сөхөөгүй эг маггүй ярих, ам булаацалдах: *амаа урчих шахах (ам булаацалдан дэмий чалчих);
7. [шилжсэн] Олс, ноос, унгас зэргийг сэмлэх, салгах.

--oOo--