Хэвлэх


2024-05-21 04:14:55http://mongoltoli.mn/

ТЭЭХ

1. Машин тэрэг, уналга ачлагаар хүн болон ачаа бараа зөөх, тээвэрлэх - Энэ хэрмийн дэргэд нүүдэлчид дандаа ч мэсээ далайж ирдэггүй, бас малаа тууж, арьс ширээ тээж, арилжаа худалдаа хийхээр ирдэг нь олонтоо байжээ. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан., ачаа бараа тээх (ачаа бараа тээвэрлэн зөөх), жин тээх (үхэр, тэмээ зэрэг малд ачаа ачин холын аянд явах) - Уг хүн нь төлөв томоотой, хашир сайн малчин учир нутаг усандаа хүндтэй ялангуяа жин тээж сурсан, намар өвлийн цагт нутгийн айлуудын тэмээн жинг толгойлж явсаар уджээ. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан., мод чулуу тээх (мод чулуу зөөх), морин тэргээр тээх (морин тэргээр зөөх), тээн хүргүүлэх (тээвэрлэн зөөж хүргүүлэх), тээн явах (ачиж явах, зөөж явах), тээх тэгнэх [хоршоо] (ачаа барааг унаа малд ачиж явах) - Хөгшид хүүхдээ араг шээзгийд суулган тээж тэгнэн гэр бараагаа ачсан тэмээн хөсөг, гундаж шарласан унаа морьтой хоёр цахиур буунаас өөр зэвсэггүй цөөн хэдэн эрчүүд сөрж, эсэргүүцэх арга даан ч байсангүй. С.Эрдэнэ. Нарангарвуу., буруу замаар будаа тээвэл буцахдаа шороо тээнэ [зүйр цэцэн үг] (ажил хэрэгт зөв шударга хандах хэрэгтэй гэсэн санаа) - Ганц хүү чинь Сүрэнгээс салахаа больж шүү. Буруу замаар будаа тээвэл буцахдаа шороо тээнэ гэдэг дээ. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир;


2. Хэвлийдээ агуулж явах: тээж төрүүлэх (үр хүүхдээ хэвлийдээ агуулж явсаар төрүүлэх) - Тээж төрүүлсэн үр намайгаа, тээршээж хээр хаяагүй билээ. Ч.Лхамсүрэн. Эх;
3. Бөгцөг няслахад шагайг нэг хуруунд наалдуулан өөр шагайны дээгүүр өргөж аваачих: шагай тээх (шагайг нэг хуруундаа тээж өөр шагайн дээгүүр өргөж аваачин няслах);
4. Хүч тарга муутай мал унаад, босож хөл дээрээ тэнцэж чадахгүй болох;
5. [шилжсэн] Сэтгэлдээ агуулах - Тэгээд хамгийн гол нь говийн өглөөг бодлын гүнд, уян зөөлөн сэтгэлийнхээ гүнд тээн хэдэн арван өглөөг үдэв. Л.Дашням. Бурхантын цэцэг.

--oOo--