Хэвлэх


2024-05-14 12:14:52http://mongoltoli.mn/

СЭЛЭМ

Урт матигар хэлбэртэй, хурц иртэй, богино бариултай, хатгах, цавчих цэргийн зэвсэг: махир сэлэм (хагас дугуй хэлбэртэй сэлэм) - Алтан шармал тоногтой махир сэлмээ сугалж бариад тугийнхаа дэргэд морьтой зогсож байв. С.Дашдэндэв. Улаан наран., сэлмийн балдаг (сэлмийн бариул), сэлмийн сагалдарга (сэлэм зүүх мөрөвч), сэлмийн хуй (сэлэм агуулах гэр), сэлэм агсах (сэлэм зүүх), сэлэм зүүх (хуйтай сэлмийн оосрыг нь толгойдоо углан биеийн хажууд байрлуулах) - Морьтой хүмүүс бүгд буу үүрч, сэлэм зүүснийг бодвол цэрэг эрс ажээ. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., сэлэм далайх (сэлмээ сугалан цавчихыг завдах), сэлэм сугалах (сэлмээ хуйнаас гаргах) - Хар сахалт орос дарга толь мэт гялалзсан ган сэлмээ цахилгаан цахих адил түргэнээ хуйгаас сугалан далайв. Л.Түдэв. Алтан гадас чигийг заана., сэлэм эргүүлэх (а. Сэлмээр цавчих; б. Сэлмээр тулалдах арга ухааны үзүүлбэр үзүүлэх) - Гарынхаа чилээг гаргаж сэлэм эргүүлэх юмсан. Б.Нямаа. Арандалынхан., сэлмээр цавчих (сэлмээр хяргах), сэлмэн эвэр (урагш хандсан, хурц үзүүртэй урт эвэр) - Энэ муу золиг чинь сэлмэн хурц эврээрээ эзэн Хүрэнтэхийг сүлбэж тавиад аль аль ч үгүй юм болгочих юм биш биз. В.Шарма. Таван сургамж., сэлэм жад [хоршоо] (цавчих, сүлбэх зэвсэг хэрэгсэл), буу сэлэм [хоршоо] (буудах, цавчих зэвсэг) - Би буу сэлэм хэрэглэж чадахгүй. Надад буу сэлмэнээс энэ нь дээр гэж бороохойгоо заажээ. С.Дашдэндэв. Улаан наран., хутга сэлэм [хоршоо] (огтолж зүсэх болон цавчих дайтах хэрэгсэл), сэлэм жад адгийн зэвсэг, сэцэн ухаан дээдийн зэвсэг [зүйр цэцэн үг] (хэрэг зөрчил, дайн байлдааныг зэвсгийн хүчээр бус ухааны хүчээр шийд гэсэн санаа), сэлмэн хошуут цахлай [амьтан] (цахлай шувууны нэг төрөл), сэлмэн цэцэг [ургамал] (сэлэм мэт навчтай, улаан буюу улаавтар цэцэгтэй, олон наст үзэмжийн ургамал).

--oOo--