Хэвлэх


2024-05-09 02:41:25http://mongoltoli.mn/

СОЙХ

1. Юмыг гэдрэг нь татаж тогтоох: гарыг нь сойх (гар, мөр зэрэгтээ гэмтэж бэртсэн хүний бэртэнгэтэй гарыг тохойгоор нугалан хүзүүнээс зүүж хөдөлгөөнийг хорих) - Орос эмч Дамчаагийн мөрөнд эм иод түрхээд, гарыг нь сойж өгөөд одоо морь уургалсан ч болно хэмээн хэлээд инээмсэглэв. Б.Догмид. Цэнхэрлэн харагдана;


2. Цэнэгтэй бууг осолдохоос сэргийлж оньслох: буу сойх (цэнэгтэй бууг сум алдахаас сэргийлж оньслох);
3. Морины жолоог татан эмээлийн бүүрэгт углаж тогтоох, хантайрах - Хадаг цагаан жолоогоо хатуу мөнгөн бүүрэгт нь эргүүлж хантайрч сойв. Жангар;
4. Морь малын тарга хүчийг нь тогтоох, тамир тэнхлийг сайжруулах, биеийг нь хөнгөрүүлэхээр засаж уях - Эрдэнэт зээрд мориндоо эмээл хазаараа тааруулж, сар илүү сойгоод савхан гэдэстэй болгов. Халх ардын тууль., шар сойх (эдэлгээний шарыг намар уяж хөнгөрөөх), сойсон морины хөл цариун, сорьсон бөхийн чадал ториун [зүйр цэцэн үг] (ямар ч юманд бэлтгэл сургуулилалт чухал гэсэн санаа);
5. Идэх уух зүйлийг хязгаарлах, бага идэх - Га ноён бөхчүүдийн идэж уухыг нь сойв. С.Удвал. Их хувь заяа., гэдсээ сойх (хэмжээтэй, бага идэх), хоолоо сойх (хоолоо хязгаарлан бага идэх, хоол идэхгүй удах);
6. Дөнгөж чанасан халуун хоол ундны зүйл болон хайрагдаж улайдсан юмыг хүйтэн ус зэрэгт хийн хөргөх: тамга сойх (улайтгаж мал тэмдэглэсэн тамгыг саам, сүүнд дүрж хөргөх) - Нээрээ ч тамгыг сойхдоо гүүний саам юм уу, сүүнд дүрдэг. Л.Түдэв. Нүүдэл;
7. Хагссан зүйлийг хүйтэн усанд дэвтээн хөөлгөж зай завсаргүй болгох: модон торх сойх (хагсаж зай завсар гарсан торхыг хүйтэн усанд дэвтээн хөөлгөх) - Наад торх чинь жигтэйхэн хагсчихсан байна. Миний хүү голд аваачиж сойгоорой! Л.Дашням. Нялх ногоо;
8. Халуун цагт идэшний зүйлийг хүйтэн сэрүүн газар тавих.

--oOo--