Хэвлэх


2024-05-18 02:13:39http://mongoltoli.mn/

СОЁО

1. Үүдэн шүд, арааны хооронд байх ганц ёзоортой шовх шүд: зааны соёо (зааны шовх үзүүртэй шүд) - Улсын их дагинад Сэцэн ханы барьсан бэлгийн дотор зааны соёо, тахийн эвэр байв. С.Дашдэндэв. Улаан наран., чонын соёо (чонын ганц ёзоортой хурц шүд) - Гэвч хул азарга нь нэг ч удаа унага дааганд чонын соёо хүргүүлж байгаагүй юм. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн., соёо сунгах нас (адуу, тэмээний бие гүйцэх нас буюу зургаан нас), араа соёо [хоршоо] (үүдэн шүднээс хойших шүд), соёогүй ирвэс туулайнаас айна [зүйр цэцэн үг] (а. Соёогүй бол ирвэс тийм ч аймаар амьтан биш, ирвэсийн сүр хүч нь соёондоо байдаг; б. Хүчтэн ч цаг нь болж сүр хүч нь буурвал өчүүхэн юманд ч дийлддэг гэсэн санаа);


2. Соёотой адил хэлбэртэй зүйл: соёо сахал (хоёр жигүүр нь дээшээ эргэсэн дээд уруулын сахал) - Буурал тав гэзэгтэй, соёо сахалтай, өндөр нуруутай, хүрэн бор царайтай нэг жавхлантай сайхан өвгөн орж ирэв. Б.Ринчен. Сандо амбан., соёо мөс (гоожсон уснаас хөлдөж тогтсон үзүүр тийшээ шувтан хэлбэр бүхий гозгор мөс), тэмээний соёо бөх (тэмээний бөх босоо хэвтээ болох);
3. Гаанс сэтгэх махир төмөр - Харин том улаан таван хошуутай эрүү малгайд нь аятайхан хийцтэй төмөр соёо цохиуртай тамхины сав өгч шалсан боловч худалдсангүй. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., гаансны соёо (гаанс цэвэрлэх сэтгүүр), соёо сүүл (монгол бичгийн таталган бичсэн сүүл);
4. Сур дээсний зангилаа тайлахад хэрэглэдэг ооно, гур зэрэг амьтны эврийн үзүүрээр хийсэн багаж, шор - Мориныхоо чийлэрсэн аргамж чөдрийг тайлах гэж гөрөөсний эвэр соёогоо аван гарч ирэв. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн.

--oOo--