Хэвлэх


2024-05-05 11:29:15http://mongoltoli.mn/

НААШ

1. Биед ойр зүгт, өөрийн тал өөд: нааш болгох (биедээ ойртуулах), нааш болох (а. Ойртож дөхөх; б. [шилжсэн] Өвчин нэлээд илаарьших шинжтэй болох; в. [шилжсэн] Ажил хэрэг бүтэх тийшээгээ хандах), нааш нь татах (а. Өөрийн бие рүү татах; б. [шилжсэн] Юмны үнийг бууруулах), нааш цааш ~ наашаа цаашаа [хоршоо] (а. Урдуур хойгуур; б. Ийш тийш), нааш цааш холхих (а. Ийш тийш хэрэн явах - Жагсаалын урдуур нааш цааш холхин… байв. Н.Банзрагч. Зам; б. [шилжсэн] Сул, чөлөөтэй байх - Нааш цааш сүлжих тэнэгэр сайхан нутагтай. Д.Нацагдорж. Миний нутаг), нааш цааш явуулах (наагуур цаагуур, ийш тийш явуулах), нааш цаашгүй (хөдөлгөөнгүй), *нааш харах (тус дэм болох, санаа тавих), *наашаа эргэх (өвчин нь илаарьших, эдгэх төлөвтэй болох), ажил гэвэл цаашаа, ашиг гэвэл наашаа [зүйр цэцэн үг] (залхуу атлаа шуналтай г‎эсэн санаа), нааш харагсдын магнайд тос, цааш харагсдын борвинд сүх [зүйр цэцэн үг] (а. Тус дэм болох; б. Гай болох гэсэн санаа);


2. Тухайн цаг хугацааны дотор, дотогш: хавраас нааш ирэхгүй (хавар болохоос өмнөхөн ирэх), маргааш өдийгөөс нааш (маргааш өдий үеэ‎с өмнө) - Чамайг маргааш өдийгөөс нааш хагалж дуусахгүй байх гэж бодож байсан юм. Д.Мягмар. Уянгын туужууд;
3. Тухайн цаг хугацаанаас хойш: эртнээс нааш (эртнээс хойш);
4. Наана, үгүй бол, ингэхгүй бол, тэгэхгүйгээр, ингэхгүйгээр: биелүүлэхээс нааш (биелүүлэхгүйгээр) - Би түүнийгээ биелүүлэхээс нааш буцахгүй. Л.Түдэв. Нүүдэл суудал., үзэхээс нааш (заавал үз‎эж харах) - Ер нь юмыг үзэж хийхээс нааш үр хорыг нь мэддэггүй байна шүү. З.Баттулга. Уяхан замбуулин., хүн хэдий сайн ч хэлэхээс нааш санахгүй, цаас хэдий нимгэн ч чичихээс нааш цоордоггүй [зүйр цэцэн үг] (сайн зүйлийг хүнд сануулан х‎элэх гэс‎эн санаа).

--oOo--