Хэвлэх


2024-05-11 07:18:31http://mongoltoli.mn/

МУШГИХ

1. Юмны хоёр талаас барьж эрчлэн эргүүлэх - Дорж ч хуйваа мушгиад татахаараа татаж... байв. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн., өвс мушгих (хадсан өвсийг бөөгнөрүүлэн эрчлэх), чангалан мушгих (нойтон даавуу зэргийг эрчлэн эргүүлж усыг нь шавхах), хуга мушгих (хуга эргүүлэх, булгартал нь мултлах) - Босон харайж өвгөний том хар авдрын цүүг хуга мушгиад... Халх ардын тууль;


2. Ямар нэгэн техник хэрэгслийн эрэг шураг болон жолоог эргүүлэх: жолоо мушгих (а. Жолооч болох; б. Машины жолоог эргүүлэн тэрэг барих) - “Аа-аа” гэхээс өөр юм ойлгох ухаангүй Цэрэнбат жолоог эргүүлж мушгиад...л байлаа. С.Эрдэнэ. Миний эх орон-миний тоонот;
3. Эсрэг бөхийнхөө хөлийг ташихгүйгээр гарынхаа хүчээр нурууг нь мурийлган дарж унагаах мэх: мушгиж хаях (мушгих мэх хэрэглэн хаях);
4. Гэдэс базлан өвдөх: гэдэс мушгих (гэдэс ойр ойрхон базлах мэт өвдөх);
5. [шилжсэн] Хилсдүүлэх, хэрэг хүчээр тулган хүлээлгэх, ёс журмыг гажуудуулах: мушгин гүжирдэх (хэрэгт холбогдуулах гэж зориуд гүжирдэх) - За одоо оргүй хоосон байснаа бодвол мөшгөж мөрдөх, мушгиж ноцох юмтай болоо биз! С.Доржпалам. Яргуй дэлгэрэх цагаар., мушгих гуйвуулах [хоршоо] (хэрэг явдлыг гуйвуулан, хилсээр зэм хүртээх) - Хас нарын хэлсэн үгийг элдэвлэн мушгиж гуйвуулалгүй ярьж яваа хүн ч бас цөөнгүй байлаа. Ж.Пүрэв. Гурван зангилаа., *сүүл мушгих (а. Ажил хэргээс үлдэж хоцрох, хожимдох; б. Уралдаан тэмцээнд адагт орох; в. Юмны төгсгөлийг үзэх, харах) - Дэлхийн дайны сүүл мушгихдаа, дээрмийн дайнчдыг үүрэнд нь нугаслахдаа... Б.Явуухулан. Тэхийн зогсоол., муугийн туйл сайн, мунхгийн туйл мэргэн, мохдогийн туйл хурц, мушгихийн туйл зөвшөөмөр [зүйр цэцэн үг] (хэрэг явдал оргилдоо хүрвэл эсрэг тийшээгээ хөгжих гэсэн санаа).

--oOo--