Хэвлэх


2024-05-13 01:31:51http://mongoltoli.mn/

МӨРГӨХ

1. Толгойгоороо хүчлэн түлхэх, сэжих: үхэр мөргөх (үхэр ямар нэг зүйлийг толгойгоороо хүчлэн түлхэх), мөргөн хөөх (толгойгоороо хүчтэй түлхэн хөөх) - Хэвтэж байгаагаа мөргөн хөөж хэвтрийг нь булаана. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., ишиг эврээ ургахаар эхийгээ мөргөх (ач тусыг үл бодох гэсэн санаа), мөргөсөн толгой чинь мөнхрөг, мөнгө алтан дээр өнхрөг [зүйр цэцэн үг] (зовж зүдэрсэн тул урт насалж, баян тансаг амьдрах гэсэн санаа), мөргөх бухын нүд улаан, хорлох хүний харц зэвүүн [зүйр цэцэн үг] (муу зүйл хийх гэж байгаа нь мэдэгдэх гэсэн санаа);


2. Хүчиндээ ямар нэгэнд зүйлд очиж тулах - Сэлэнгэ мөрөн өдийд цөн түрж мөс бие биеэ хөөцөлдөн том нь жижгээ бут мөргөх юм уу эрэг рүү шахаж… байгаа. С.Удвал. Их хувь заяа., хад мөргөх (хаданд тулах), хашлага мөргөх (хашлагад тулах);
3. [шилжсэн] Ажил хэрэг бүтэмжгүй болж, мухардах: тотго мөргөх (хаалга мөргөх), хаалга мөргөх (а. Зорьсон ажил үл бүтэх; б. Уулзахаар очтол хүнгүй, үүд түгжээтэй байх);
4. [шилжсэн] Азаа үзэх: мөргөөд үзэх (азаа үзэх);
5. [шилжсэн] Зөрөөгүй яг таарах: тоо мөргөх (тоо ямар ч зөрөөгүй яг таарах), данс мөргөх (данс зөрөөгүй таарах), *хий мөргөх (гоц мөргөх), гоц мөргөх (бөхийн барилдаанд учраа бөхгүй сондгойрсон учир давсанд тооцох).

--oOo--