Хэвлэх


2024-05-19 01:06:36http://mongoltoli.mn/

ДУТАХ

1. Зохих хэмжээнд хүрэхгүй болох: бэл дутах (хөрөнгө чинээ үл хүрэх), зориг дутах (зориг мохох, айж хулчийх) - Бурхан тохой таармагц Попа зугтахаар ухасхийснээ зориг дутах агаад, ингэсэн үедээ Бурхан руу харж, булхайгаа нуухаар муухан инээж, сэжиг төрүүлэхгүйг хичээж байгаа нь тун ч гэнэхэн. Ц. Доржготов. Бурхны ходоод лонх биш., чадлаар дутах (чадал хүрэхгүй байх) - Чухал ажил гараад унаа мал дутахад би баахан хулгаж зүрхшээж байгаад ногтоо барин Чимид гуайнд орлоо. П.Лувсанцэрэн. Хөдөөгийн дуун;


2. Чанараар зохих хэмжээнд үл хүрэх: чанараар дутах (чанараар эгнэхгүй болох), сав дутах (а. Сав суулга хүрэлцэхгүй болох; б. Ухааны хэмжээ дутах) - Би цол хэргэмээр өөрөө дутаж гутсандаа харамсаж байгаа юм бишээ, улс орон засаг яам гэдэг нь үнэ цэнээ барсанд бухимдаж байна. С.Удвал. Их хувь заяа;
3. Хомсдох, гачигдах, мөхөстөх, мохох: аз дутах (азгүйтэх, хувь заяа дутах) - Миний аз дутаад машинаас хожимдов. “Утга зохиол урлаг” сонин., амны хишиг дутах (а. Хоолноос хоцрох; б. Тохиож болох азтай учралаас хождох, хувь тавилан азгүйтэх), хоншоор дутах (а. Хүч чадал, зүрх зориг үл хүрэх; б. Аз дутах, хувь дутах) - Их эмч, зоо нар тэмээний ааш араншин мэдэхгүй байхад сая сургууль төгссөн хүүхдийн хоншоор дутах байлгүй. С. Надмид. Харнүдэн., хувь дутах (а. Хуваасаар хүрэхгүй болох; б. Аз дутах, чадал хүрэхгүй байх), дутах гуцах [хоршоо] (дутагдах гачигдах).

--oOo--