Хэвлэх


2024-05-10 07:25:59http://mongoltoli.mn/

ГОЛОМТ

1. Айлын гал түлэх тулга, зуух: голомт тойрох (гал тойрох), голомт тулах (а. Тулга, зуух тавьж галлах; б. Айл гэр болох) - Бид хоёрыг голомт тулж, тогоо тавихад л энэ бурхныг жаазанд хийсэн юм. Ц.Ням-Осор. Юу гэнээ хө;


2. Айлын тулга, зуух байсан ором, гал түлсэн газар - Залхаан цээрлүүлэгчдийн отряд түүдэг галын унтраасан голомт дээр ирээд л буцах болно. “Цог” сэтгүүл;
3. Эцэг өвгөдийн гэр, галыг залгамжлан яваа айл өрх: голомт баллах (үе угсаагаар нь сүйтгэх), голомт залгамжлагч (өв хөрөнгө залгамжлан авах хүн) - Гуйх үг амнаас гарах нь түмэн бэрх боловч үхлийн өмнө үг хэлж, миний өвгөд дээдсийн гал голомт залгамжлах хүү Шуну баатрын амь хэлтрүүлмүү гээд өвгөн Гөлөгдэй баатар Фү жанжны өөдөөс хариу юу хэлэхийг ширтэн хүлээв. Б. Ринчен. нууцыг задруулсан захиа., голомт залгах (айл гэрийг үр хүүхэд нь үе залгамжлан авч явах) - Энэ жаал хүү манай гал голомтыг залгах хувьтай хүн ч байж юуны магад. Б.Ринчен. Үүрийн туяа., голомтыг самрах (а. Бусниулан түйвээх - Тэд нар манай хийдийн голомтыг самраад, өнөө өглөө үүрээр баруун зүг явсан. Л.Түдэв. Уулын үер; б. Айл гэрийн үр удмыг таслах), голомтоо самруулах (өрх гэрээ түйвээлгэх) - Согтуу Содномд голомтоо самруулчхаад чи ер нь юу л болж байна даа. Д.Намдаг. Ээдрээ., голомт сахих (үе улирсан гал голомтоо хүү нь залгамжлан эзэмших, өв залгамжлах) - Итгэлт голомт сахих ганц хүүдээ хязгааргүй хайртай бөгөөд энэ хөрөнгийг түүний төлөө цуглуулж байгаа билээ. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., голомт тасрах (үе залгамжлах хүнгүй болох) - Эсэргүү нар яаж бид хоёрыг хороочхоогүй юм бол. Тэгвэл ч манай голомт бүрмөсөн тасрах байжээ. С.Эрдэнэ. Дөрвийн бодол., *голомт цайх (балрах, мөхөх, үндсээрээ сүйрэх) - Голомт нь цайсан энэ Хүрээг хармагц цэргүүдийн хорсол төрж, цөмөөрөө сүүрс алдав. Л.Түдэв. Уулын үер., *голомтыг нь хийсгэх (орон гэргүй болгох, гэр оронг нь сүйтгэх), төрсөн голомт (төрсөн гэр), эцгийн голомт (аавын гэр) - Өлзий гэрлэж бараалсан ч үгүй эцгийн голомт сахин хэдэн жил болсноо гэнэт алга болжээ. Н. Банзрагч. Зам., гал голомт [хоршоо] (а. Айл гэрийн гал түлэх тулга; б. Эцэг өвгөдийн үеэс улиран уламжилсан гэр орон; в. Өрх гэр);
4. Гэр бүл; голомт үүсгэх (гэрлэх) - Өвгөний хотонд ингэж хоёр голомт үүслээ. Б.Нямаа. Арандалынхан;
5. Үүр, үүсвэр, уурхай: газар хөдлөлийн голомт (газар хөдлөлийн үүсэж буй төв цэг), дайны голомт (дайны үүр), халдварын голомт (халдварын үүсвэр, халдвар гарсан газар, орон) - Халдварын голомтыг бага дээр нь дарж авчээ. “Цог” сэтгүүл., голомтын хүрэлзгэнэ [амьтан] (үхэр хүрэлзгэнээс бяцхан болоод шаравтархан өнгө бүхий нэг зүйл хүрэлзгэнэ).

--oOo--