Хэвлэх


2024-05-02 07:04:08http://mongoltoli.mn/

ЯЗГУУР

1. Угийн, аль хэзээний: энэ хүн язгуураас эндэхийн хүн (энэ хүн угийн эндэхийн хүн), язгуурын монгол хүн (угийн монгол хүн), язгуурын сайн хүн (хэзээний сайн хүн), үгийн язгуур [хэл шинжлэл] (үгийн цөм утгыг хадгалсан, цаашид задалж үл болох утгат хэсэг);


2. Хүний яс үндэс, угсаа гарал; дээд удмын үүсгэр: язгуур гарал [хоршоо] (үндэс угсаа), язгуур уг [хоршоо] (үүсэл гарал, гарал үндэс) - Манай ноёдын язгуур уг, мах ясны угсаа сайн. Замлин Сэнчиний намтар оршив., язгуур угсаа [хоршоо] (яс угсаа, удам угсаа) - Түүнээс нааш язгуур угсаа, ямба хэргэм улиран залгамжилсан байв. Н.Лексов, Зовлонгийн далай., язгуур угсаагаа мэдэж байх (гарал үүсэл, удам угсаагаа мэдэх), овог язгуур [хоршоо] (удам угсааны уг үндэс), язгуурын цааз [хуучирсан] (1709-1795 оны үеийн хууль буюу халх журам);
3. Үүсэл гарал, байгууллаараа адил, төстэй амьтан ургамлын нийтлэг ангилал: язгуур удам [хоршоо] (үндэс угсаа) - Уг үндэс ба язгуур удмаа мэдтүгэй хэмээн хэлэв. В.Инжаннаши. Хөх судар., үндэс язгуур [хоршоо] (үндэс, угсаа), язгуур хэргэм [хоршоо] (гарал угсаа, хэргэм зэрэг) - Хубилай сэцэн хааны үед өргөмжлөгдсөн язгуур хэргэм нутаг орон буй. А.Дашням. Хүрэндэлтийн хүүхэн., уг язгуур [хоршоо] (эх үүсвэр, гарал), мийн язгуурын амьтан (муурын төрлийн амьтан), шүхэр цэцгийн язгуурын ургамлууд (шүхэр цэцгийн багийн ургамлууд);
4. Аливаа бодисын эх, тэргүүн: язгуур махбод (тухайн зүйлийг бүтээх үндсэн эд эс), язгуур эрх ашиг (үндсэн эрх ашиг);
5. [шилжсэн] Зэрэг илтгэгчээр илтгэгдэж байгаа тоо.

--oOo--