Хүн, амьтны завжны булчирхайнаас гарах шүүрэл: шүлс асгарах (а. Шүлс ихээр гарах; б. [шилжсэн] Юманд маш их дурлах, хорхой хүрэх) - Айраг гэхээр л арааны шүлс асгардаг сан даа. Д.Цэдэв. Айргийн амт., шүлс гоожих (а. Амнаас шүлс урсан гарах; б. [шилжсэн] Хорхойсох, шунал нь хөдлөх - Цэмцийж улайсан нүдээр цэвэрхэн морьдыг харав, ханалгүй шунал хөдөлж, хар шүлс нь гоожив. Х.Пэрлээ. Цэнд зайсан), *шүлс залгих (а. Хорхойсох; б. Атаархах - Нутгийн хэсэг эрчүүл Арандалынхаа ийнхүү дээгүүр жаалж, ер бусын зол завшаан амсаж буйг хараад шүлс залгин атаархав. Б.Нямаа. Арандалынхан), *шүлс хазах (юманд тэсгэлгүй хүсэх, шунах), шүлсний булчирхай (шүлс ялгаруулах булчирхай), шүлсэндээ цацах (шүлсэндээ хахах) - Үгээ хэлж чадахгүй шүлсэндээ цацан инээн байв. С.Лочин. Сэтгэлийн өнгө., шүлсээ гоожуулах ~ шүлсээ цувуулах (а. Шүлсээ асгаруулах; б. [шилжсэн] Хорхойсох, шунах - Өөх мах идэхийн хүслэнгээр шүлсээ гоожуулсаар, дотор нь явж орвоос модон хэрээнээс өөр юу ч байсангүй гэнэ; в. Шарма. Таван сургамж), шүлсээ залгих (а. Шүлсээ шимэн, дотогш оруулах; б. [шилжсэн] Хорхойсох, хорхой нь хүрэх - Тэр шуналтнууд хараад, шүлсээ залгих болно. С.Эрдэнэ. Оготнын нүхэн дэх сувд), шүлсээ савируулах ~ шүлсээ цувруулах (а. Шүлсээ гоожуулах - Мань эр: -дахиад уух уу? гэж шүлс савируулан асуухад би толгой сэгсрэв. Б.Чойндон. Галбын говьд; б. [шилжсэн] Хорхойсон шунах - Айл аймаг суугаа Болдынд туслах бус, харин тэр үрэгдвэл хөрөнгөнөөс нь завшина гэж шүлс цувруулж байв. Д.Нацагдорж. Үзэгдээгүй юм), шүлсээ үсчүүлэх (шүлсээ үсэргэх) - Дангаа өвгөн залуу цагийнхаа найзын сүртэй догшин нүүр лүү шүлс үсчүүлэн: -Аядаарай Дэжид минь! гэв. “Цог” сэтгүүл., шүлсээ хаях (шүлсээ шимж гадагш хаях), аалзны шүлс (аалзны тусгай булчирхайнаас гарах, тор хэрэх наалдамхай бодис), *арааны шүлс асгармаар (маш амттай сайхан).