Хэвлэх


2024-04-24 06:33:13http://mongoltoli.mn/

БАЯР

1. Сэтгэл ханамжтай, хөөрч баясах байдал: улсын баяр (а. Бүх нийтээрээ тэмдэглэх баяр; б. Монголчуудын 07 сарын 11-нд тэмдэглэдэг үндэсний баяр), хүүхдийн баяр (а. Хүүхдийн наадам; хүүхдийн хөөр баясал; б. Олон улсын хүүхдийн эрхийг хамгаалах тэмдэглэлт өдөр), эх үрсийн баяр (а. Эх үрсийн наадам; эх үрсийн хөөр баясал; б. Хүүхдийн баяр); баярын нулимс (баярлан сэтгэл хөөрөх үед гарах нулимс) - Баярын нулимс, баярын сэтгэлээр гэрэлтэв. Ц.Гайтав. Ялалт., баяр бахдал [хоршоо] (баясал, бахархал) - Түмэн зовлонд нэрвэгдэж, дуртай бүхэнд доромжлогдсон эх орноо чөлөөлөх их хэргээ бүтээсний цаглашгүй баяр бахдал. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., баяр баясал [хоршоо] (хөөр баясал) - Урьд өмнө тохиолдоогүй баяр баясал төрөх мэт. А.Дашням. Өлзийнарангийн өчил., баяр баясгалан [хоршоо] (баяр хөөр) - Өдөн сүүлээ дээр өргөн баяр баясгалантай алхаж явав гэнэ. Монгол ардын домог үлгэр., баяр жаргал [хоршоо] (аз жаргал) - Бүгдээрээ цуглаж баяр жаргалыг үйлдэв. Шүлэгч Лувсандондовын бүтээл., баяр жаргалан [хоршоо] (аз жаргалан) - Хоосон огторгуйгаас баяр жаргалан хамтаар буужээ. В.Инжаннаши. Улаан үүлний нулимс., баяр зовнил [хоршоо] (сэтгэлийн баяр хөөр, гуниг шаналал), баяр наадам [хоршоо] (олон нийтээр цэнгэлдэн баясах нь) - Энэ өдрийн тахилгын их баяр наадамд ирсэн хурсан олны эрхэм шинж бүрдсэн... Шүлэгч Лувсандондовын бүтээл., баяр талархал [хоршоо] (баярласнаа илэрхийлсэн сэтгэл), баяр урам [хоршоо] (урам хөөр) - Байг хэмээх дууныг сонсохуйд баяр урмас үгүй болж... Замлин Сэнчиний намтар оршив., баяр хөөр [хоршоо] (инээд баясал) - Гэртээ их л баяр хөөртэй ирж гэнэ. Монгол ардын үлгэр., баяр хурим [хоршоо] (наадам цэнгэл) - Эртнээс явж ирсэн ааль нь баяр хурим хийх л байжээ. Монголын зан аалийн ойлбор., баяр цэнгэл [хоршоо] (хөөр баясал) - Гэр орондоо баяр цэнгэлгүй аж төрж байлаа. Б.Ринчен. Үүрийн туяа., баяр ёслол [хоршоо] (тэмдэглэлт арга хэмжээ), баяр дээр баяр, бамбай дээр шүхэр [зүйр цэцэн үг] (баярт учрал давхарлан тохиох гэсэн санаа);


2. Бахдал, бэлгэшээл: баярын бичиг (хүний амжилт бүтээл гаргасныг нь үнэлж өгсөн бичиг), баярын хурал (ямарваа нэгэн тэмдэглэлт, түүхт ойн баярт зориулсан хурал), баярын цахилгаан (талархлын цахилгаан утас), баярын магнай (хурдан морины уралдаанд түрүүлсэн морь), баяр төгөлдөр зул [хуучирсан] (шинэ жилийн цагаалах ёсоор асаах зүйл бүрийн өнгийн зул), баярын совин татах (монголчууд нүдний дээд зовхи татахыг сайны совин, доод зовхи татахыг муугийн совин гэдэг), давхар баяр (давхацсан баяр).

--oOo--