Хэвлэх


2024-05-07 07:26:00http://mongoltoli.mn/

ЧАДАЛ

1. Тамир тэнхээ, бяр, хүч: чадал ихтэй (бяр ихтэй), чадал гаргах (хүч чадал нь илрэн мэдэгдэх, мэрийн зүтгэх), чадал муутай ~ чадал багатай (а. Тамир тэнхээ сул дорой; б. Хөрөнгө чинээ багатай; в. Мэдлэг чадвар муутай), чадал ихтэй ~ чадал сайтай (а. Хүч тэнхээ ихтэй; б. Ажил үйлийг хийхдээ чадамгай; в. Эд хөрөнгө, амьдрал ахуй элбэг хүрэлцээтэй), чадал мэдэх (а. Тамир тэнхээ мэдэх; б. Мэдлэг чадвар мэдэх; в. Хөрөнгө чинээ мэдэх), чадал орох (а. Чадалтай болох; б. Чадал хүч шаардагдах), чадал нэмэх ~ чадал суух (хүч чадал улам нэмэгдэх), чадлаа үзэлцэх (а. Тамир тэнхээгээ үзэх; б. Мэдлэг чадвараа үзэх; в. Хөрөнгө чинээгээ үзэх), хүч чадал [хоршоо] (а. Ямар нэгэн үйлийг хийж гүйцэтгэх нөөц боломж; б. Бяр тэнхээ) - Тийм хүч чадал байхад юунаас айх билээ. Ц.Уламбаяр. Зам ямар байна., бяр чадал [хоршоо] (хүч тамир, тэнхээ), чадал дадал [хоршоо] (аливаа зүйлийг хийж гүйцэтгэх чадвар дадлага) - Тун сайхан найруулах чадал дадалтай улс байсан. А.Дашням. Өлзийнарангийн өчил., чадал тамир [хоршоо] (хүч тэнхээ), чадал тэнхээ [хоршоо] (тамир тэнхээ) - Мөнхийн рашаан уусны хүчээр чадал тэнхээтэй хэвээр үлджээ. Монгол ардын домог үлгэр;


2. [бодис зүй] Нэгж хугацаанд гүйцэтгэсэн ажлаар хэмжигдэх физик хэмжигдэхүүн;
3. Эрдэм мэдлэг, чадвар, ид хав: чадал заах (эрдэм мэдлэг, чадвараа гаргах), чадал чансаа [хоршоо] (мэдлэг чадвар, боломж, ур чадвар) - Үсэг бичгийн чадал чансаа, хурдан бичилтийг нь дээр өгүүлсэн билээ. Н.Лесков. Зовлонгийн далай., мэдэл чадал [хоршоо] (а. Эрдэм мэдлэг; б. Эрх мэдэл), чадал эрдэм ~ эрдэм чадал [хоршоо] (мэдлэг чадвар) - Хэдийвээр чадал эрдэмгүй боловч зоригтой юм. Гурван улсын үлгэр., ид чадал [хоршоо] (ид хав, хүч тэнхээ), чадал дадал (аливаа зүйлийг хийж гүйцэтгэх чадвар дадлага), ур чадал [хоршоо] (урлах чадвар);
4. Хөрөнгө чинээ: хөрөнгө чадал [хоршоо] (хурааж хуримлуулсан хөрөнгө чинээ, бэл бэнчин), хөрөнгө чадал сайтай айл (хөрөнгө чинээ, хөрөнгө зоорь ихтэй айл), чадал чинээ [хоршоо] (хэр хэмжээ, хөрөнгө чадал), чадал чинээ муутай хүн (эд хөрөнгө, эрх мэдэл багатай хүн) - Аж ахуй, чадал чинээний хувьд ч гэсэн... С.Лочин нар. Галтай залуу нас., мөнгөний худалдан авах чадал (тухайн үеийн мөнгөний нэгжээр худалдан авч болох таваарын хэмжээ);
5. Нэгж хугацаанд хэрэглэгдэх цахилгаан эрчим хүчний хэмжээ.

--oOo--