Хэвлэх


2025-08-16 07:52:13http://mongoltoli.mn/

ЦАЙХ

1. Юмны өнгө, зүс цайвар болох, бууралтах, цайрах: үс цайх (үс цайвар өнгөтэй болох, бууралтах) - Үсээ цайж, ясаа гартал зүтгэв. Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол;


2. Зэвхийрэх, хужийх: хувцас цайх (хувцасны өнгө цагаавтар болох, өнгө нь алдагдаж хужийх), царай нь цайх (а. Царай нь цагаан болох; б. Царай нь зэвхийрэх), *улаан цайм (а. Илэрхий, шууд; б. Ичихийг мэдэхгүй байх), улаан цайм авах (илэрхий авах);
3. [шилжсэн] Гийх, гэгээ орох: үүр цайх (үүр хаяарч, гэгээ орох);
4. [шилжсэн] Хөрөнгө, юм нь барагдаж, хоосрох, үгүйрэх: данс цайх (дансандаа юу ч үгүй болох), хөрөнгө нь цайх (хоосрох, үгүйрэх), *гар цайх (гар хоосон болж, байдгийгаа барах), *тамаа цайх (а. Ихэд зовох зүдрэх; б. Тамтаггүй буруу явсныхаа үйлийн үрийг эдлэх);
5. Цагаанд идээнд цадах, ханах: гэдэс цайх (цагаан идээнд цадаж ханах);
6. [шилжсэн] Ичих, эмээх, зовохоо, мэдэхгүй болох: цайчихсан амьтан (айх ичихээ мэдэхээ байчихсан хүн);
7. [шилжсэн] Тээрэмдсэн будааны аага хальс арилах: будаа цайх (будааны аага хальс арилах);
8. [шилжсэн] Юманд дадах, гарших, мэргэших, дадлагажих: ажилд цайх (хийж буй ажилдаа дадлагажих, мэргэших);
9. [шилжсэн] Хилс хэрэг нь цагаатах: хэрэг нь цайх (хилс хэрэг нь цагаатах);
10. [шилжсэн] Учир битүүлэг санаа бодол нь зөвтөж сэтгэл амрах: сэтгэл нь цайх (сэтгэл нь онгойх, амрах);
11. [шилжсэн] Малын сүү: цайх муутай (сүү муутай), цайх сайтай (сүү сайтай), хонь цайх сайтай төллөх (хонь сүү сайтай төллөх).

--oOo--