Хэвлэх


2024-05-10 05:04:57http://mongoltoli.mn/

ХЭД

1. Юмны тоо хэмжээг асуух төлөөний үг: хэдий - Найз нь нөгөө муу хөвөнтэй хөх хүрмээ хэдэн жил өмслөө? С.Лочин. Сэтгэлийн өнгө., -Хэдэн километр яваад байна? Л.Дашням. Бурхантын цэцэг., хэд хэдээр (хэд хэчнээнээр) - Нэг орж ирэхэд хүрээний хүүхнүүдийг ярина, үгүй бол аль пүүсэнд ямар дурдан гарсан, зах дээр ямар морь, гаанс хэдээр авснаа ярина. С.Удвал. Их хувь заяа., хэд хэчнээн [хоршоо] (юмны тоо хэмжээг асуух үг);


2. Өдөр гарагийг асуух үг - Энэ бол Ардын цэрэг Хүрээг эзэлж авсны дараахан бөгөөд чухам хэдний өдөр байсныг мэдэхгүй. Д.Гонгор нар. Д.Сүхбаатарын тухай дуртгалууд., энэ өдөр хэдэн бэ? (өнөөдөр хэдний өдөр вэ?);
3. Нэлээд цөөвтөр - Болдын адуу олон, тус тусгаар салах гажуу зөрүү морьд бас нэлээд, толгой мэдэж дураараа сарниж явах хөгшин гүү хэд бий. Ц.Дамдинсүрэн. Гологдсон хүүхэн., хэд алхах (цөөхөн гишгэх) - Бадрангуй нэг харснаа дороо түр зогсосхийн хажуу тийш мурийн хэд алхав. С.Лочин. Сэтгэлийн өнгө., хэд балгах (цөөхөн балгах, бага зэрэг амсах) - Чи миний үгийг нэг чихээр сонсож нөгөө чихээр гаргав аа ... гээд галуун хүзүүтээс хэд балгаснаа за унт унт гээд эргэж хэвтэв. С.Удвал. Их хувь заяа., хэдэн аяга айраг (цөөн аяга айраг) - Нөгөө эрийг хэдэн аяга айраг уух зуур гэрийн эзэн, ханцуй дотроо хутга далдалж амжив. Т.Рэнцэн. Шинэ даваа., хэд хоногийн дараа (цөөхөн хоногийн дараа) - Пүрвээ хиаг ирснээс хойш хэд хоногийн дараа нэгэн шөнө аймшигт явдал болов. С.Удвал. Та бид уулзана;
4. Гаруй, нэлээд олон - Тэр орос улаан цэргүүд маш олон байсан бөгөөд одоо бодоход лав хэд хэдэн хороо дивиз цэрэг байсан болов уу. Ж.Дамдин. Үймээний жил., хэд хэд ~ хэд хэдэн [хоршоо] (нэг бус, цөөн бус) - Заримдаг цөлийн бэлчээрийн ургамал нь хангай, тал хээрийн бүсийн бэлчээрийн ургамлаас ялгагдах онцлог хэд хэд бий. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., хэд хэдэн сараар (олон сараар) - Хэд хэдэн сараар алгасах тул арга буюу бусдын ажил хийж амьдарна. Ц.Дамдинсүрэн. Гологдсон хүүхэн., хэд хэдэн удаа (нэг бус, нэлээд олон удаа) - Энэ тухайгаа мэдэгдэж Буяндэлгэрт хэд хэдэн удаа захидал бичсэн боловч захиа нь хүрсэнгүй. С.Дашдэндэв. Улаан наран., хэд хэдэн хувь (нэлээд олон хувь), хэд хэдэн хуудастай (нэлээд олон хуудас бүхий) - Хэд хэдэн хуудастай хүснэгт бүртгэл намын зорилго суртлыг багтаасан бичигтэй дэвтэр болжээ. Ж.Дамдин. Үймээний жил: хэд хэдэн хүн (нэлээд олон хүн) - Тэдний хэд хэдэн хүн мориноосоо салж зарим нэг нь шархадсан бололтой хэсэг хэсгээрээ овооролдон байгаа харагдана. Ц.Уламбаяр. Зовлон жаргал., хэдэн мянган (олон мянган) - Бид нар сайн хориглож, цөм нуувчиндаа орж амжвал хэдэн мянган дайсантай байлдаж чадна. Н.Батбаяр. Өндөр хатгасан туг., хэдэн хэсэг (олон хэсэг) - Төдөлгүй морьт хороо хэдэн хэсэг болон чулуурхаг гүвээ өөд яаран давхицгаав. Н.Банзрагч. Тал нутгийн хавар.

--oOo--