Хэвлэх


2024-04-24 10:18:27http://mongoltoli.mn/

ХУЛС

1. [ургамал] Иш нь бөөрөнхий, үе үеэр ургадаг, дотроо хөндий, навч нь зэрэгцээ судалтай, төрөл зүйл олон, ишийг нь барилгад ба багаж хэрэгсэл хийхэд хэрэглэнэ, нялх сүеэг нь идэж болох мөнх ногоон модлог ургамал - Дэлгэр сайхан нутгийн дал мод, зулын гол, зургийн хулс шиг эгц шулуун гаднын дал мод, цагаан уул цэцэг тэргүүтэн бүгд байлаа. Д.Маам. Тэмээний дууль., хулсан шар (хулс модны өнгөтэй төсөөтэй шар өнгө), хулсан шарга (адууны хуа хонгор зүсэм), хулсан чигийрмаа цэцэг [ургамал] (хүйс эрхэм чигийрмаагийн адил, өнгө хүрэн, үнэргүй нэгэн зүйл цэцэг), хулсан сувд (улс модонд ургадаг, байдал танын адил, өнгө нь бүдэг), хулсны баавгай [амьтан] (бие жижигхэн, хулсанд амьдрах нэг зүйл баавгай), хулсны сүеэ (хулс модны шинэ ургаж байгаа соёо: сайхан амттай, боловсруулан иднэ), хулсны хулгана [амьтан] (янз жижигхэн мууртай адил бөгөөд хулс модны угийг иддэг нэгэн зүйл амьтан), хулсны ятуу [амьтан] (янз тахианы адил, өнгө хүрэн, бидэр ихтэй, хулсны шугуйд оршдог нэгэн зүйл шувуу);


2. Хулсаар хийсэн эд эдлэл: хулсан бичиг (хулсан цуудсан дээр бичсэн бичиг), хулсан дээс (хулс өвсөөр сүлжиж хийсэн дээс, далайн онгоц чирэхэд хэрэглэнэ), хулсан сийлмэл (хулсаар хийсэн эдлэл хэрэгслийн дээр чимэглэл болгон сийлсэн хээ угалз ба элдэв зүйлийн зураг), хулсан ташуур (хулс модоор хийсэн ташуур) - Өөдөөс нь урт хулсан ташуураа, сагалдаргалан барив. Б.Өлзийсүрэн. Замын хүзүү., хулсан уурга (хулс модоор хийсэн уурга) - Хул морь унасан, хулсан уурга чирсэн нэгэн өвгөн тааралдав гэнэ. Халх ардын тууль., хулсан үзэг [хуучирсан] (а. Үнсэн самбар дээр бичиг бичих гурвалжин үзүүртэй зорсон хулс; б. Хулсыг жишүү ирт хутга шиг зорж хийсэн, бэхээр урлан бичих үзэг) - Хулсан үзгийн хурц үзүүрээр, бөндгөр толгойг нь шалбартал хатгажээ. Д.Цэвэгмид. Зохиолын түүвэр., хулсан хуур (хулсыг нимгэлэн зорж дунд нь хэл гарган, хоёр үзүүрт утас хэлхэж аманд тулгуулж, утаснаас таталхийлэн дуугаргадаг хөгжмийн зэмсэг: аман хуур, хэл хуур) - Ганхаж уйдахын эрхэнд, хулсан хуураа татаж эхлэв. П.Хорлоо. Түүвэр зохиол., хулсан цаас (хулс модыг нунтаглан, усанд дэвтээж тунгаан хийсэн нэг зүйл цаас).

--oOo--