Хэвлэх


2025-11-12 11:59:45http://mongoltoli.mn/

ХУВХАЙ

1. Юм чийг, тосны зүйлгүй болж, он удаж өгөр даасан өнгөтэй болсон нь: хувхай мод (олон жил нар салхинд байж өгөр даасан өнгөтэй мод) - Хувраг хүнээр цэрэг хийж, хувхай модоор зэвсэг хийж, хаанахын юу гэгчтэй дайтах болоо вэ? Ж.Дамдин. Үймээний жил., хувхай өвс (шим чийггүй хатсан өвс), хувхай яс (хээрийн өгөр яс) - Хувхай нэгэн ясан хэлхээ нь, хойд талын эрэгт хэвтэнэ. С.Буяннэмэх. Түүвэр зохиол., хувхай мод жимсгүй, хоосон үг шимгүй [зүйр цэцэн үг] (хээрийн өгөр мод жимс байдаггүйн адил худал үг ч сургаалгүй гэсэн санаа);


2. [шилжсэн] Хүний царай зүс цусгүй болж хөсрий цагаан өнгөтэй болсон нь: зэвхий: хувхай цагаан (хужийж хувхайрсан өнгө), хувхай царайлах (царай нь цусгүй болох, цав цагаан болох) - Эрдэнийн энэ үгэнд Цэцэгийн царай хувхай болж нүдэнд нь нулимс бүрхэв. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., царай нь хувхай цайх (хувхай царайлах) - Би сандарч царай минь хувхай цайв. С.Лочин. Газрын дуун., хувхай хужгар [хоршоо] (өгөр даасан маш муухай цагаан өнгө);
3. [шилжсэн] Хоосон, нүцгэн, мод ургамалгүй - Хурган малгайд чихэвч муухай, хувхай эмээлд хударга муухай, хулсан ташуурд янгиа муухай. ААЗ., хувхай нүцгэн уул (ой мод, өвс ургамалгүй нүцгэн уул), хувхай хоосон (а. Юу ч үгүй, хоосон ядуу; б. Ус ургамалгүй нүцгэн, өвс ургамал маш тачир тармаг).

--oOo--