Хэвлэх


2024-05-23 04:46:17http://mongoltoli.mn/

ХАНЦУЙ

Гадуур, дотуур хувцасны мөрөөс бугуй хүртэлх хэсэг - Бат монхор хамрынхаа хөлсийг ханцуйгаараа арчиж архинаас балган сууна. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан., ханцуй залгах (хувцас оёх үед их биед ханцуйг нь залгаж оёх), ханцуй дугтуйлах (а. Хоёр гараа зөрүүлж ханцуйдаа шургуулах; б. [шилжсэн] Ажил хийхгүй зүгээр суух), ханцуй сажлах (гар хаялах), ханцуй сугалдаргалах (дээлийн өрөөсөн ханцуйнаас гараа сугалж гаргах) - Эмчийн нүд нь гархи шиг дугариг, царай нь хүрлэгэр улаан, нэг ханцуйгаа сугалдаргалж, урт ханцуйгаа бараг газар шүргэм унжуулжээ. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан., ханцуй шамлах (а. Ханцуйгаа дотогш эргүүлэх - Хүрлээ ханцуйгаа шамлаад гадагш гүйн гарав. Б.Бааст. Хүрлээ; б. [шилжсэн] Ямар нэгэн үйлд шамдан орох) - Тэсвэрлэж болохоор юман дээр өрсөн дуугарахын оронд өөрийгөө шинжихийг урьдал болгодог нэг зан багаас олж авснаа энэ газар гаргаж эрдэмд шамдан суралцахаар ханцуй шамлан оржээ. Л.Түдэв. Алтан гадас чигийг заана., ханцуйн эрүү (авгай дээлийн ханцуйд өөр өнгийн бөсөөр хийсэн чимэг), ханцуйн бугуйвч (авгай дээлийн ханцуйн үзүүрт залгасан хэсэг), ханцуйгаараа жийрэглэх (ханцуйгаараа жийрэг хийх); *ханцуй дотроо залбирах (сэтгэл дотроо ихэд хүсэмжлэн наманчлах) - Хүү минь, байлдааныг хүсэх биш, хол байгаасай гэж ханцуй дотроо залбирах хэрэг. Х.Пэрлээ. Нэгэн хорслоос түмэн зэрлэг явдал., *ханцуй дээрээ шээлгэх үртэй (төрүүлсэн үр хүүхэдтэй, хожим асарч сувилах хүнтэй), *ханцуйндаа инээх (сэм тавлах, шоолох), *ханцуйндаа хутгаа нуух (далд санаа), толгой хэмхрэвч малгай дотроо, тохой хэмхрэвч ханцуй дотроо [зүйр цэцэн үг] (ходоод хагаравч тогоон дотроо, аливаа муу зүйлээ хэт дэвэргэлгүй өөр хоорондоо ярилцан засах гэсэн санаа), ханцуй ихтийн нударга их, хамар томтын нус их [зүйр цэцэн үг] (а. Сав нь том бол доторх нь арвин; б. Зохимжгүй зүйл гэсэн санаа), зүрх нь ханцуй дотроо, зүүд нь хэлэн дээрээ [зүйр цэцэн үг] (аймхай хулчгар боловч ам нь их гэсэн санаа).

--oOo--