Хэвлэх


2024-05-12 09:32:32http://mongoltoli.mn/

ХАЙР

1. Дотночлох сэтгэл, хайрлах сэтгэл: хайр булаах (дур татах, хайрлах сэтгэлийг машид төрүүлэх), хайр зарлах (а. Хайртайгаа хэлэх, хайр сэтгэлээ илчлэх; б. [этгээд] Ажил хэргээ бүтээхийн тулд бусдыг дотночлон гуйх, тал засах), хайр ихтэй (маш хайртай, маш янаг), хайр хүрэх (дотнолох сэтгэл төрөх), хайрын сэтгэл (янагийн сэтгэл, дотнын сэтгэл), халуун хайр (маш дотно сэтгэл), эхийн хайр (эхийн энэрэл, өрөвч сэтгэл), халуун хайр (маш дотно сэтгэл), хайр дур [хоршоо] (хайрлах хүсэл санаа), хайр дурлал [хоршоо] (янаг амрагийн дотночлох сэтгэл), хайр сэтгэл [хоршоо] (дурлан, хайрлах сэтгэл), хайр энэрэл [хоршоо] (өрөвдөн хайрлах сэтгэл), хайр элбэрэл [хоршоо] (эцэг эх, төрөл садан, үр хүүхдээ хүндэтгэн хайрлах, дотносох сэтгэл), хайраа дотроо, халаа гаднаа [зүйр цэцэн үг] (монголчуудын хүүхэд хүмүүжүүлэх арга, хүүхдийг хэт эрхлүүлэх хэрэггүй гэсэн санаа);


2. Өршөөл, хишиг, дээрхийн энэрэл, тус: дээрхийн хайр (дээрхийн хишиг), төрийн хайр (төрийн халамж, төрийн энэрэл), хайр хишиг [хоршоо] (хайр өршөөл) - Эцэг эхийн хайр хишиг асар хүнд. В.Инжаннаши. Улаанаа ухилах тэнхим., хайр хүндэтгэл [хоршоо] (хүнийг энэрэн хүндлэх явдал) - Тэгээд чи хамт олныхоо хайр хүндэтгэлийг татаж явна. Чамд хайртай хүн олон. С.Эрдэнэ. Төмөр Чулуун хоёр., өршөөл хайр ~ хайр өршөөл [хоршоо] (а. Ихэс дээдсээс хүртээх хайр ивээл; б. Дээд байгууллагаас олгосон шагнал) - Богд эзний түмэн хайр өршөөлийн хариу нэгэн ширхэг хялгас мэт өчүүхэн хариулах нь энэ өдөр болой. В.Инжаннаши. Хөх судар., хайр хүндэтгэл [хоршоо] (маш эрхэмд үзэх бодол), хайр талархал [хоршоо] (ач тус хүргэсэн хүнд машид баярлан бахдах сэтгэл), хайр гам [хоршоо] (эд юмыг ариглах, гамнах сэтгэл), хайр гамгүй [хоршоо] (ариглах гамнах сэтгэлгүй) - Хөөргөө ширмэн уурт хайр гамгүй нунтаг болтол нь нүдлэв. Монгол ардын үлгэр., хайр найр [хоршоо] (өршөөл энэрэл), хайр найргүй [хоршоо] (өршөөл энэрэлгүй).

--oOo--