Хэвлэх


2024-05-22 12:31:59http://mongoltoli.mn/

ХАГАРАХ

1. Хатуу биет эвдрэх, хэмхрэх - Хэрвээ шувууны өндгийг дээш хаявал хэдий тэсэвч дор унахдаа магад хагарах мэт. Субашид., толь хагарах (толь бутран үйрэх), аяга таваг хагарах (аяга таваг бутран үйрэх) - Алтан луутай шаазан таваг ойчвол амархан хагарах адил. С.Эрдэнэ. Хонгор зул., *бэтэг хагарах (шаналсан сэтгэл амрах);


2. Язрах, эмтэрч цуурах, ан завсар гарах: газар хагарах (газар ан цав гарах), уруул хагарах (уруул хуурайшиж омголтох) - Дөрвөн хүүхдийнх нь уруул хатан хагарч, нүд нь хөнхийж, хоолой нь сөөжээ. Л.Түдэв. Улаан долгион;
3. [шилжсэн] Эв эвдрэх, эегүй болох, муудалцах: түнжин хагарах (эв эегүй болох, найрсаг харьцаагаа алдах) - Тэгэхлээр баахан хүнтэй түнжин хагарч өш хонзонтой болж ч юун магад гэж үргэлжлэн бодолд автав. Д.Цэдэв. Айргийн амт;
4. [шилжсэн] Ичиж зовохгүй болох: *нүүр хагарах (а. Олны өмнө ичиж зовохоо болих, биеэ барихаа болих; б. Танилцах, ойртон нөхөрлөх) - Ийм нэгэн сүрхий тохиолдлоор тэр хоёр учран ярилцаж, нэлээд нүүр хагараад Иван нь модонд үлдэв. Ж.Дамдин. Миний монгол., *ам хагарах (а. Бэрхшээж, түвэгшээж, эргэлзэж байсан зүйлийг сая хэлэх; б. Олны дотор ичиж зовохгүй ярьж сурах) - Тэгээд нэгэнт ам хагарсных гэсэн бололтой, -Та нарын далд хийсэн юманд миний хувцас хунар бий, түүнийг яах билээ гэв. Ц.Уламбаяр. Зовлон жаргал; 9. [шилжсэн] Маш, тун: хагартал баярлах (маш их баярлах) - Хоёр талаас тугаа намируулан ирж уулзсан улаан цэргүүд магнай хагартал баярлаж, орос монголгүй тэврэлдэн уулзалдав. Н.Батбаяр. Өндөрт хатгасан туг., *хагартал баяжих (ихэд хөрөнгөжих), *хагартал идэх (цадтал идэх, хэт их идэх), *зүрх хагарах шахах (ихэд айх) - Ямар аймаар юм бэ, миний бүр зүрх хагарчих шахлаа гэв. Б.Өлзийсүрэн. Замын хүзүү., *магнай хагартал баярлах (ихэд баярлах) - Аавыг нь явахад нярав гавжийн дугуй, самнаа боов, утлага тэргүүтэн өгөхөд магнай хагартал баярлажээ. Н.Банзрагч. Зам.

--oOo--