I
1. Морь, малд мордох, унаж явахад зориулсан эмээл, тохошны нэгэн эдлэл: ган дөрөө (ган төмрөөр хийсэн дэлгэрэнгүй...дөрөө), дээсэн дөрөө (а. Дээсээр томж хийсэн дөрөө - Нөгөө муу дээсэн дөрөө тасарч янгианыхаа бүүрэгнээс хальт шүүрээд биеэ татаж чадахгүй явж өглөө. С. Эрдэнэ. Ёслолын буудлага; б. [шилжсэн] Амь наана, там цаана), сийлбэртэй дөрөө (ган, төмрийг сийлж урласан дөрөө), тохошны дөрөө (тохшинд хийх хөнгөн дөрөө), хавирган дөрөө (хавирга мэт матигар төмрийг өөд өөдөөс нь нийлүүлэн гагнасан дөрөө) - Өртөөний ахлагч Батыг хориглож ядсан боловч Бат бодлоосоо буцсангүй тул хөл хөнгөнтэй байдсан гүү, ачаатай элчид хэрэглэдэг будаггүй янгианд хавирган дөрөө хийж өгөөд явуулав. Ч. Лодойдамба. Тунгалаг тамир., цутгамал дөрөө (төмөрлөгийг хайлуулан хэвд цутгасан дөрөө), эмээлийн дөрөө (эмээлд зориулсан дөрөө) - Ус ширтэн зогссон морь маань ямар нэгэн юмны анир авсан бололтой толгойгоо өргөн нуурын нөгөө хөвөө рүү хараад, чихээ хэдэнтээ хайчлан үүрссэнээ эмээлийн дөрөө, гөлөм тар тар дуугарган, хөлсний бүлээн үнэр цацлан шилгээв. Б. Догмид. Тууварчны охин., дөрөөн таваг (дөрөөний доод талын хөл тавих хавтгай гишгүүр) - Цоорхой хоёр хуруу зузаан, дөрөөн таваг шиг том цул алт олжээ. П. Пүрэвсүрэн. Өмхий хүрэн., дөрөөний зага (дөрөөний таваг, хавиргыг хөвөөлж чимэглэсэн хээ угалз), дөрөөний сур (дөрөө дүүжлэх сур), дөрөөний сэнж (дөрөөний сур оруулах сүв) - Би бяцхан оюундаа: “Төмөр дөрөөний сэнж сэтэртэл хараадаг” гэж ярьдаг тогорууны хараал туслаа хэмээн бодож, манайд ил харагдах Цант хайрхандаа өдөр бүхэн залбирч байлаа. Л. Одончимэд. Хүний хайлан ээж минь., дөрөөний таваг (дөрөөн дорх хавтгай), дөрөөний толь (дөрөөний таваг), дөрөөний хавирга (дөрөөний сэнж бүхий хажуу), дөрөөний холбоо (эмээлийн хоёр дөрөөг морь, малын гэдсэн доогуур холбох богино сур), дөрөө жийх (дөрөөн дээр гишгэн босох) - Мөнхөө цэнхэр тэрлэгэн дээр ногоон бүс бүсэлж, толгойгоо ороосон улаан алчуурын үзүүрийг баруун шанаандаа тааруулж зангидсан нь өөрт нь их л аятайхан зохиж, хөдөөний дэгжин бүсгүйн шинж ороод, дөрөө жийх тоолонд гутлынх нь ул шажигнан дуугарч явав. П. Лувсанцэрэн. Хөдөөгийн дуун., дөрөө мултлах (а. Морь, унаатай хүн айлд бууж орох - Замын айлд дөрөө мултлахаас өөр аргагүй боллоо. Д.Цэдэв. Хур; б. Зорьсон газраа хүрэх - Өдөр шөнө хоёр шогшуулсаар хүн танихгүй газар мэдэхгүй нутагт дөрөө мултлахад нь… Н.Банзрагч. Тэр жилийн өвөл), дөрөө нийлэх (хүнтэй нийлэх, хамсах) - Гончигнамжилтай дөрөө нийлээд байдаг нь жаахан эвгүй шиг. Ж.Пүрэв. Гурван зангилаа., дөрөө хавирах (а. Дөрөө хөдөлгөж давирах; б. Морьтой хүмүүс дөрөө шүргэм ойр зэрэгцэж явах) - Нэг мэдвэл морьдын төвөргөөн, дөрөө хавирах чимээ сонсдон хүмүүс улаан гэрий нь тойрон бүсэлж авчээ. С. Дашдооров. Улаан гэрийн Юндэн., дөрөө тэмцэх (а. Морь малын мордуулахгүй зайлах; б. [шилжсэн] Арай ядан явсаар нутагтаа ирэх), дөрөө шүргэх (өвс ургамал өндрөөрөө морьтой хүний дөрөөнд хүрэх), дөрөө чангалах (юманд явахаас өмнө яльгүй архи уух) - Дөрөө чангалах юм бий юү гэж ирэгсдийн нэг нь хэлэв. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., дөрөөгүй залрах (а. Мориноос унах; б. Ажил албанаас хөөгдөх, ажлаас халагдах) - Согтуу морилж гэнэ, дөрөөгүй заларчихаа юм болов уу гэлцэж байв. Н.Надмид. Хүлээс алдарсан нь., дээсэн дөрөөн дээр (дэн дун, дөнгөн данган) - Амьдрал минь ямар дээсэн дөрөөн дээр яваа биш. П. Лувсанцэрэн. Уурлахад учир бий., гарыг нь ганзаганд хөлийг нь дөрөөнд хүргэх [зүйр цэцэн үг] (бие даан ажиллаж амьдарч чаддаг болгох гэсэн санаа);
2. Анжисны бул хөндөл хоёрын хоорондох уяа;
3. Хөл тавин гишгэх гишгүүр:
унадаг дугуйны дөрөө (унадаг дугуй хөдөлгөх гишгүүр),
машины дөрөө гишгэх (машинд суух,
дэлгэрэнгүй...буух шатан дээр хөлөө тавих);
4. Хоёр дөрөөг холбосон оосроос салган авах арга сэдэн тоглох монгол наадам;
5. Өндөр шонд авирах хэрэгсэл:
шонд авирах дөрөө (цахилгааны шонд авирах хэрэгсэл),
цахилгаанчны дөрөө (цахилгаанчны
дэлгэрэнгүй...шонд авирах хэрэгсэл) - Гуравхан жилийн өмнө надтай хамт төмөр дөрөө үүрээд алхалж байсан юм даа. С.Лочин. Газрын дуун.
Ижил үг
