1. Арьс шир, эсгий зэргийг чийглэн норгож сунгах, татах, тэнийлгэн дэлгэх: арьс тэлэх (арьс сунган татах), эсгий тэлэх (эсгийг дэлгэж татах), тэлж тавих (сунган татаж тавих), тэлж хатаах (сунган татаж хатаах);
2. Хүн, амьтны мөчийг тэнийлгэх -
Тэгээд хөндий хүйтэн гэрийн хананд хоёр гарыг минь ар тийш тэлэн хүлж хориод, хаалгыг хааж үүдэнд манаа тавив. Л.Түдэв. Хувьсгал танаа өчье;
3. Гол мөрний ус их болж эргээсээ халих:
гол тэлэх (гол халих, голын усны хэмжээ ихсэх),
ус тэлэх (ус ихсэх);
4. Өвчин, яр шарх зэргийн их болох:
өвчин тэлэх (өвчин газар авах),
шарх тэлэх (шарх нь газар авах),
яр тэлэх (яр газар авах);
5. Дэлгэх, нээх:
зэл тэлэх (зэл сунгаж татах) -
Тэртээ говийг тэмээгээрээ дүүргэж, тэлж татсан зэлийг ботгоороо дүүргэж төдөлгүй түм хүргэх болтугай. Халх ардын тууль., хаалга тэлэх (хаалга дэлгэх) -
Зарим том хаалганууд нь тэлж онгойв. Л.Содов. Хаврын нар;
6. [шилжсэн] Өргөжих, хөгжих, өсөж томрох:
ухаан тэлэх (ухаан нэмэх) -
Эцэг эхийн гал голомт гэдэг ухаан тэлж, нүдээ нээсэн хойно ч гэсэн ямар ч харш, шилтгээнтэй зүйрлэшгүй ховор нандин орон хэвээрээ байдаг. Б.Догмид. Цэнхэрлэн харагдана., хот хаяа тэлэх (хот улам өргөжих) -
Хэдэн километрийн тэртээх зуслангууд хүртэл тэлэн хөгжсөн нийслэл хотдоо дураараа зорчин явна. Ж.Дамдин. Миний монгол., өргөжих тэлэх [хоршоо] (өсөн нэмэгдэх, улам хөгжих),
*чээж тэлэх (ханхалзах, онгирох, бардамнах) -
Тэдний нэг нь Улиастайн худалдаачидтай урьд цагт сүлбэлдэж, ашиг хонжоо ихтэйгээр арилжаа наймаа гүйлгэн баян бардмаараа гайхуулан чээж тэлж явсан Хулгар Гэндэн гэгч байв. Д.Цэвэгмид. Соёлын зул бадраасан нь.